30 Οκτωβρίου 2012
Gustave Moreau - Η Ωραία Ελένη
Στη διάρκεια της καριέρας του ο Gustave Moreau (1826-1898) ασχολήθηκε ιδιαίτερα με το πρόσωπο της Ελένης της Τροίας. Το έργο του "η Ελένη στα τείχη της Τροίας", αριστούργημα του συμβολισμού στη ζωγραφική, πωλείται το 1885 στο συλλέκτη Jules Beer , ενώ το 1913 εξαφανίζεται από την αγορά της τέχνης. Σήμερα είναι γνωστό από μια φωτογραφία.
29 Οκτωβρίου 2012
Επιστημονικό Διήμερο: Ιστοριογραφία της Ελληνικής Εκπαίδευσης: Επανεκτιμήσεις και προοπτικές, 2-3 Νοεμβρίου 2012, Πανεπιστημιούπολη Γάλλου, Ρέθυμνο
Αφιερώνεται στη μνήμη του Αλέξη Κ. Δημαρά
Αντικείμενο του επιστημονικού αυτού Διημέρου είναι η
χαρτογράφηση της πορείας της ιστοριογραφίας της ελληνικής
εκπαίδευσης, που, αν και έχει αναγνωρισιμότητα πεδίου ήδη από τον 19ο
αιώνα, παρουσιάζει ερευνητική ευρωστία με σχετικές επιστημονικές δημοσιεύσεις
από τη δεκαετία του 1970 και εξής. Η βιβλιογραφική παραγωγή στην
τεσσαρακονταετία αυτή ανασυγκρότησε σε σημαντικό βαθμό την ελληνική
εκπαιδευτική πραγματικότητα του παρελθόντος, διαμορφώνοντας παράλληλα τα
κυρίαρχα χαρακτηριστικά του επιστημονικού πεδίου της Ιστορίας της Εκπαίδευσης
μέσα από τις θεωρητικές παραδοχές και τα μεθοδολογικά παραδείγματα που
κυριάρχησαν, αλλά και τις θεματικές, τον ιστορικό χρόνο και χώρο που έλκυσαν
περισσότερο το ερευνητικό ενδιαφέρον.
Ερωτήματα και ζητήματα σχετικά με την ιστοριογραφική
τοπογραφία (συνολική και επιμέρους κατά περίοδο και θεματική) του επιστημονικού
πεδίου της ιστορίας της ελληνικής εκπαίδευσης, η κριτική διερεύνηση των σχέσεων
- ή της απουσίας των - με συγγενή επιστημονικά πεδία και τις θεωρητικές και
ερευνητικές κατευθύνσεις της διεθνούς ιστοριογραφίας οδήγησαν στον
προσδιορισμό του θέματος της επιστημονικής αυτής συνάντησης. Ως οργανωτική
ομάδα - και εκπροσωπώντας πανεπιστημιακά Τμήματα που θεραπεύουν τον
επιστημονικό αυτό κλάδο και ένα επιστημονικό σωματείο στο οποίο συμμετέχουν
μέλη από τον ευρύτερο επιστημονικό χώρο της Ιστορίας της Εκπαίδευσης -
θελήσαμε να εστιάσουμε, κατά τη φάση αυτή, στη συγκρότηση της ιστοριογραφικής
εικόνας του κλάδου και στην παρουσίαση της σημερινής έρευνας και διδασκαλίας
της Ιστορίας της Εκπαίδευσης στα επιμέρους ακαδημαϊκά ιδρύματα και ερευνητικά
κέντρα της χώρας μας. Παράλληλα, επιδίωξη της συνάντησης είναι η ενθάρρυνση του
διαλόγου μεταξύ των κοινοτήτων των ιστορικών της εκπαίδευσης, των ιστορικών και
των λοιπών κοινωνικών επιστημόνων, καθώς και του διαλόγου των επιστημονικών
γενεών.
24 Οκτωβρίου 2012
ΧΑΪΚΟΥ
Ζωγραφιά μανιταριών από τον Τσικούσο (1763-1830) και το χαϊκού "κάτι διασκεδαστικό" του Ρανγκιού (1798-1876)):Μετά την πυρά/σώθηκ' η θράκα/ένα κόκκινο φύλλο
Το χαϊκού (ιαπ.: 俳句, "αστείος στίχος") είναι μια ιαπωνική ποιητική φόρμα. Παραδοσιακά αποτελείται από τρεις ομάδες των 5, 7, 5 συλλαβών, οι οποίες τοποθετούνται σε τρεις στίχους για έμφαση ή σε έναν, χωρισμένο με κενά. Το χαϊκού είναι με συνολικά 17 συλλαβές η πιο σύντομη μορφή ποίησης στον κόσμο. Περιγράφει μια εικόνα της φύσης και δίνει στοιχεία για την εποχή του χρόνου μέσα από εποχιακές λέξεις (Κίγκο). Υπάρχουν επίσης ποιητές χαϊκού οι οποίοι ακολουθούν μια πιο ελεύθερη φόρμα. Ο ιδρυτής του σύγχρονου χαϊκού ως αυτόνομη μορφή ποίησης ήταν ο Μασαόκα Σίκι, ο οποίος επίσης διαμόρφωσε τον όρο χαϊκού (από τους παλιότερους χαϊκάι ή χόκκου). Ένα χαϊκού διαβάζεται σε μια αναπνοή.
21 Οκτωβρίου 2012
Πλάτων - Ο μύθος του σπηλαίου
Ο μύθος αυτός διηγείται πως σε ένα σπήλαιο, κάτω από τη γη, βρίσκονται μερικοί άνθρωποι αλυσοδεμένοι με τέτοιο τρόπο, ώστε να μπορούν να δουν μόνο τον απέναντί τους τοίχο.
20 Οκτωβρίου 2012
Από σήμερα στη ΝΕΤ ο «Καρυωτάκης»
Από σήμερα και κάθε Σάββατο στις 19:00 επιστρέφει στη ΝΕΤ η δραματική σειρά μυθοπλασίας «Καρυωτάκης» σε σκηνοθεσία του Τάσου Ψαρά.
Θεατρική Παράσταση για Σχολεία: Ευριπίδου Ελένη [ΕΝΑΡΞΗ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ 1 ΝΟΕΜΡΒΙΟΥ]
Θέατρο Κνωσός
Πατησίων και Κνωσού 11, τηλ: 210 8677 070
ΕΥΡΙΠΙΔΟΥ, Ε Λ Ε Ν Η
μια παράσταση για την εκπαίδευση
Στο Θέατρο Κνωσός γίνεται μια προσπάθεια προσέγγισης του έργου «ΕΛΕΝΗ» του Ευριπίδη με νέα από σκηνικής άποψης ματιά.
Για το λόγο αυτό ο καθηγητής Πανεπιστημίου, θεατρολόγος και κριτικός θεάτρου Κώστας Γεωργουσόπουλος μας τίμησε με τη συμμετοχή του και συνεργάζεται μαζί μας.
Έτσι, στην αρχή της παράστασης σε σύντομη αναφορά του μιλάει για τη σημασία της τραγωδίας και στη συνέχεια αναφέρεται στο φαινόμενο «ΕΛΕΝΗ», πώς δηλαδή η ηρωίδα από τη δαιδαλώδη περιοχή του μύθου ανέβηκε στον ουρανό, γοητεύοντας τους ποιητές των αιώνων από τον Όμηρο ως τον Ελύτη.
Η παράσταση ανεβαίνει σε μετάφραση Τάσου Λέρτα, σκηνοθεσία Λάμπρου Τσάγκα, μουσική Νίκου Ξανθούλη με τη συμμετοχή 14 ηθοποιών.
Τέλος, για να δώσουμε τη δυνατότητα σε όλους τους μαθητές να παρακολουθήσουν την παράσταση, αποφασίσαμε όλοι οι συνεργάτες από κοινού, το εισιτήριο να παραμείνει στην περσινή χαμηλή τιμή των 7 ευρώ. Επιπλέον δε, ένα ποσοστό μαθητών που αδυνατούν να καταβάλλουν το αντίτιμο του εισιτηρίου, κατόπιν συνεννόησης με το θέατρο να μπορούν να παρακολουθήσουν την παράσταση δωρεάν.
Έναρξη παραστάσεων: πρωινά από 1 Νοεμβρίου 2012
Τιμή εισιτηρίου: 7 ευρώ.
ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ Έτσι βλέπω τον κόσμο
Σειρά ημίωρων εκπομπών με θέματα αιχμής της σύγχρονης φυσικής, αστροφυσικής, ιστορίας και φιλοσοφίας. Η νέα σειρά του τρίτου καναλιού της δημόσιας τηλεόρασης αποτελεί, τρόπον τινά, συνέχεια της επιτυχημένης σειράς των επιστημονικών εκπομπών της ΕΤ3 με τον τίτλο «Το Σύμπαν που αγάπησα» και τους ίδιους επιστημονικούς συντελεστές Μάνο Δανέζη και Στράτο Θεοδοσίου, καθηγητές του Πανεπιστημίου Αθηνών. Στις εκπομπές εκείνες φάνηκε ότι οι ανακαλύψεις των τελευταίων δεκαετιών έχουν αλλάξει το τοπίο στην επιστημονική κοινότητα. Η νέα σειρά διερευνά το πώς ακριβώς διαμορφώνεται ο πολιτισμός μας από τις ανακαλύψεις αυτές, αλλάζοντας τελικά και τον κόσμο μας. Περιεχόμενο και στόχος της είναι η κατανόηση του γεγονότος ότι η ουσιαστική βάση της ανάπτυξης ενός Πολιτισμού αποτελείται από τρεις βασικές έννοιες: της ύλης, του χρόνου και του χρόνου. Οι έννοιες αυτές αποτελούν αντικείμενο επεξεργασίας των Θετικών επιστημών και το περιεχόμενο που τους προσδίδουμε κάθε φορά έχει βαθύ αντίκτυπο σε μια σειρά απαντήσεων σε φιλοσοφικά ερωτήματα, όπως από που ερχόμαστε, που πηγαίνουμε και ποια είναι η σκοπιμότητα μας στον κόσμο αυτόν.
ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ: ΕΣΜΕΝ ΟΙΟΝ ΕΣΜΕΝ... ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΔΑΣΚΑΛΕΣ
Η Ρηγούλα Μπενιζέλου μεγάλωσε και μορφώθηκε σαν βασιλοπούλα στο αρχοντικό των Μπενιζέλων.
Η μετέπειτα Αγία Φιλοθέη.
Το ντοκιμαντέρ «ΕΣΜΕΝ ΟΙΟΝ ΕΣΜΕΝ. . . ΓΥΝΑΙΚΕΣ» εστιάζεται στο έργο που προσέφεραν οι πρώτες γυναίκες δασκάλες. Η αφηγήτρια αναφέρεται στην πρώτη δασκάλα κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, τη ΦΙΛΟΘΕΗ ΜΠΕΝΙΖΕΛΟΥ, η οποία ξόδεψε την πατρική της περιουσία για την ίδρυση ενός «παρθενώνα» ως σχολείου στο Μοναστήρι του Αγίου Ανδρέα, στην ΕΥΑΝΘΙΑ ΚΑΪΡΗ και την ίδρυση Σχολείων Θηλέων, καθώς και στην ΕΡΑΤΩ ΚΑΡΙΚΗ, την πρώτη δασκάλα στην ΚΥΠΡΟ, τονίζοντας ότι η ανώτερη μόρφωση αποτελούσε προνόμιο μόνο των ανδρών. Επίσης, η αφηγήτρια αναφέρεται στις αντίξοες συνθήκες που αντιμετώπισαν οι πρώτες γυναίκες δασκάλες, αφού, πολλές φορές είτε βάλλονταν από παντού είτε κακοποιούνταν. Το 1890 η Μανιάτισσα ΙΩΑΝΝΑ ΣΤΕΦΑΝΟΠΟΛΗ είναι η πρώτη γυναίκα που εγγράφεται στη Φιλοσοφική Σχολή, ανοίγοντας έτσι τις πύλες του Πανεπιστημίου και για άλλες γυναίκες, ενώ το 1914 εγγράφεται η πρώτη γυναίκα στη Νομική Σχολή. Μέσα από τα πλάνα παλιών φωτογραφιών γυναικών τονίζεται ο αγώνας που δόθηκε από τις δασκάλες αλλά και η γενικότερη συνεισφορά τους.
Σενάριο-Σκηνοθεσία:
ΚΛΕΩΝΗ ΦΛΕΣΣΑ
ΔΕΙΤΕ ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ:ΚΡΥΜΜΕΝΗ ΕΙΚΟΝΑ. ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ 9: "Εργασία - Μια... δουλειά την έχουμε"
Μια περιπλάνηση του ερευνητή κοινωνιολόγου της εργασίας Μάνου Σπυριδάκη στις «κρυμμένες εικόνες» των ελληνικών ταινιών: «Πρόσωπο με πρόσωπο» του Ροβήρου Μανθούλη, «Μαγική Πόλη» του Νίκου Κούνδουρου, «Της κακομοίρας» του Ντίνου Κατσουρίδη, «Μια ζωή την έχουμε» του Γιώργου Τζαβέλα και «Μιας πεντάρας νιάτα» του Ντίμη Δαδήρα. Μέσα από την παρουσίαση χαρακτηριστικών αποσπασμάτων αναδεικνύεται ο τρόπος με τον οποίο εξελίσσεται η εργασία στην Ελλάδα μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο έως τις μέρες μας. Ο κινηματογραφικός χώρος και χρόνος συνδέεται με τον πραγματικό και οι αναγωγές στη σημερινή πραγματικότητα είναι μοιραίες.
ΔΕΙΤΕ ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ:
ΚΡΥΜΜΕΝΗ ΕΙΚΟΝΑ, EΠΕΙΣΟΔΙΟ 12: "Παιδεία - Τέλος εποχής ή αρχή μιας άλλης;"
Μια περιπλάνηση του καθηγητή κοινωνιολόγου της σχολικής τάξης Γιάννη Καμαριανού στις «κρυμμένες εικόνες» των ελληνικών ταινιών: «Το καναρίνι ποδήλατο» του Δημήτρη Σταύρακα, «Νόμος 4000» του Γιάννη Δαλιανίδη, «Το ξύλο βγήκε απ' τον παράδεισο» του Αλέκου Σακελλάριου, «Τέλος εποχής» του Αντώνη Κόκκινου και «Ο ψύλλος» του Δημήτρη Σπύρου. Μέσα από την παρουσίαση χαρακτηριστικών αποσπασμάτων αναδεικνύεται ο τρόπος με τον οποίο εξελίσσεται η εκπαίδευση στην Ελλάδα μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο έως τις μέρες μας. Ο κινηματογραφικός χώρος και χρόνος συνδέεται με τον πραγματικό με τη χρήση αρχειακού υλικού και ειδικών λήψεων και οι αναγωγές στην εκάστοτε εποχή είναι μοιραίες.
ΔΕΙΤΕ ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ:
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ Όροι και συνθήκες άσκησης του εκπαιδευτικού έργου στη δημόσια πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση
"Η παρούσα έρευνα δεν στοχεύει απλά να καταγράψει τα εν πολλοίς γνωστά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι εκπαιδευτικοί στην πράξη. Στόχος της είναι η επιστημονική αποτύπωση των απόψεων και αντιλήψεων των ίδιων των εκπαιδευτικών για τις συνθήκες εργασίας τους. Μας ενδιαφέρει, δηλαδή, να καταγράψουμε το πώς οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί βιώνουν την καθημερινότητά τους στο σχολείο που υπηρετούν. Αυτή η παράμετρος είναι από τους σημαντικότερους παράγοντες στην προσφορά ποιότητας και αποτελεσματικότητας στην εκπαίδευση. Αυτό γιατί η ποιότητα και η αποτελεσματικότητα, όροι που τα τελευταία χρόνια απαντώνται όλο και περισσότερο στα κείμενα διεθνών οργανισμών, συναρτώνται πρωτίστως με την ικανοποίηση που νιώθει ο ίδιος ο εκπαιδευτικός, ο πρωταγωνιστής της σχολικής ζωής, από το επάγγελμά του."
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ (2) [η-βιβλίο]
Φιλοσοφία
Περιεχόμενα:
1. Προσωκρατικοι (θαλης, αναξιμανδρος, αναξιμενης, ξενοφανης, ηρακλειτος, εμπεδοκλης, παρμενιδης, ζηνων, αναξαγορας, πυθαγορας, λευκιππος, δημοκριτος)
2. Σοφιστες (πρωταγορας, γοργιας, προδικος, θρασυμαχος, ιππιας, αντιφων, κριτιας)
3. Σωκρατης-πλατωνας
4. Αριστοτελης
5. Χρονολογιο
6. Χαρτες
7. Βιβλιογραφια
Περιεχόμενα:
1. Προσωκρατικοι (θαλης, αναξιμανδρος, αναξιμενης, ξενοφανης, ηρακλειτος, εμπεδοκλης, παρμενιδης, ζηνων, αναξαγορας, πυθαγορας, λευκιππος, δημοκριτος)
2. Σοφιστες (πρωταγορας, γοργιας, προδικος, θρασυμαχος, ιππιας, αντιφων, κριτιας)
3. Σωκρατης-πλατωνας
4. Αριστοτελης
5. Χρονολογιο
6. Χαρτες
7. Βιβλιογραφια
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ (3) [η-βιβλίο]
Ιστορία-Ρητορική-Αρχαίο δράμα
Περιεχόμενα:
1. Ιστορια (οι απαρχές της ιστοριογραφίας, εκαταίος ο μιλήσιος, σκύλαξ ο καρυανδεύς, ευθυμένης ο μασαλιώτης, χάρων ο πυθοκλέους λαμψακηνός, ξάνθος ο λυδός, ακουσίλαος ο αργείος, φερεκύδης ο αθηναίος, ηρόδοτος, θουκυδίδης, ξενοφώντας)
2. Ρητορικη (εισαγωγή, αντιφών, ανδοκίδης, λυσίας, ισοκράτης, λυκούργος ισαίος, αισχίνης, δημοσθένης, υπερείδης, δείναρχος)
3. Αρχαιο δραμα
• εισαγωγη
Το δράμα και τα είδη του, τραγωδία, ο διόνυσος και η διονυσιακή λατρεία, οι πρόδρομοι των μεγάλων τραγικών
• τραγωδια
Αισχύλος (η ζωή του, η τέχνη του, το έργο του, ικέτιδες, πέρσαι, επτά επί θήβας, προμηθεύς δεσμώτης, ορέστεια, αγαμέμνων, χοηφόροι, ευμενίδες)
Σοφοκλής (η ζωή του, οι καινοτομίες του, το έργο του, αίας, αντιγόνη, τραχίνιαι, οιδίπους τύραννος, ηλέκτρα, φιλοκτήτης, οιδίπους επί κολωνώ, ιχνευταί)
Ευριπίδης (η ζωή του, η τέχνη του, το έργο του, άλκηστις, μήδεια, ηρακλείδαι, ιππόλυτος, ανδρομάχη, εκάβη, ικέτιδες, ηρακλής μαινόμενος, ίων, τρωάδες, ηλέκτρα, ιφιγένεια εν ταύροις, ελένη, φοίνισσαι, ορέστης, ιφιγένεια εν αυλίδι, βάκχαι, κύκλωψ, ρήσος)
• κωμωδια (εισαγωγή, δωρική κωμωδία: επίχαρμος, σώφρων ο συρακόσιος, αττική κωμωδία, αρχαία κωμωδία: κρατίνος, εύπολις, αριστοφάνης, μέση κωμωδία, νέα κωμωδία)
4. Χαρτες
5. Χρονολογιο
6. Βιβλιογραφια
Περιεχόμενα:
1. Ιστορια (οι απαρχές της ιστοριογραφίας, εκαταίος ο μιλήσιος, σκύλαξ ο καρυανδεύς, ευθυμένης ο μασαλιώτης, χάρων ο πυθοκλέους λαμψακηνός, ξάνθος ο λυδός, ακουσίλαος ο αργείος, φερεκύδης ο αθηναίος, ηρόδοτος, θουκυδίδης, ξενοφώντας)
2. Ρητορικη (εισαγωγή, αντιφών, ανδοκίδης, λυσίας, ισοκράτης, λυκούργος ισαίος, αισχίνης, δημοσθένης, υπερείδης, δείναρχος)
3. Αρχαιο δραμα
• εισαγωγη
Το δράμα και τα είδη του, τραγωδία, ο διόνυσος και η διονυσιακή λατρεία, οι πρόδρομοι των μεγάλων τραγικών
• τραγωδια
Αισχύλος (η ζωή του, η τέχνη του, το έργο του, ικέτιδες, πέρσαι, επτά επί θήβας, προμηθεύς δεσμώτης, ορέστεια, αγαμέμνων, χοηφόροι, ευμενίδες)
Σοφοκλής (η ζωή του, οι καινοτομίες του, το έργο του, αίας, αντιγόνη, τραχίνιαι, οιδίπους τύραννος, ηλέκτρα, φιλοκτήτης, οιδίπους επί κολωνώ, ιχνευταί)
Ευριπίδης (η ζωή του, η τέχνη του, το έργο του, άλκηστις, μήδεια, ηρακλείδαι, ιππόλυτος, ανδρομάχη, εκάβη, ικέτιδες, ηρακλής μαινόμενος, ίων, τρωάδες, ηλέκτρα, ιφιγένεια εν ταύροις, ελένη, φοίνισσαι, ορέστης, ιφιγένεια εν αυλίδι, βάκχαι, κύκλωψ, ρήσος)
• κωμωδια (εισαγωγή, δωρική κωμωδία: επίχαρμος, σώφρων ο συρακόσιος, αττική κωμωδία, αρχαία κωμωδία: κρατίνος, εύπολις, αριστοφάνης, μέση κωμωδία, νέα κωμωδία)
4. Χαρτες
5. Χρονολογιο
6. Βιβλιογραφια
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ (1) [η-βιβλίο]
Έπος - Λυρική ποίηση
Περιεχόμενα:
1. Επος (όμηρος, ησίοδος)
2. Λυρικη ποιηση (αρχίλοχος, θέογνις, ιππώναξ, καλλίνος, μίμνερμος, σημωνίδης ο αμοργινός, σόλων, τυρταίος, αλκαίος, αλκμάν, ανακρέων, αρίων, βακχυλίδης, ίβυκος, κόριννα, πίνδαρος, σαπφώ, σιμωνίδης ο κείος, στησίχορος, τέρπανδρος)
3. Χρονολογιο
4. Χαρτες
5. Βιβλιογραφια
Περιεχόμενα:
1. Επος (όμηρος, ησίοδος)
2. Λυρικη ποιηση (αρχίλοχος, θέογνις, ιππώναξ, καλλίνος, μίμνερμος, σημωνίδης ο αμοργινός, σόλων, τυρταίος, αλκαίος, αλκμάν, ανακρέων, αρίων, βακχυλίδης, ίβυκος, κόριννα, πίνδαρος, σαπφώ, σιμωνίδης ο κείος, στησίχορος, τέρπανδρος)
3. Χρονολογιο
4. Χαρτες
5. Βιβλιογραφια
19 Οκτωβρίου 2012
18 Οκτωβρίου 2012
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ Εννοιόλεξο (νέα ελληνικά)
Το λεξικό αυτό αποτελεί τη μεγαλύτερη συλλογή συνωνύμων, αντιθέτων της νέας ελληνικής, έχει δομή παρόμοια με το Αντιλεξικό του Θ. Βοσταντζόγλου και λειτουργεί ως οδηγός έκφρασης. Πιο συγκεκριμένα:
· Δίνει συνώνυμα και αντώνυμα της Νέας Ελληνικής με τα ερμηνεύματά τους.
· Έχει τις λέξεις ταξινομημένες όχι αλφαβητικά αλλά σε εννοιολογικά πεδία παρέχοντας έτσι τη δυνατότητα ανεύρεσης μιας λέξης, ακόμα και αν δεν έχει συνώνυμες, ή αν δεν τη θυμόμαστε ή δεν την ξέρουμε.
· Επίσης μπορεί κάποιος από τις «Σχετικές Λέξεις» να βρει παροιμίες, φράσεις, ρητά κ.λπ. σχετικά με την έννοια που τον ενδιαφέρει.
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ Ελληνομάθεια (νέα ελληνικά)
· Αναγνώριση, ορθογράφηση και αρχικοί χρόνοι ( στα ρήματα ) οποιασδήποτε λέξης
· Κλίση οποιασδήποτε λέξης
· Αυτόματη παραπομπή στη σχετική γραμματική θεωρία ( ορισμοί, πίνακες, παραδείγματα )
· Για παιδιά του δημοτικού, εικονογραφημένο ερμηνευτικό λεξικό με συνώνυμα, αντίθετα, ομόρριζα και με συνδέσμους σε άρθρα της Βικιπαίδεια.
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ Αρχαιομάθεια (αρχαία ελληνικά)
· Αναγνώριση και ορθογράφηση οποιασδήποτε λέξης της αττικής διαλέκτου
· Κλίση οποιασδήποτε λέξης
· Αυτόματη παραπομπή στη σχετική γραμματική θεωρία ( ορισμοί, πίνακες, παραδείγματα)
· Κλίση οποιασδήποτε λέξης
· Αυτόματη παραπομπή στη σχετική γραμματική θεωρία ( ορισμοί, πίνακες, παραδείγματα)
17 Οκτωβρίου 2012
ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΧΑΜΟΓΕΛΟ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟΙ ΗΧΟΙ
Ένα ταξίδι παρατήρησης και επικοινωνίας με δυναμικούς καταλύτες το χαμόγελο, την δόνηση ήχων & χρωμάτων και την πρόθεση.
16 Οκτωβρίου 2012
ΘΕΜΑΤΑ ΕΚΘΕΣΗΣ: ΕΙΡΗΝΗ-ΠΟΛΕΜΟΣ Ποτέ πια πόλεμος! Αντώνης Σαμαράκης
"Τις τελευταίες νύχτες δεν βλέπω όνειρα,φοβάμαι πια να ονειρεύομαι" είπε το οχτάχρονο παιδί από το Κόσοβο.
ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ Ιδεολογικά μηνύματα Ελένης του Ευριπίδη (Διάνοια): αντίθεση ανάμεσα στο είναι και το φαίνεσθαι (3)
[ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΜΑΘΗΤΡΙΑΣ ΓΙΑ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΜΕ ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΗΣ ΑΝΤΙΘΕΣΗΣ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΦΑΙΝΕΣΘΑΙ]
Ο Ευριπίδης,στο έργο του Ελένη, φιλοσοφεί για διάφορα και σημαντικά θέματα τα οποία μπορούν να θεωρηθούν διαχρονικά, αφού ό,τι μας είπε ο Ευριπίδης συμβαίνει και στην σημερινή εποχή. Φιλοσοφεί για τους θεούς, για τον πόλεμο, για το φαίνεσθαι και το είναι.
ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ Ιδεολογικά μηνύματα Ελένης του Ευριπίδη (Διάνοια): αντίθεση ανάμεσα στο είναι και το φαίνεσθαι (2)
[ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΜΑΘΗΤΡΙΑΣ ΓΙΑ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΜΕ ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΗΣ ΑΝΤΙΘΕΣΗΣ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΦΑΙΝΕΣΘΑΙ]
Τι πιο σημαντικό από τις αισθήσεις. Η ενεργοποίηση τους δεν είναι κάτι δεδομένο Αν μπορέσεις να δεις, να ακούσεις, να γευτείς, να οσφρανθείς, να αγγίξεις την ουσία, σημαίνει ότι έχεις τη δυνατότητα να κατανοείς τον κόσμο, να συνειδητοποιείς το είναι και όχι το φαίνεσθαι.
Σωτηρία Ορφανού
Χωρίς τίτλο, 1997
Ξύλο, γυαλί, φωτογραφία
ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ Ιδεολογικά μηνύματα Ελένης του Ευριπίδη (Διάνοια): αντίθεση ανάμεσα στο είναι και το φαίνεσθαι
[ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΕ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΟ ΦΑΙΝΕΣΘΑΙ ΤΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ]
Οι περισσότεροι άνθρωποι επιλέγουν το φαίνεσθαι και σπάνια το είναι. Επιλέγουν το φαίνεσθαι γιατί βλέπουν μια εικόνα και όχι αυτό που πραγματικά υπάρχει.
ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ Ιδεολογικά μηνύματα Ελένης του Ευριπίδη (Διάνοια): "Η υπέρμετρη ομορφιά είναι πηγή πόνου"
Η ομορφιά είναι πολύ σημαντικό στοιχείο σε κάθε άτομο, πόσο μάλλον σε μια γυναίκα. Δυστυχώς ή ευτυχώς η ομορφιά δεν είναι πάντα πλεονέκτημα. Μερικές φορές παίζει θετικό ρόλο στη ζωή μας, άλλες πάλι φέρνει δυστυχία και πόνο.
15 Οκτωβρίου 2012
Πεταλούδες Monarch: Ταξιδιώτες 3.000 χλμ.
Οι πεταλούδες Monarch μεταναστεύουν κάθε χρόνο από το Μεξικό, όπου ξεχειμωνιάζουν στις νότιες περιοχές του Καναδά, διανύοντας έτσι μια απόσταση περίπου 3.000 χλμ. Μεταναστεύουν ομαδικά σε ομάδες εκατομμυρίων και απαιτούνται 3 έως 4 γενιές πεταλούδων για την ολοκλήρωση της μετανάστευσης.
To iPhone 5 δημιουργεί βουνά ηλεκτρονικών αποβλήτων;
Η Apple παρουσίασε τελικά το iPhone 5 μετά
πολύμηνη αναμονή δημιουργώντας περίπου φρενίτιδα στους φανατικούς καταναλωτές προϊόντων
της ανά τον κόσμο.
Ο ανεξάρτητος αναλυτής Horace Dediu, της
εταιρείας Asymco, υπολόγισε ότι το πρώτο σαββατοκύριακο
κυκλοφορίας του, το iPhone 5 της Apple ενδέχεται να έχει καταγράψει πωλήσεις 220.000
συσκευών και συνολικά 8 εκατομμύρια μέχρι το τέλος του έτους.
Πέραν των αναλύσεων που κάνουν λόγο για ώθηση 0,5%
επί του ΑΕΠστην οικονομία των Ηνωμένων Πολιτειών από την πώληση ενός
κινητού τηλεφώνου, αυτό που απασχολεί τους ειδικούς είναι ο τεράστιος όγκος
κινητών τηλεφώνων (πολλά εκ των οποίων “παλιά” iPhone 4) τα οποία θα
μετατραπούν σε ηλεκτρονικά απόβλητα εξαιτίας του iPhone 5.
Παρότι έχουν εμφανιστεί πολλές εταιρείες ανακύκλωσης κινητών
τηλεφώνων που θα απορροφήσουν σημαντικό -ευελπιστούμε- μέρος των “ξεπερασμένων”
συσκευών, μεγάλος όγκος των ηλεκτρονικών αποβλήτων μεταφέρεται και
πωλείται υπό αδιαφανείς συνθήκες σε χώρες του αναπτυσσόμενου κόσμου με
χαλαρό ή ανύπαρκτο ρυθμιστικό πλαίσιο.
Δημιουργείται έτσι το φαινόμενο ολόκληρα χωριά στην Αφρική να μετατρέπονται σε χωματερέςηλεκτρονικών
ειδών.
Τουλάχιστον οι πιστοί των smartphones και ειδικά του iPhone καλούνται
να προστατεύουν τις συσκευές τους με ελαστικά καλύμματα ώστε
να μην σπάνε με την παραμικρή πτώση και έτσι προστίθενται στατεράστια βουνά
ηλεκτρονικών αποβλήτων που δημιουργούν οι σύγχρονες καταναλωτικές
συνήθειες.
Σημειώνεται πως από τις πρωινές ώρες της Παρασκευής
το iPhone 5 πωλείται σε καταστήματα της Αpple στην Αυστραλία, στην
Ασία και στην κεντρική Ευρώπη, με χιλιάδες ανθρώπους να σχηματίζουν πυκνές
ουρές δεκάδων μέτρων για να προμηθευτούν πρώτοι τη συσκευή.
Το νέο iPhone 5 παρουσιάστηκε στις 12 Σεπτεμβρίου και είχε δύο εκατομμύρια
προπαραγγελίες στο πρώτο 24ωρο.
Χημικά: ένα εκατ. θάνατοι ετησίως από δηλητηρίαση
Περιβαλλοντικά προβλήματα και προβλήματα υγείας, κυρίως στις
αναδυόμενες οικονομίες, προκαλεί η κακή χρήση χημικών σύμφωνα με το Περιβαλλοντικό
Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών (UNEP).
Τα περισσότερα χημικά, από πλαστικά μέχρι εντομοκτόνα,
παράγονται και χρησιμοποιούνται πλέον στις
αναπτυσσόμενες χώρες, όπου τα πρότυπα ασφαλείας δεν είναι τόσο αυστηρά.
Ρωμαίοι και Χαν οι μεγάλοι ρυπαντές της αρχαιότητας
Με αυξημένες εκπομπές ρύπων συνδέεται η περίοδος ακμής τωνΡωμαίων, αλλά και τηςδυναστείας των Χαν, σύμφωνα με νέα έρευνα που αμφισβητεί την επίσημη θέση των Ηνωμένων Εθνών ότι η ανθρωπογενής κλιματική αλλαγή ξεκίνησε το 1.800 μ.Χ.
14 Οκτωβρίου 2012
Συγκλονισμένοι οι αρχαιολόγοι βρήκαν το βιβλίο των νεκρών
Το έψαχναν μανιωδώς εδώ και έναν αιώνα γιατί πιστεύουν ότι έτσι θα λύσουν το μυστήριο της μετά θάνατον ζωής...
Συγκλονισμένοι οι αρχαιολόγοι για τα τελευταία κομμάτια από το περίφημο «rw nw prt m hrw» του 1420 πΧ που ανακάλυψαν τυχαία σε ένα μουσείο του Κουΐνσλαντ. Το έψαχναν μανιωδώς έναν εδώ και έναν αιώνα γιατί πιστεύουν ότι έτσι θα λύσουν το μυστήριο της μετά θάνατον ζωής...
ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ Η Ανατροπή του Ελληνικού Μύθου
Η Ανατροπή του Ελληνικού Μύθου είναι ένα δοκίμιο που συμπυκνώνει τις αναζητήσεις και τους προβληματισμούς μιας δημιουργικής και πολυτάραχης οκταετίας στην πρώτη γραμμή, στα συλλογικά δρώμενα των Φροντιστών. Το βιβλίο αποδεικνύει ότι το φροντιστήριο δεν αποτελεί ένα εγχώριο φαινόμενο, αλλά διεθνές και διαχρονικό εκπαιδευτικό γεγονός.
ΤΟ ΕΛΙΣΑΒΕΤΙΑΝΟ ΘΕΑΤΡΟ
Η Ιταλία με την Κομμέντια ντελ ΄Αρτε πρόσφερε στη
σύγχρονη Ευρώπη τους πρώτους καθαρά επαγγελματίες ηθοποιούς σε οργανωμένους
θιάσους, ενώ παράλληλα με το έργο των Αναγεννησιακών αρχιτεκτόνων, προετοίμασε
το δρόμο για την εμφάνιση του με το
ζωγραφιστό σκηνικό και το αψιδωτό προσκήνιο. Η Αγγλία όμως διεκδικεί τον τίτλο
της πατρίδας του πρώτου σύγχρονου συγγραφέα που μπορεί να συγκριθεί με τους
δασκάλους του Αρχαίου Ελληνικού Δράματος, του William Shakespeare
(1564-1616).
Εκπαιδευτικό Υλικό Μέσης Εκπαίδευσης
Εκπαιδευτικό υλικό για αρκετά μαθήματα της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Προγραμματισμοί, δειγματικά δοκίμια τελικών εξετάσεων, εκπαιδευτικό υλικό, διδακτικές προτάσεις
"ΑΣΚΗΣΕΙΣ ON-LINE" ΣΑΙΤ ΓΙΑ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ-ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ
Ο δικτυακός τόπος "Ασκήσεις on-line" αποτελεί τμήμα του εκπαιδευτικού κόμβου Ελληνική Πύλη Παιδείας και παρέχει εκπαιδευτικό υλικό που απευθύνεται σε μαθητές και μαθήτριες της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης.
[ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ]
ΣΧΟΛΙΚΟΙ ΧΑΡΤΕΣ Βαλκάνια - Χάρτες περιόδου 1815-1999
Στη σελίδα αυτή θα βρείτε εικόνες χαρτών από την περιοχή των Βαλκανίων κατά τη χρονική περίοδο 1899 - 1917
ΣΧΟΛΙΚΟΙ ΧΑΡΤΕΣ Χάρτες Βαλκανικής Χερσονήσου (1812-1923)
Στη σελίδα αυτή θα βρείτε μια συλλογή χαρτών της βαλκανικής χερσονήσου περιόδου 1812 - 1923
ΣΧΟΛΙΚΟΙ ΧΑΡΤΕΣ Χάρτες αρχαίας ιστορίας έως τους περσικούς πολέμους
Στη σελίδα αυτή θα βρείτε μια συλλογή χαρτών αρχαίας ιστορίας: η εξάπλωση των Μινωιτών, η εξάπλωση των Μυκηναίων, 2ος ελληνικός αποικισμός, Περσικοί πόλεμοι.
ΣΧΟΛΙΚΟΙ ΧΑΡΤΕΣ Χάρτες αρχαίας ιστορίας - κλασσικοί χρόνοι
Στη σελίδα αυτή θα βρείτε μια συλλογή χαρτών αρχαίας ιστορίας: η ανάπτυξη της Αθηναϊκής ηγεμονίας, Πελοποννησιακός πόλεμος, η άνοδος της Σπάρτης, η Θηβαϊκή ηγεμονία, η επέκταση του Μακεδονικού κράτους.
ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ Άργιλος, νερό και φωτιά. Μια σχέση αιώνων…
H ταινία αυτή, που είναι συμπαραγωγή της Εκπαιδευτικής Τηλεόρασης του Υπουργείου Παιδείας, Διά Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων και του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Κύπρου, έχει ως θέμα την ιστορική εξέλιξη της κεραμεικής στην Κρήτη και την Κύπρο από την προϊστορία έως σήμερα. Αναδεικνύεται η πορεία αυτής της τέχνης μέσα στο χρόνο, κοινά πολιτισμικά στοιχεία των δύο νησιών και συγκεκριμένα στοιχείων που σχετίζονται με την παραδοσιακή τέχνη δημιουργίας πιθαριών και άλλων κεραμικών προϊόντων.
δείτε το βίντεο:
13 Οκτωβρίου 2012
ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ Δυσλεξία στην πράξη. Εξειδικευμένες ασκήσεις εκμάθησης διψήφων συμφώνων για παιδιά με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες
Το παρόν βιβλίο προτείνει μια πρωτότυπη διδακτική μέθοδο εκμάθησης των διψήφων και καταχρηστικών συμφώνων, μέσα από εξειδικευμένες ασκήσεις, που αξιοποιούν αποτελεσματικά τη διαφορετικότητα της γραφο-φωνολογικής ενημερότητας των μαθητών με δυσλεξία.
ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ Φιλμ Νουάρ, Δημήτρης Στεφανάκης
Πολιτική, κατασκοπεία, ρομαντισμός, μεταμφιέσεις και χρήμα, δολοπλοκίες, φόνοι και κυνισμός είναι μόνο μερικά από τα στοιχεία που συνθέτουν το μωσαϊκό ενός χαμένου κοσμοπολίτικου περιβάλλοντος στη Γαλλία των προηγούμενων αιώνων. Το νέο βιβλίο του βραβευμένου στη πεζογραφία με το Διεθνές Βραβείο Καβάφη και με το Prix Mediterranee Entranger για το 2011 Δημήτρη Στεφανάκη είναι ένα έργο υψηλών προδιαγραφών που φιλοδοξεί να μυήσει εκ νέου τον αναγνώστη στην ποιότητα ενός εκλεκτού έργου.
11 Οκτωβρίου 2012
9 Οκτωβρίου 2012
ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ "Διδακτική προσέγγιση παιδιών και νέων με μέτριες και σοβαρές δυσκολίες μάθησης"
Ένα από τα στοιχήματα που πρέπει να κερδηθούν τις επόμενες δεκαετίες, σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο, είναι η ισότιμη ένταξη και συμμετοχή των ατόμων με μέτριες και σοβαρές δυσκολίες μάθησης στην εργασία και την κοινωνία.
Η εκπαίδευση μπορεί και πρέπει να διαδραματίσει αποφασιστικό ρόλο προς την κατεύθυνση αυτή. Η συστηματική εκπαίδευση, με κατάλληλα προγράμματα, μέσα, υλικά και στρατηγικές διδασκαλίας, είναι ο καλύτερος τρόπος για να διαμορφωθούν η υποδομή και οι προϋποθέσεις για την απασχόληση και την κοινωνική ενσωμάτωση των παιδιών και των νέων με μέτριες και σοβαρές δυσκολίες μάθησης. Από την αντίληψη αυτή είναι επηρεασμένο το περιεχόμενο του βιβλίου αυτού, το οποίο επεξεργάζεται θέματα εκπαιδευτικής και κυρίως διδακτικής πρακτικής.
Πιο συγκεκριμένα επιχειρεί, με βάση τη θεωρητική γνώση και την εμπειρία που υπάρχει σήμερα, να βοηθήσει τους εκπαιδευτικούς και τους γονείς να σχεδιάζουν αποτελεσματικές διδακτικές παρεμβάσεις.
Ειδικότερα συζητιούνται θέματα τα οποία αφορούν: α. Τις ιδιαιτερότητες των παιδιών και των νέων αυτών σε ό,τι αφορά τη μαθησιακή διαδικασία. β. Τις προσαρμογές που πρέπει να γίνονται όταν εντάσσονται και φοιτούν στα γενικά σχολεία. γ. Το αναλυτικό πρόγραμμα -γενικό και ετήσιο- που πρέπει να εφαρμόζεται. δ. Τα μοντέλα και τις τεχνικές σχεδιασμού διδακτικών προγραμμάτων. ε. Τις μεθόδους διδασκαλίας. στ. Τις προϋποθέσεις κάτω από τις οποίες η διδακτική παρέμβαση μπορεί να γίνει αποτελεσματική.
ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ "Εκπαίδευση εκπαιδευτικών"
Το βιβλίο αυτό πραγματεύεται το θεωρητικό πλαίσιο του θεσμού της εκπαίδευσης των εκπαιδευτικών.
Μετά από μια σύντομη επισκόπηση της ιστορικής διάστασης του θεσμού, διερευνώνται συστηματικά οι εξής θεματικές ενότητες, οι οποίες σχετίζονται άμεσα με την αποτελεσματική άσκηση του διδασκαλικού επαγγέλματος μέσα στη σχολική τάξη: μοντέλα, σκοποί και στόχοι του Προγράμματος Σπουδών εκπαίδευσης εκπαιδευτικών, επιστημονική θεωρητική εκπαίδευση, παιδαγωγική κατάρτιση (ενίσχυση της επιθυμητής συμπεριφοράς, διαχείριση κρίσεων μέσα στη σχολική τάξη -αναλυτικά παραδείγματα κατά περίπτωση-, στιλ διδασκαλίας, επικοινωνία εκπαιδευτικού και μαθητή και μαθητή με τους συμμαθητές), διδακτική κατάρτιση (σχεδιασμός, διεξαγωγή, μέτρηση και βαθμολόγηση της σχολικής επίδοσης, αξιολόγηση της διδασκαλίας], Πρακτική Άσκηση, "αξίες" και εκπαίδευση εκπαιδευτικών, επιμόρφωση.
Το βιβλίο απευθύνεται στους υποψήφιους και στους εν ενεργεία εκπαιδευτικούς. Μπορεί ακόμη να χρησιμοποιηθεί ως βοήθημα για τις εξετάσεις των εκπαιδευτικών του ΑΣΕΠ, καθώς και από εκπαιδευτικούς φορείς και οργανισμούς.
ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ "Παιδαγωγικές πρακτικές:Έρευνα και εκπαιδευτική πολιτική"
Το βιβλίο συμπεριλαμβάνεται στη βάση συγγραμμάτων Εύδοξος (κωδικός βιβλίου: 157135). Μπορείτε να διαβάσετε ένα απόσπασμα, τα περιεχόμενα και το οπισθόφυλλο εδώ.
ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ "Σχέδιο εργασίας-Διαθεματική προσέγγιση στην γνώση"
Το σχολείο μοιάζει με κυψέλη όπου επικρατεί πυρετός δραστηριότητας αλλά χαρακτηρίζεται από μια αυστηρή ιεραρχική δομή και μεθοδολογία που δεν του επιτρέπουν να γίνει ευέλικτο και «ζωντανό» ώστε να συμβαδίζει με τις ανάγκες της σύγχρονης εποχής.
Το σχέδιο εργασίας έρχεται να ανατρέψει τις τωρινές ισορροπίες στο σχολικό κατεστημένο και προτείνει έναν ευέλικτο τρόπο ανταλλαγής ρόλων μεταξύ δασκάλου και μαθητών έστω και προσωρινό που εάν ευοδωθεί, επιτυγχάνει πολλούς στόχους.
Στο νέο τύπο σχολείου που πρεσβεύει η μέθοδος αυτή δεν υπάρχουν «βασίλισσες», «εργάτες» και «κηφήνες», αλλά μόνο συν-εργάτες που μοχθούν και στοχεύουν σε έναν κοινό σκοπό: την απόκτηση γνώσης μέσα από την ενεργό συμμετοχή και έρευνα, την ανταλλαγή ιδεών, τη συλλογική προσπάθεια για να ανακαλυφθούν και να μελετηθούν πολλές πλευρές της πραγματικότητας που βιώνουμε.
Ποιο είναι το τελικό όφελος; Η σφυρηλάτηση σταθερών σχέσεων, η πορεία προς το φως της γνώσης, η χαρά της δημιουργικής ανακάλυψης και η συγκλονιστική αποκάλυψη ότι ο κόσμος της γνώσης δεν έχει όρια. Διαστάσεις:21X27
Σελίδες:96
Συγγραφέας: Δρ. Π .ΜωραΪτου-Δρ. Γ. Δόριζα
Εκδότης: Αγκυρα
ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ Ο εκπαιδευτικός σ' έναν κόσμο που αλλάζει: Μια πρόκληση για την παιδαγωγική σήμερα
Η παρούσα μελέτη επικεντρώνεται στον εκπαιδευτικό, μέσα από μια προσέγγισή του στην Ελλάδα και τον κόσμο, με θεωρητικές και ερευνητικές τεκμηριώσεις σε διεθνές επίπεδο που αφορούν στη μόρφωσή του και στις κοινωνικές αναπαραστάσεις που έχει για το επάγγελμά του και μέσα από επίκαιρα ζητήματα (επιμόρφωση, μετεκπαίδευση, συνδικαλισμός) που τον απασχολούν. Σκοπός της μελέτης αυτής είναι να παρουσιάσει τον σύγχρονο εκπαιδευτικό, ως βασικό συντελεστή-πρωταγωνιστή της εκπαιδευτικής μαθησιακής διαδικασίας, αλλά και ως επαγγελματία στο πλαίσιο ενός ευρύτερου προβληματισμού για την παιδαγωγική και τις παιδαγωγικές σχέσεις σε έναν κόσμο που αλλάζει.
ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ Εκπαιδευτικό βιβλίο για παιδιά "Πράσινη Πρίζα". Γραμμένο από μαμά παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες
ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΤΡΟΦΕΣ Αρχαίων Νέκταρ Μελισσών. Η Ιστορία του Μελιού
Από τους προϊστορικούς χρόνους οι άνθρωποι ήξεραν να
παίρνουν το μέλι και να το
χρησιμοποιούν στη διατροφή τους. Επί πολλούς αιώνες το μέλι ήταν η
μόνη γνωστή γλυκαντική ουσία. Οι Θεοί του Ολύμπου τρέφονταν με νέκταρ και
αμβροσία. Ο Ησίοδος και ο Πίνδαρος αναφέρουν ότι ο Αρισταίος, γιος του Απόλλωνα
θεού της μουσικής και της αρμονίας, και της Κυρήνης, κόρης του βασιλιά των
Λαπιθών Υψέα, ήταν ο εισηγητής της καλλιέργειας των μελισσών, του σταφυλιού και
της ελιάς, ο προστάτης των βοσκών και των κυνηγών, θεράποντα της ιατρικής και
της μαντικής. Ο Αρισταίος γεννήθηκε στην Λιβύη και ο Ερμής τον πήρε και τον
πήγε στη Γαία και στις Ώρες για να τον αναθρέψουν. Πρώτος σταθμός του Αρισταίου
είναι η Κέα όπου δίδαξε τους κατοίκους του νησιού και τη μελισσοκομία. Έτσι, ο
Αρισταίος υπήρξε για τους ανθρώπους και μάλιστα για τους κατοίκους της Κέας, ο
πρώτος εφευρέτης μιας σειράς από χρήσιμες τέχνες κυριότερη από τις οποίες ήταν
η μελισσοκομία. Ο Αρισταίος και η μέλισσα θα γίνουν τα βασικά σύμβολα της Κέας
και θα απεικονισθούν στα νομίσματα της Τουλίδας, της Καρθαίας και της Κορησίας.
Ο φτερωτός Αρισταίος, λεπτομέρεια από μελανόμορφο αμφορέα
του 540 πΧ.)
Η μέλισσα εμφανίστηκε
στον πλανήτη μας την Τριτογενή περιόδο στην αρχή της Καινοζωϊκής εποχής, δηλαδή
πριν 65 εκατομμύρια χρόνια, πολύ νωρίτερα από την εμφάνιση του ανθρώπου. Αν
υποθέσουμε ότι μαζί με τις μέλισσες εμφανίστηκε και το μέλι , μπορούμε να
συμπεράνουμε με σιγουριά ότι από τότε μέχρι σχεδόν το 16ο μ.Χ. αιώνα το μέλι
ήταν το μοναδικό ζαχαρώδες μη παρασκευασμένο τρόφιμο στον τότε
"γνωστό" κόσμο. Η αρχή της ελληνικής μελισσοκομίας χάνεται στο
απώτερο παρελθόν της μυθικής εποχής.
Τα φτερά που κατασκεύασε ο Δαίδαλος ήταν από κερί κηρύθρας μελισσών
Το αρχαιότερο πρόσωπο το οποίο εμφανίζεται εις το χώρο
της μελισσοκομίας είναι ο Αρισταίος. Ο Αρισταίος, μία από τις πλέον
αινιγματικές μορφές της αρχαίας ελληνικής λαϊκής θρησκείας, υπήρξε η κυριότερη
μορφή του μυθολογικού κύκλου της Κέας.
Καρπός της ένωσης του Απόλλωνα με την νύμφη Κυρήνη, είδε το φως στην Αφρική, στα παλάτια της Λιβύης. Μόλις γεννήθηκε ο Αρισταίος, ο Ερμής τον παρέδωσε στην Γαία και στις Ώρες για να τον αναθρέψουν. Κι ήταν αυτές που έσταζαν στα χείλη του βρέφους, νέκταρ και αμβροσία κάνοντάς τον αθάνατο. Όταν μεγάλωσε ο Αρισταίος οι Μούσες τον δίδαξαν την μαντική και την ιατρική. Από τις Νύμφες διδάχθηκε την καλλιέργεια του αμπελιού, της ελιάς, αλλά και τη μελισσοκομία, τέχνη που θα τον χαρακτηρίζει στο εξής περισσότερο από κάθε άλλη.
Πρώτος σταθμός του Αρισταίου θεωρείται η Κέα όπου δίδαξε τους κατοίκους του νησιού και τη μελισσοκομία. Έτσι ο Αρισταίος υπήρξε για τους ανθρώπους και μάλιστα για τους νησιώτες κατοίκους της Κέας, ο πρώτος ευρετής μιας σειράς από χρήσιμες τέχνες κυριότερη από τις οποίες ήταν η εκτροφή των μελισσών. Ο Αρισταίος και η μέλισσα θα γίνουν τα βασικά σύμβολα του νησιού και θα απεικονισθούν στα νομίσματα της Τουλίδας, της Καρθαίας και της Κορησίας.
Υπήρξε όμως συστηματική μελισσοκομία κατά τους μυθικούς εκείνους χρόνους; Περί αυτού δεν υπάρχει καμία αμφιβολία, αφού ο περί του Αρισταίου μύθος το μαρτυρεί. Περισσότερες όμως αποδείξεις βρίσκουμε όσο προχωρούμε προς τους ιστορικούς χρόνους.
Στην Οδύσσεια (Κ-519) αναφέρεται το «Μελίκρατον» κράμα μέλιτος και γάλακτος το οποίον έπιναν ως εκλεκτό ποτό. Εις την Οδύσσεια επίσης (Υ-168) ότι οι ορφανές κόρες του Πίνδαρου ετρέφοντο από την Θεά Αφροδίτη με τυρί-μέλι και οίνον. Με την ίδια τροφή η μάγισσα Κίρκη εσαγήνευσε τους συντρόφους του Οδυσσέα (Κ-213).
Ο Ησίοδος αναφέρει τους «Σίμβλους», όνομα που έδιδαν στις κυψέλες της εποχής εκείνης. Τι είδος ήταν οι «Σίμβλοι» δεν είναι γνωστό. Πάντως ήταν κυψέλες κατασκευασμένες από ανθρώπους για την εκτροφή των μελισσών.
Επίσης εις την Κρήτη κατά τις ανασκαφές στην Φαιστό ευρέθησαν πήλινες κυψέλες της Μινωικής εποχής (3.400 π.Χ.) πολύ αρχαιότερης της Ομηρικής. Στην ίδια εποχή ανήκει επίσης το χρυσό κόσμημα που παριστάνει σύμπλεγμα δύο μελισσών, οι οποίες βαστάζουν κηρύθρα προερχόμενη από την πήλινη κυψέλη σωλήνα, όπως και άλλο χρυσό κόσμημα σε σχήμα μέλισσας, που ευρέθη στις ανασκαφές της Κνωσσού.
Τα συγγράμματα του Αριστοτέλη (322 π.Χ.) αποτέλεσαν σπουδαίο σταθμό για τη μελισσοκομία τόσο της αρχαίας Ελλάδας αλλά και όλου του τότε πολιτισμένου κόσμου.
Η ύπαρξη όμως μελισσοκομικών επιχειρήσεων μαρτυρείται και κατά την προαριστοτελικήν περίοδο κατά την οποία η μελισσοκομία είχεν ήδη συστηματοποιηθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό.
Ο μέγας νομοθέτης των Αθηναίων Σόλων (640-558 π.Χ.) θέσπισε διάφορα νομοθετικά μέτρα για την μελισσοκομία της εποχής εκείνης.
Ένα μέτρο το οποίο αποδεικνύει την ύπαρξη μελισσοκομικών επιχειρήσεων είναι το εξής και το οποίο ρυθμίζει και καθορίζει τις αποστάσεις μεταξύ των μελισσοκομείων. «Μελισσών σμήνη καθιστάμενα απέχειν των υφ’ ετέρου πρότερον ιδρυμένων πόδας τριακοσίους»[Πλουτάρχου: Βίος Σόλωνος]
Υπήρξε λοιπόν οργανωμένη μελισσοκομία στην αρχαία Ελλάδα, η οποία αποσκοπούσε στην παραγωγή του θείου αυτού προϊόντος. Του Φυσικού Μελιού και του οποίου τις ευεργετικές ιδιότητες εγνώριζαν πάρα πολύ καλά οι διανοούμενοι της εποχής εκείνης.
Ο πατέρας της Ιατρικής Ιπποκράτης (462-352 π.Χ.) συνιστούσε το μέλι σε όλους τους ανθρώπους αλλά ιδιαίτερα στους ασθενείς.
Ο Δημόκριτος ερωτηθείς πως δύνανται να διατηρηθώσιν οι Άνθρωποι άνοσοι και μακρόβιοι απεκρίνοντο: «Ει τα μεν έξωθεν ελαίω του σώματος τα δε ένδοθεν μέλιτι χρίσοιντο».
Ο Πυθαγόρας και οι οπαδοί του είχαν το μέλι ως κύρια τροφή.
Η πρόοδος της μελισσοκομίας δεν επεριορίζετο μόνο στην Αττική αλλά εις όλη σχεδόν την Ελλάδα, Στερεά, νησιωτική ακόμα και στις αποικίες.
Ο πρώτος όμως ο οποίος εμελέτησε επιστημονικά την μέλισσα υπήρξε ο Αριστοτέλης. Το μόνο μέσο το οποίο διέθετε ήταν η και μέχρι σήμερα, σε πολλά μέρη της Ελλάδας, χρησιμοποιούμενη κυψέλη
Καρπός της ένωσης του Απόλλωνα με την νύμφη Κυρήνη, είδε το φως στην Αφρική, στα παλάτια της Λιβύης. Μόλις γεννήθηκε ο Αρισταίος, ο Ερμής τον παρέδωσε στην Γαία και στις Ώρες για να τον αναθρέψουν. Κι ήταν αυτές που έσταζαν στα χείλη του βρέφους, νέκταρ και αμβροσία κάνοντάς τον αθάνατο. Όταν μεγάλωσε ο Αρισταίος οι Μούσες τον δίδαξαν την μαντική και την ιατρική. Από τις Νύμφες διδάχθηκε την καλλιέργεια του αμπελιού, της ελιάς, αλλά και τη μελισσοκομία, τέχνη που θα τον χαρακτηρίζει στο εξής περισσότερο από κάθε άλλη.
Πρώτος σταθμός του Αρισταίου θεωρείται η Κέα όπου δίδαξε τους κατοίκους του νησιού και τη μελισσοκομία. Έτσι ο Αρισταίος υπήρξε για τους ανθρώπους και μάλιστα για τους νησιώτες κατοίκους της Κέας, ο πρώτος ευρετής μιας σειράς από χρήσιμες τέχνες κυριότερη από τις οποίες ήταν η εκτροφή των μελισσών. Ο Αρισταίος και η μέλισσα θα γίνουν τα βασικά σύμβολα του νησιού και θα απεικονισθούν στα νομίσματα της Τουλίδας, της Καρθαίας και της Κορησίας.
Υπήρξε όμως συστηματική μελισσοκομία κατά τους μυθικούς εκείνους χρόνους; Περί αυτού δεν υπάρχει καμία αμφιβολία, αφού ο περί του Αρισταίου μύθος το μαρτυρεί. Περισσότερες όμως αποδείξεις βρίσκουμε όσο προχωρούμε προς τους ιστορικούς χρόνους.
Στην Οδύσσεια (Κ-519) αναφέρεται το «Μελίκρατον» κράμα μέλιτος και γάλακτος το οποίον έπιναν ως εκλεκτό ποτό. Εις την Οδύσσεια επίσης (Υ-168) ότι οι ορφανές κόρες του Πίνδαρου ετρέφοντο από την Θεά Αφροδίτη με τυρί-μέλι και οίνον. Με την ίδια τροφή η μάγισσα Κίρκη εσαγήνευσε τους συντρόφους του Οδυσσέα (Κ-213).
Ο Ησίοδος αναφέρει τους «Σίμβλους», όνομα που έδιδαν στις κυψέλες της εποχής εκείνης. Τι είδος ήταν οι «Σίμβλοι» δεν είναι γνωστό. Πάντως ήταν κυψέλες κατασκευασμένες από ανθρώπους για την εκτροφή των μελισσών.
Επίσης εις την Κρήτη κατά τις ανασκαφές στην Φαιστό ευρέθησαν πήλινες κυψέλες της Μινωικής εποχής (3.400 π.Χ.) πολύ αρχαιότερης της Ομηρικής. Στην ίδια εποχή ανήκει επίσης το χρυσό κόσμημα που παριστάνει σύμπλεγμα δύο μελισσών, οι οποίες βαστάζουν κηρύθρα προερχόμενη από την πήλινη κυψέλη σωλήνα, όπως και άλλο χρυσό κόσμημα σε σχήμα μέλισσας, που ευρέθη στις ανασκαφές της Κνωσσού.
Τα συγγράμματα του Αριστοτέλη (322 π.Χ.) αποτέλεσαν σπουδαίο σταθμό για τη μελισσοκομία τόσο της αρχαίας Ελλάδας αλλά και όλου του τότε πολιτισμένου κόσμου.
Η ύπαρξη όμως μελισσοκομικών επιχειρήσεων μαρτυρείται και κατά την προαριστοτελικήν περίοδο κατά την οποία η μελισσοκομία είχεν ήδη συστηματοποιηθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό.
Ο μέγας νομοθέτης των Αθηναίων Σόλων (640-558 π.Χ.) θέσπισε διάφορα νομοθετικά μέτρα για την μελισσοκομία της εποχής εκείνης.
Ένα μέτρο το οποίο αποδεικνύει την ύπαρξη μελισσοκομικών επιχειρήσεων είναι το εξής και το οποίο ρυθμίζει και καθορίζει τις αποστάσεις μεταξύ των μελισσοκομείων. «Μελισσών σμήνη καθιστάμενα απέχειν των υφ’ ετέρου πρότερον ιδρυμένων πόδας τριακοσίους»[Πλουτάρχου: Βίος Σόλωνος]
Υπήρξε λοιπόν οργανωμένη μελισσοκομία στην αρχαία Ελλάδα, η οποία αποσκοπούσε στην παραγωγή του θείου αυτού προϊόντος. Του Φυσικού Μελιού και του οποίου τις ευεργετικές ιδιότητες εγνώριζαν πάρα πολύ καλά οι διανοούμενοι της εποχής εκείνης.
Ο πατέρας της Ιατρικής Ιπποκράτης (462-352 π.Χ.) συνιστούσε το μέλι σε όλους τους ανθρώπους αλλά ιδιαίτερα στους ασθενείς.
Ο Δημόκριτος ερωτηθείς πως δύνανται να διατηρηθώσιν οι Άνθρωποι άνοσοι και μακρόβιοι απεκρίνοντο: «Ει τα μεν έξωθεν ελαίω του σώματος τα δε ένδοθεν μέλιτι χρίσοιντο».
Ο Πυθαγόρας και οι οπαδοί του είχαν το μέλι ως κύρια τροφή.
Η πρόοδος της μελισσοκομίας δεν επεριορίζετο μόνο στην Αττική αλλά εις όλη σχεδόν την Ελλάδα, Στερεά, νησιωτική ακόμα και στις αποικίες.
Ο πρώτος όμως ο οποίος εμελέτησε επιστημονικά την μέλισσα υπήρξε ο Αριστοτέλης. Το μόνο μέσο το οποίο διέθετε ήταν η και μέχρι σήμερα, σε πολλά μέρη της Ελλάδας, χρησιμοποιούμενη κυψέλη
Μυθολογία
Παραστάσεις σε πλακίδια και μενταγιόν από χρυσό ή ήλεκτρο
προερχόμενα από τη Ρόδο, Μήλο και Θήρα
Στην ελληνική μυθολογία, η μέλισσα και άμεσα ή έμμεσα το μέλι κατέχουν
σημαντική θέση.
Θεά ή Δαιμόνισσα. Μισή μέλισσα, μισή φτερωτή γυναίκα,
μορφή της Μεγάλης Θεάς Μητέρας, της Προ-Άρτεμης, δηλαδή με στενή σχέση θεοτήτων
της βλάστησης.
Εφέσια Αρτεμη. Απεικονίσεις μέλισσας ανάμεσα σε ζώα
και ρόδακες στον επενδυτή της θεάς. Θεά της γονιμότητας και της παρθενίας.
"Μέλισσαι" ονομάζονταν και οι ιέρειες της Εφέσιας Αρτεμης, της Ρέας,
της Κυβέλης, της Δήμητρας και της Περσεφόνης.
Δίας (Μελισσεύς και Μελισσαίος - Ησύχιος). Ο
μύθος αναφέρει σαν τροφούς του Δία τις ιερές μέλισσες που τον μεγάλωσαν στη
σπηλιά στο "Ιδαίο Αντρο" της Κρήτης.
Απόλλωνας. Ο Απόλλωνας τρεφόταν με νέκταρ και
αμβροσία και έγινε τόσο όμορφος, που ο πατέρας του, ο Δίας, τον ονόμασε θεό του
φωτός.
Ιέρειες Μέλισσες. Με το μέλι συνδέονται μύθοι σχετικά με
ιέρειες που είχαν την ικανότητα να προφητεύουν, όπως η Πυθία, και οι
Θρίες.
Αφροδίτη - Έρωτας-Μέλι. Ο Θεόκριτος στο γνωστό ποίημα
του, μας λέει ότι ο Έρωτας θέλησε να κλέψει κηρήθρα με μέλι και οι μέλισσες για
τιμωρία τον κεντρίσανε, αναφερόμενος συμβολικά στις χαρές και τις πίκρες του
έρωτα.
Τροφώνιος. Θεϊκό παιδί που τράφηκε με μέλι από νύμφες
μέσα σε ιερή σπηλιά, όπου το δρόμο ως εκεί έδειξαν μέλισσες, οι λεγόμενες
τροφωνιάδες. Ο Τροφώνιος ήταν μια προελληνική αγροτική θεότητα (θεός της βροχής
και της βλάστησης) με θεραπευτικές και μαντικές ιδιότητες, με γονείς του τον
Βάκχο και την Περσεφόνη, τον Απόλλωνα και την Επικάστη, τον Δία και την
Ιοκάστη, τον Εργίνο και την Ιοκάστη (ανάλογα με την παραλλαγή του μύθου).
Αρισταίος. Αλλη μια προελληνική αγροτική θεότητα της
βλάστησης. Γιος του Απόλλωνα και της Νύμφης Κυρήνης, την οποία απήγαγε ο θεός
από τις όχθες του Πηνειού ποταμού και την οδήγησε στη μακρινή Λιβύη. Εκεί
γέννησε τον Αρισταίο και ο Ερμής έφερε το νεογέννητο στις Ώρες και στη Γη για
να το καταστήσουν αθάνατο, τρέφοντάς το με αμβροσία και νέκταρ. Λατρευόταν σαν
προστάτης των κοπαδιών του λαδιού και του μελιού. Σύμφωνα με τον Νόννο
(Διονυσιακά, 5, 212-286), στον Αρισταίο οφείλεται η κυψέλη, η λινή φόρμα και η
τεχνική του καπνίσματος των μελισσών. Ο ίδιος συγγραφέας αναφέρει ότι ο
Αρισταίος πρόσφερε στους θεούς και τους ανθρώπους το μέλι και ο Διόνυσος το
κρασί.
Ήβη και Γανυμήδης. Οι Ολύμπιοι θεοί τρέφονταν με
αμβροσία (μέλι) και νέκταρ (υδρόμελο), σερβιρισμένα από τη θεά της νεότητας Ήβη
(κόρη του Δία και της Ήρας) και αργότερα μετά την αποθέωση του Ηρακλή και το
γάμο του με την θεά, από τον Γανυμήδη.
Γλαύκος και Πολύιδος. Ο Γλαύκος, γιός του Μίνωα και
της Πασιφάης (ή Κρήτης) πνίγηκε σε πιθάρι γεμάτο με μέλι και αναστήθηκε από τον
μάντη Πολύιδο με τη βοήθεια ενός μαγικού βοτάνου. Ο μύθος ήταν πολύ δημοφιλής
στην αρχαιότητα και η έκφραση "Γλαύκος πιών μέλι ανέστη" ήταν συνηθισμένη για κάποιον που είχε κινδυνεύσει να πεθάνει και τελικά επέζησε. Ο
Αισχύλος, Σοφοκλής και Ευριπίδης είχαν χρησιμοποιήσει το μύθο στα έργα τους
Κρήσσαι, Πολύιδος (Μάντεις) και Πολύιδος αντίστοιχα.
Κάτω Κόσμος (Αδης). Σε παράσταση σκαραβαίου
εικονίζεται ο Ερμής να ανακαλεί ψυχές από τον Κάτω Κόσμο, ενώ από πάνω τους
πετάει μια μέλισσα.
Οι νεκροί έπρεπε να έχουν μαζί τους για το ταξίδι στον Κάτω Κόσμο μέσα από τον ποταμό Αχέροντα μια μελόπιτα για να εξευμενίσουν τον τρομερό φύλακα του Αδη, Κέρβερο.
Οι νεκροί έπρεπε να έχουν μαζί τους για το ταξίδι στον Κάτω Κόσμο μέσα από τον ποταμό Αχέροντα μια μελόπιτα για να εξευμενίσουν τον τρομερό φύλακα του Αδη, Κέρβερο.
Ροδοδάκτυλος Ηώ. Η θεά Αφροδίτη την
"καταράστηκε" να μην βρίσκει ερωτική ικανοποίηση, όταν η Ηώ ξελόγιασε
τον θεό Αρη. Στο "κυνήγι" συντρόφων συναντήθηκε με τον Τιθωνό, που
τον απήγαγε και τον έτρεφε με αμβροσία για να μείνει για πάντα νέος και
δυνατός.
Μεσολιθική σπηλαιογραφία στην Arana της Ισπανίας 6000-10000 πχ
Πηγή: Eva Crane.The world History of Beekeeping and honey hunding
Προϊστορία
Σε αυτή τη φάση της ιστορίας ο άνθρωπος υπήρξε κυνηγός και η τροφή ήταν αδιάρρηκτα δεμένη με τον τόπο που ζούσε. Σε βραχώδεις περιοχές οι μέλισσες εύκολα εύρισκαν καταφύγιο και έφτιαχναν τις φωλιές τους. Στις ίδιες αυτές περιοχές οι άνθρωποι ζωγράφισαν τη διαδικασία αυτού του εντυπωσιακού κυνηγιού. Κυνηγοί μελιού και όχι κυνηγοί "ζώου". Κυνηγοί δηλαδή τροφής χωρίς να θανατώνουν το ζώο που την παράγει και μάλιστα μιας πολύ γλυκιάς τροφής που ομοιάς της δεν υπήρξε μέχρι την ανακάλυψη της ζάχαρης.
Στην Ισπανία έχουμε τις πρωιμότερες απεικονίσεις συλλογής
μελιού μέχρι τώρα και βρίσκονται σε μεσολιθικές σπηλαιογραφίες την 6η χιλιετία
π.Χ. ,δείχνοντας ανθρώπους σε θέσεις συλλογής μελιού, ενώ γύρω τους πετούν
μέλισσες.
Μεσολιθική σπηλαιογραφία στην Βαλένσια της Ισπανία
Πηγή: Eva Crane.The world History of Beekeeping and honey hunding
Στην Ινδία, την Ύστερη μεσολιθική εποχή, έχουν βρεθεί
απεικονίσεις μελισσών σε σπήλαια. Οι μέλισσες στις σπηλαιογραφίες αυτές είναι
φανερό ότι αφορούν την Apis Drosata (μεγαλόσωμη μέλισσα της Ασίας) από το
μέγεθος και σχήμα των κηρηθρών.
Ύστερη Μεσολιθική σπηλαιογραφία στο Rajat Prapat της κεντρικής Ινδίας με
παράσταση της Apis Drosata.
Πηγή: Eva Crane. The world
History of Beekeeping and honey hunding
ΜΑΖΕΜΑ ΜΕΛΙΟΥ ΣΤΟ ΝΕΠΑΛ ΣΗΜΕΡΑ
Σκεύος για το κάπνισμα των μελισσών.Σέσκλο (4500-3300 π.Χ.)
Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών
Στον Ελληνικό χώρο το πιο παλιό εύρημα είναι από το Σέσκλο
της Θεσσαλίας, με σκεύος πιθανά για κάπνισμα των μελισσών στην τελική νεολιθική
περίοδο (4500 - 3300 π.Χ.). Σε άλλες περιοχές του κόσμου έχουν βρεθεί
ανάλογες παραστάσεις, όπως στην Αφρική (KwaZulu Natal, Zimbabwe), στην Ασία
(Bhutan) και στην Αυστραλία (Queensland).
Αρχαιότητα
Τα στοιχεία για αυτή την χρονική περίοδο είναι πάρα πολλά και δεν θα αρκούσαν για την καταγραφή τους ακόμη και δεκάδες βιβλία. Θα περιοριστούμε εν συντομία στον ευρύτερο Μεσογειακό χώρο, αναφέροντας βέβαια ότι στοιχεία για άσκηση μελισσοκομίας και εκμετάλλευση μελιού υπάρχουν σε όλα τα πλάτη και μήκη της γης, όπως είναι αναμενόμενο και από τα προϊστορικά ευρήματα. Στην περίοδο αυτή γίνεται φανερό ότι το μέλι εκτός από τρόφιμο σαν αυτούσιο υλικό, είχε περίοπτο θέση στη λατρεία, στην κατασκευή φαρμάκων, αλοιφών, αρωμάτων, ποτών και αφεψημάτων, ενώ αρχίζει δειλά η εμπορία του απο χώρα σε χώρα.Στη Μεσοποταμία, σε έναν τόπο που άνθισαν οι πρώτες οργανωμένες κοινωνίες, έχουμε τις πρώτες καταγραφές (2700 π.Χ.) για την φαρμακευτική και διατροφική αξία του μελιού. Στην Αρχαία Αίγυπτο, είναι γνωστά τα πρωϊμότερα στοιχεία για την ύπαρξη συστηματικής μελισσοκομίας και μάλιστα σε "συστάδες" πολλών κυλινδρικών πήλινων κυψελών.
Ανάγλυφο στο ιερό του Ήλιου (Ne-user-re, Abu Ghorab)Αίγυπτος 2400 π.Χ.
Πηγή: Eva Crane.The world
History of Beekeeping and honey hunding
Σύμφωνα με το μύθο οι μέλισσες και το κερί γεννήθηκαν από τα
δάκρυα του θεού - Ήλιου Ρα και η μέλισσα θεωρούνταν οδηγός στο μακρινό ταξίδι
για τον άλλο κόσμο.
Ήδη απο την 5η Δυναστεία (2480-2350 π.Χ.) υπάρχουν πάρα
πολλά ανάγλυφα που απεικονίζουν τη συλλογή,το φιλτράρισμα και την αποθήκευση
μελιού. Βέβαιο είναι ότι το μέλι χρησιμοποιούνταν σαν αντισηπτικό και πιθανά
στη διαδικασία μουμιοποίησης. Φαίνεται ότι αρχικά η χρήση του ήταν βασιλικό
προνόμιο και μόνο μετά την Μέση Αυτοκρατορία (2060-1786π.Χ.) γενικεύεται η
χρήση και εμπορία του.
Αίγυπτος
Σε ανάλυση του περιεχομένου μιας κηρήθρας που βρέθηκε σε
τάφο της 19ης δυναστείας (1350 π.Χ.) στις Θήβες (Deir el-Medineh) ανακαλύφθηκαν
κόκκοι γύρης και έτσι εκτιμήθηκε ο βαθμός αλλαγής στα μελιττοφόρα φυτά από τότε
μέχρι σήμερα. Ήδη από την εποχή εκείνη τοποθετούσανε κυψέλες σε πλοία για να
διαπλεύσουν το Νείλο προς αναζήτηση ανθοφορίας. Έχουμε δηλαδή την πρώτη
απόπειρα άσκησης νομαδικής μελισσοκομίας. Το κυνήγι "άγριου" μελιού
ήταν πολύ δημοφιλές και μάλιστα προστατευότανε από στρατιώτες του Βασιλιά. Οι
μελισσοκόμοι περιλαμβάνονταν ανάμεσα στους υποτελείς του βασιλιά και τους είχαν
παραχωρηθεί κάποια προνόμια, ενώ το μέλι φορολογούταν. Υπήρχαν εκμισθωτές και
υπενοικιαστές των βασιλικών μελισσιών που πλήρωναν ενοίκιο σε χρήματα ή μέλι.
Σ' αυτόν τον βραχίονα της οικονομίας εργάζοταν και Έλληνες, που ήταν συνήθως
εκμισθωτές.
Στην Αρχαία Ελλάδα η μέλισσα, το μέλι και το κερί κατείχαν
περίοπτη θέση σε όλες τις κοινωνικές τάξεις και ομάδες. Από τις πινακίδες
Γραμμικής γραφής Β της Κνωσού, των Μυκηνών και της Πύλου αντλούμε πολύτιμες
πληροφορίες για τη διακίνηση μελιού, χωρίς όμως να αναφέρονται στοιχεία για
συστηματική μελισσοκομία.
Κόσμημα που βρέθηκε στα Μάλια της Κρήτης (2000-1700 π.Χ.)
Ο Όμηρος και ο Ησίοδος, αναφέρουν άγρια μελίσσια σε σπηλιές
ή σε βελανιδιές. Στους κλασικούς και ελληνιστικούς χρόνους οι πληροφορίες είναι
περισσότερες και δείχνουν μια πιο συστηματική ενασχόληση με τη μελισσοκομία
κυρίως σε αγροτικές περιοχές. Υπάρχουν 41 και πλέον ονόματα δοχείων για τη
φύλαξη ή μεταφορά του μελιού, συμπεραίνοντας ότι το εμπόριο μελιού πέρασε σε
μια ανθηρή και κερδοφόρα φάση. Έμμεσα μπορούμε να οδηγηθούμε στο ίδιο
συμπέρασμα από τα πάμπολλα νομίσματα που έχουν βρεθεί και απεικονίζουν με
διάφορους τρόπους μέλισσες, αρχής γενομένης απο την πόλη Μελίτη της Θεσσαλίας
στις αρχές του 4ου αιώνα π.Χ. Νομίσματα με απεικόνιση μελισσών έχουμε ακόμη
στην Κρήτη, στην Κέα, στην Έφεσο και στην Σικελία. Ονόματα μελιού και
παρασκευασμάτων με μέλι υπήρχαν γύρω στα 50, δίνοντάς μας ακόμη μια ένδειξη της
ευρείας χρήσης του. Γνωρίζουμε ένα νόμο του Σόλωνα, σύμφωνα με τον οποίο, οι
μελισσοκόμοι ήταν υποχρεωμένοι να τοποθετούν τα μελίσσια τους 300 πόδια (100 μέτρα ) μακρυά ο ένας
από τον άλλο, ώστε να μην υπάρχουν αμφιβολίες σχετικά με την κυριότητα των
σμηνών. Το ανασκαφικό έργο έχει φέρει στην επιφάνεια πλούσιο υλικό
"κυψελών" (οριζόντιες και κάθετες) κυρίως από πηλό. Οι τιμές του
μελιού κατά τον 3ο αιώνα π.Χ. ήταν μεταξύ 16 και 37 δραχμών αργυρίου ανά
"μετρητή" ή 9 οβολών και 3 ½ δραχμών ανά "χουν".
("μετρητή", "χουν" είναι δοχεία μέτρησης μελιού).
Μελανόμορφος αμφορέας με σκηνή κλοπής μελιού. Βασιλεία/Ελβετία, Μουσείο
Αρχαιοτήτων(540-520 π.Χ.)
Πηγή: Λιβέρη Αγγελική. Πρακτικά ΣΤ' τριήμερο εργασίας ΠΤΙ ΕΤΒΑ, 2000.
Οι ποικιλίες μελιού, αναφέρονται σε αρκετά κείμενα, με
ξεχωριστό το "άκαπνο" μέλι, δηλαδή το μέλι που προέρχεται από κυψέλες
όχι καπνισμένες κατά την αφαίρεσή του από αυτές. Με βάση την εποχή παραγωγής,
το μέλι διακρινόταν σε "εαρινόν", "ωραίον" και
"μετοπωρινόν", ενώ φημισμένο μέλι λόγω της προελευσής του, ήταν το
μέλι Υμηττού, το μέλι από τα Υβλαία της Σικελίας, το μέλι από την Σαλαμίνα, την
Λέρο και την Κάλυμνο.
Στην "Κύρου ανάβασις" αναφέρεται δηλητηρίαση στρατιωτών από μέλι ροδόδενδρου απο τον Εύξεινο Πόντο. Η σωρός του στρατηγού Αγησιπόλιδου μεταφέρθηκε στη Σπάρτη από την Αφυτιν σε πιθάρι με μέλι ("Ελληνικά"), ενώ το ίδιο συνέβη με τη σωρό του Μ. Αλεξάνδρου.
Οι πιο πολλές "επιστημονικές" πληροφορίες για τις μέλισσες και τη βιολογία τους προέρχονται από τον Αριστοτέλη στα "Των περί τα ζώα ιστοριών" και "περί ζώων γενέσεως". Αργότερα το έργο του συνέχισε ο μαθητής του Θεόφραστος. Ο Αριστοτέλης περιγράφει με λεπτομέρεια τις δραστηριότητες των μελισσών και στα κείμενά του στηρίχτηκε αρχικά η έρευνα μετά το Μεσαίωνα. Στα "λάθη" των παρατηρήσεών του μπορούμε να εντοπίσουμε δύο, αρκετά σημαντικά:
Στην "Κύρου ανάβασις" αναφέρεται δηλητηρίαση στρατιωτών από μέλι ροδόδενδρου απο τον Εύξεινο Πόντο. Η σωρός του στρατηγού Αγησιπόλιδου μεταφέρθηκε στη Σπάρτη από την Αφυτιν σε πιθάρι με μέλι ("Ελληνικά"), ενώ το ίδιο συνέβη με τη σωρό του Μ. Αλεξάνδρου.
Οι πιο πολλές "επιστημονικές" πληροφορίες για τις μέλισσες και τη βιολογία τους προέρχονται από τον Αριστοτέλη στα "Των περί τα ζώα ιστοριών" και "περί ζώων γενέσεως". Αργότερα το έργο του συνέχισε ο μαθητής του Θεόφραστος. Ο Αριστοτέλης περιγράφει με λεπτομέρεια τις δραστηριότητες των μελισσών και στα κείμενά του στηρίχτηκε αρχικά η έρευνα μετά το Μεσαίωνα. Στα "λάθη" των παρατηρήσεών του μπορούμε να εντοπίσουμε δύο, αρκετά σημαντικά:
Πίστευε ότι το κερί οι μέλισσες το συλλέγουν από τα φυτά.
Ήταν ακατόρθωτο με τα μέσα της εποχής να μπορέσει να περιγράψει τη διαδικασία
"γέννησης" του κεριού από τους κηρογόνους αδένες. Αυτό παρατηρήθηκε
πολύ αργότερα με την εφεύρεση του μικροσκοπίου.
Περιέγραφε τη βασίλισσα του μελισσιού σαν τον
"ηγεμόνα", δηλαδή της προσέδιδε αρσενική φύση. Απορίας άξιο για ένα
τόσο συστηματικό ερευνητή. Σε πολλά κείμενα άλλων συγγραφέων (Ξενοφώντας,
Αρριανός, Πάππος οΑλεξανδρεύς) αναφέρεται η βασίλισσα με το πραγματικό της
γένος, δείχνοντάς μας ότι η κοινή γνώση ήταν ξεκάθαρη για το γένος της. Πολλές
αναφορές έχουν γίνει για το θέμα αυτό, το πιθανότερο είναι η
"αστοχία" του Αριστοτέλη όσον αφορά το γένος της βασίλισσας να είναι
αποτέλεσμα της κοινωνικής αντίληψης για το ρόλο των αρσενικών και θηλυκών στην
τότε κοινωνία.
Οι γραπτές αναφορές στο μέλι ή στη μέλισσα είναι πάμπολλες.
Ενδεικτικά αναφέρουμε κάποιους συγγραφείς, όπως ο Όμηρος, ο Ιπποκράτης, ο
Δημόκριτος, ο Ξενοφώντας, ο Πυθαγόρας και βέβαια, όλοι οι προαναφερόμενοι.
Στην τέχνη η παρουσία της μέλισσας είναι έντονη σε
κοσμήματα, χρυσά πλακίδια, γλυπτά, ζωγραφικές παραστάσεις, σε αμφορείς και
κύλικες.
Στην καθημερινή ζωή και διατροφή το μέλι καταναλωνότανε
αυτούσιο, στη μαγειρική ή σε παρασκευάσματα με άλλα τρόφιμα. Έχουμε πληροφορίες
παρασκευής και χρήσης για τα:
Μηλόμελο. Μήλα διατηρημένα σε μέλι καθ' όλη τη διάρκεια του
χρόνου. Το μέλι αποκτούσε τη χαρακτηριστική οσμή των μήλων. Την ίδια συνταγή
παραλλάσανε και με άλλα φρούτα.
Μελίκρατο. Μέλι με γάλα. Τροφή των παιδιών.
Οξύμελο. Μέλι με ξύδι. Για την αντιμετώπιση του πυρετού.
Υδρόμελο. Ηδύποτο που προκύπτει από αλκοολική ζύμωση του
μελιού. Παρασκευάζεται και στις μέρες μας.
Οινόμελο. Μέλι με κρασί. Αναφέρεται ότι ο Δημόκριτος έζησε
μέχρι τα βαθιά γεράματα γιατί κατανάλωνε οινόμελο με άρτο.
Στη Ρωμαϊκή εποχή η παραγωγή και χρήση του μελιού
συνεχίζεται όχι μόνο με αμείωτους ρυθμούς αλλά με αξιοσημείωτη αύξηση. Τρεις
λόγοι συντέλεσαν σε αυτό. Ο πρώτος είναι η γενικευμένη χρήση του μελιού τόσο
στη διατροφή αλλά και σε θεραπευτικά σκευάσματα. Ο δεύτερος είναι η φορολόγηση
του μελιού που επιβαλλόταν από κρατικούς υπαλλήλους και ο τρίτος πιο σημαντικός
λόγος είναι η ανακάλυψη και χρήση απο τους Ρωμαίους του κεριού (candela) σαν
μέσο φωτισμού.
Από τα έργα του Γάιου Πλίνιου Σεκούνδου έχουν σωθεί πολλές
συνταγές και τρόποι χρήσης του μελιού, ενώ στις συνταγές του Απίκιου λίγες
είναι εκείνες που απουσιάζει το μέλι σαν συστατικό τους.
Μεσαίωνας
Στην εποχή του Μεσαίωνα η μελισσοκομία εξελίσσεται σε επαγγελματική βάση εκμεταλλευόμενη την αύξηση της ζήτησης μελιού και κεριού. Η πληθυσμιακή αύξηση και η σύνδεση του κεριού με τις θρησκευτικές και καθημερινές λειτουργίες αποτελούν την κινητήρια δύναμη.
Αγγλο-λατινική του Comenius, έκδοση Orbis sensualium pictus
του 1658 με μαθήματα μελισσοκομίας.
Πηγή: Eva Crane.The world
History of Beekeeping and honey hunding
Η μελισσοκομία αναπτύσσεται σε όλη την Ευρώπη και
εμφανίζονται νέοι τύποι κυψελών με τη χρήση υλικών κατασκευής που αφθονούν στις
κατά τόπους περιοχές.
Οι αλχημιστές χρησιμοποιούν όλο και πιο πολύ μέλι στις
συνταγές τους λόγω των ιδιοτήτων του σαν συστατικό ή ως συνδέσμου ανάμεσα σε
αλχημιστικά υλικά.
Οι χριστιανοί εντάσσουν το κερί στη λατρευτική τους
πρακτική, ενώ είναι πάρα πολλές οι γραπτές αναφορές του μελιού και της μέλισσας
στα εκκλησιαστικά κείμενα με χαρακτηριστικό παραλληλισμό της γλυκύτητας του μελιού
με το λόγο του Θεού.
Στον υπόλοιπο κόσμο η πορεία της μελισσοκομίας είναι ανάλογη
με αυτή της Ευρώπης. Για το Ισλάμ το μέλι αποτελεί θεραπευτικό τρόφιμο και στην
Αραβική λογοτεχνία συναντάμε πολλές αναφορές στις μέλισσες. Η σχέση του
ανθρώπου με τις μέλισσες αποτυπώνεται πολύ καλά στο κοράνι "... ο Κύριός
σας εμπνεύστηκε τη μέλισσα. Την καθοδηγεί να πετά ανάμεσα στα βουνά και να
παράγει από το στομάχι της το κερί και το μέλι, προσφέροντας με το ένα φως και
με το άλλο θεραπεία... αναλογιστείτε την σχέση των μελισσών με τα φυτά, την
αποστροφή τους προς τις ακαθαρσίες, την υποταγή τους προς τον αρχηγό και
υπέροχα θα εκπλαγείτε..." (al-Ghazzali,Koran16,68-69).
Νεότερη εποχή
Στη νεότερη εποχή η πορεία της μελισσοκομίας σημαδεύτηκε από δύο "ανακαλύψεις" με αντικρουόμενη επιρροή στην ανάπτυξή της.
Στη νεότερη εποχή η πορεία της μελισσοκομίας σημαδεύτηκε από δύο "ανακαλύψεις" με αντικρουόμενη επιρροή στην ανάπτυξή της.
Η πρώτη "ανακάλυψη" είναι η γενικευμένη διάδοση
της ζάχαρης, που μείωσε δραματικά τη χρήση του μελιού. Η μεταφορά της ήταν πιο
εύκολη από αυτή του μελιού. Οι δυνατότητες παραγωγής τεράστιες. Στα
φαρμακευτικά σκευάσματα η επικράτηση της ζάχαρης ήταν ολοκληρωτική.
Η άσκηση της μελισσοκομικής τέχνης περιορίστηκε κατά πολύ και το μόνο που κράτησε μονοπωλιακά μέχρι την ανακάλυψη της παραφίνης (από το πετρέλαιο) ήταν η παραγωγή κεριού.
Η άσκηση της μελισσοκομικής τέχνης περιορίστηκε κατά πολύ και το μόνο που κράτησε μονοπωλιακά μέχρι την ανακάλυψη της παραφίνης (από το πετρέλαιο) ήταν η παραγωγή κεριού.
Η δεύτερη "ανακάλυψη" είναι η εφεύρεση της
σύγχρονης κυψέλης με τα κινητά πλαίσια κηρηθρών.
Μέχρι τότε για να εξαχθεί το μέλι από την κυψέλη έπρεπε να
καταστραφεί η κηρήθρα που το φιλοξενούσε, γιατί η διαδικασία απαιτούσε σύνθλιψη
της κηρήθρας. Οι μέλισσες αναγκάζονταν να "χτίσουν" νέες κηρήθρες εξ'
αρχής σπαταλώντας άφθονο νέκταρ κάθε φορά.
Με την καινούργια κυψέλη, το μέλι των κηρηθρών έβγαινε με φυγόκεντρο δύναμη σε ειδικά δοχεία (μελιτοεξαγωγείς) και οι κηρήθρες επιστρέφονταν στην κυψέλη για να ξαναγεμίσουν με μέλι από τις μέλισσες. Με πιο λίγα μελίσσια οι μελισσοκόμοι τρυγούνε πολλαπλάσιες ποσότητες από αυτές που παρήγαγαν προ κυψέλης Langstroth
Με την καινούργια κυψέλη, το μέλι των κηρηθρών έβγαινε με φυγόκεντρο δύναμη σε ειδικά δοχεία (μελιτοεξαγωγείς) και οι κηρήθρες επιστρέφονταν στην κυψέλη για να ξαναγεμίσουν με μέλι από τις μέλισσες. Με πιο λίγα μελίσσια οι μελισσοκόμοι τρυγούνε πολλαπλάσιες ποσότητες από αυτές που παρήγαγαν προ κυψέλης Langstroth
Τα τελευταία χρόνια, ο δυτικός κόσμος ανακαλύπτει ξανά το
μέλι σαν τρόφιμο και σαν φαρμακευτικό βοήθημα. Η παγκόσμια παραγωγή ανέρχεται
σε περίπου ένα εκατομμύριο τόνους.Η κατανάλωση μελιού αυξάνεται και η πρόκληση
παραγωγής ποιοτικού μελιού είναι μεγάλη, ιδιαίτερα για εμάς που τυποποιούμε
μόνο το μέλι που οι ίδιοι μπορούμε να παράγουμε.
ΦΑΓΗΤΑ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΜΕ ΜΕΛΙ
Σύμφωνα με διάφορες μαρτυρίες των φιλοσόφων και ποιητών που
προαναφέραμε, οι οποίοι δίνουν αποσπασματικές πληροφορίες για τη σύνθεση των
γευμάτων των αρχαίων ελλήνων, μπορούμε συμπερασματικά να καταλήξουμε ότι η
διατροφή τους περιλάμβανε κυρίως ψάρι, τυρί, κρεμμύδια, ελιές-λάδι, σκόρδο,
μέλι, γάλα, όσπρια. Σπανιότερα ήταν η κατανάλωση κρεάτων που γίνονταν κυρίως σε
θρησκευτικές γιορτές ή σημαντικές επετείους.
Υπάρχουν αρκετές μαρτυρίες για τον τρόπο που χρησιμοποιούσαν
το μέλι στη διατροφή τους, είτε μόνο του, είτε ως ύλη παρασκευής «νωγαλευμάτων»
(γλυκών) και διαφόρων σαλτσών. Αναφέρονται:
Σάλτσες από δυνατό ξύδι, καρυκεύματα και μέλι για τα
χορταρικά.
Ο «μυττωτός», πίτα με τυρί, λάδι, μέλι, σκόρδο.
Το «νωγάλευμα», γλυκό από λιναρόσπορο και μέλι.
Τηγανίτες, βουτηγμένες στο λάδι και στο μέλι.
Το «μελίκρατον» (Οδύσσεια Κ-156) κράμα γάλακτος και μελιού.
Τυρόψωμο από αλεύρι, τρίμματα τυριού και μέλι.
Οι Βυζαντινοί πίναν «μελίγαλα» (φτιαγμένο από μέλι και
γάλα), επίσης το «ροδομέλι» από φύλλα ρόδων και μέλι καθώς και το «υδρομέλι»,
από νερό βρόχινο και μέλι, σε αναλογία δύο μέρη νερού προς ένα μέρος μελιού
(Δαφερέρα Τέση, Ελληνων Διατροφή Μέτρον Άριστον, εκδόσεις Γραφίδα, Αθήνα 2001).
ΤΟ ΓΕΥΜΑ ΜΙΑΣ ΗΜΕΡΑΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ
Περιλάμβανε:
Το πρωινό: Μία κούπα «κυκεώνα», ρόφημα από βρασμένο θυμάρι,
αρωματισμένο με σουσάμι ή μέντα, γάλα, χλιαρό νερό με μέλι, «Ακράτησμα»
δηλαδή ψωμί βουτηγμένο σε ανέρωτο κρασί συνοδευόμενο συνήθως με ελιές και σύκα.
Το άριστον: Απλό, γρήγορο, ελαφρύ γεύμα, νωρίς το μεσημέρι.
Το εσπέρισμα: Επίσης ελαφρό γεύμα προς το απόγευμα.
Το δείπνο: Το πιο πλούσιο τραπέζι της ημέρας βασισμένο στα
είδη που αναφέραμε, που τέλειωνε με φρούτα, ξηρούς καρπούς και γλυκά.
Να σημειώσουμε ότι το ψωμί, το κρασί, το μέλι, τα σύκα και
το λάδι ήταν απαραίτητα είδη του καθημερινού τραπεζιού.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΓΚΟΥΣΙΑΡΗΣ ΦΥΛΛΟ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ
WWW.ARCADIANS .GR
ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΑ
ΒΑΛΚΑΝΟΣ ΓΙΩΡΓΟΣ.ΆΡΓΟΣ
ΑΤΤΙΚΗ ΠΙΤΤΑΣ
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)