24 Οκτωβρίου 2011

Δυσκολίες Στο Σχολείο

Σχολική Φοβία

Αρκετά παιδιά, στα πρώτα χρόνια του δημοτικού σχολείου,
εμφανίζουν μια άρνηση για το σχολείο, που μπορεί να πάρει μεγάλες διαστάσεις.
Η άρνηση αυτή μπορεί να οφείλεται:

Σε κάποιον πραγματικό λόγο, όπως μια άσχημη εμπειρία στο σχολείο με συμμαθητή ή δάσκαλο.
Σε υπερβολική πίεση που ασκούν οι γονείς για τα μαθήματα και τις σχολικές επιδόσεις.
Σε κάποια αρνητική στάση των γονιών απέναντι στο σχολείο, που χωρίς να το θέλουν την προβάλλουν στο παιδί.
Στην υπερβολική εξάρτηση και στο άγχος αποχωρισμού από τους γονείς εκ μέρους του παιδιού.
Στο άγχος που μπορεί να προκαλέσει η σύγκριση με άλλα αδέλφια.
Αν επιμείνει αυτή η άρνηση και δεν αλλάξει κάτι στην στάση των γονιών, τότε μπορεί να εξελιχθεί σε σχολική φοβία. Αυτή εμφανίζεται με συμπτώματα έντονου άγχους και πανικού, αλλά και με σωματικά συμπτώματα, όπως πονοκέφαλοι, πόνοι στην κοιλιά και εμετός. Το παιδί αρνείται έντονα να πάει σχολείο. Τα παιδιά που αναπτύσσουν σχολική φοβία (στην πλειοψηφία τους αγόρια) συνήθως είναι πολύ εξαρτημένα από την οικογένεια, είναι συνεσταλμένα στις κοινωνικές τους συναναστροφές και μπορεί να έχουν και άλλες φοβίες, όπως αγοραφοβία και φόβο για το σκοτάδι. Στο σπίτι μπορεί να αντιδρούν με θυμό και να ταλαιπωρούν πεισματικά τους γονείς. Πολύ συχνά, σε αυτά τα παιδιά παρατηρείται μια δύσκολη σχέση με τον πατέρα, που είτε είναι υπερβολικά αυστηρός, είτε απουσιάζει. Η σχολική φοβία δε σχετίζεται με τη νοημοσύνη ή με τη σχολική επίδοση και πολλές φορές, τα παιδιά αυτά παρουσιάζουν μέση ή ανώτερη νοημοσύνη και τα καταφέρνουν στα μαθήματα. Στην εφηβεία, η σχολική φοβία μπορεί να εμφανιστεί με πολλά σκασιαρχεία.
Η σχολική φοβία αντιμετωπίζεται κατάλληλα από ειδικούς ψυχολόγους, που συνήθως δουλεύουν με όλη την οικογένεια. Ιδιαίτερα στις μικρές ηλικίες, είναι απαραίτητη η αλλαγή στάσης των γονιών απέναντι στο παιδί και στο σχολείο, ώστε να αντιμετωπιστεί ο φόβος του παιδιού.
Μαθησιακές Δυσκολίες

Οι μαθησιακές δυσκολίες είναι ένας όρος που μάλλον θα ακούς πολύ συχνά στο περιβάλλον σου, στα μέσα μαζικής επικοινωνίας, στο σχολείο. Ωστόσο, μπορεί όσα ακούς να σε μπερδεύουν, γιατί πολύ συχνά χρησιμοποιούν τον όρο με ασάφεια ή με λαθεμένο τρόπο, για να εξηγήσουν ιδιότητες ή συμπεριφορές που δε συμπεριλαμβάνονται στις μαθησιακές δυσκολίες. Ένας ορισμός που θα σε βοηθήσει να καταλάβεις καλύτερα σε τι αφορά το συγκεκριμένο πρόβλημα είναι ο ακόλουθος:

Oι Μαθησιακές Δυσκολίες είναι διαταραχές που έχουν επιπτώσεις στην ικανότητα να χρησιμοποιεί κανείς το γραπτό και προφορικό λόγο, στην ικανότητα να κάνει μαθηματικούς υπολογισμούς, ή συντονισμένες κινήσεις. Επίσης, είναι δυνατό να δημιουργήσουν προβλήματα στη διατήρηση της προσοχής. Οι μαθησιακές δυσκολίες μπορεί να εμφανίζονται πολύ νωρίτερα, όμως, γίνονται συνήθως αντιληπτές από το ίδιο το άτομο, αλλά και από το περιβάλλον του, στο σχολείο. Αν μάλιστα δεν αντιμετωπιστούν έγκαιρα και αποτελεσματικά, το συνοδεύουν στην εφηβεία και την ενήλικη ζωή, δημιουργώντας του πολλά προβλήματα.

Πληροφορίες που πρέπει να γνωρίζεις για τις μαθησιακές δυσκολίες:

Το παιδί που αντιμετωπίζει μαθησιακά προβλήματα στο σχολείο δε σημαίνει ότι έχει μειωμένη νοημοσύνη.
Το γεγονός ότι οι προσπάθειές του δε φέρνουν τα αναμενόμενα αποτελέσματα στο σχολείο δεν είναι ένδειξη ότι έχει περιορισμένες δυνατότητες.
Οι κακές του επιδόσεις δεν οφείλονται στην τεμπελιά.
Η δυσκολία του να συγκεντρωθεί στο μάθημα δεν είναι αποτέλεσμα αδιαφορίας.
Τα παιδιά αυτά νιώθουν ήδη πολύ άσχημα για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν, δεν τους αξίζει να τα κοροϊδεύει ή να τα περιγελά κάνεις για κάτι που τα ίδια, έτσι κι αλλιώς, δεν ευθύνονται.
Τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες είναι πιθανό να έχουν εξαιρετικές ικανότητες σε κάποιες δραστηριότητες που δεν περιλαμβάνονται στη σχολική τάξη.
Σε γενικές γραμμές, τα είδη των μαθησιακών δυσκολιών είναι τα ακόλουθα:

1. Ειδική διαταραχή της ανάγνωσης (ή δυσλεξία)

Πρόκειται για δυσκολίες στην ανάγνωση ενός κειμένου.
Συνηθισμένα λάθη είναι :

η αντικατάσταση κάποιων γραμμάτων που μοιάζουν στο σχήμα
με κάποιο άλλο (μάβημα αντί μάθημα)
η αντιστροφή των γραμμάτων (ταργούδι αντί τραγούδι)
η παράλειψη γραμμάτων (ερό αντί νερό)
η πρόσθεση συλλαβών (διαβαβάζω αντί διαβάζω)
η αντιστροφή συλλαβών (λάγα αντί γάλα)
οι παραλήψεις συλλαβών (περτάω αντί περπατάω)
οι αντικαταστάσεις λέξεων (αέρα αντί παρέα)
2. Ειδική διαταραχή του συλλαβισμού.

Έχει να κάνει με τις δυσκολίες στην ορθογραφία.
3. Ειδική διαταραχή των αριθμητικών ικανοτήτων.

Σχετίζεται με τη δυσκολία εκτέλεσης αριθμητικών πράξεων.
4. Σύνδρομο ελλειμματικής προσοχής

Οι μαθησιακές δυσκολίες μπορεί να εμφανίζονται ως δυσκολία στη διατήρηση της συγκέντρωσης και της προσοχής.

Μερικά συμπτώματα των μαθησιακών δυσκολιών:

Δυσκολία να παρακολουθήσει κανείς οδηγίες ή να καταλάβει τι του ζητάνε.
Δυσκολία να θυμηθεί κάτι, ακόμα και αν το έχει μόλις ακούσει.
Κακή επίδοση στο σχολείο - προβλήματα στο διάβασμα, στην ορθογραφία, στην αριθμητική, ενώ καταβάλλει προσπάθεια και διαβάζει.
Δυσκολία να ξεχωρίσει εύκολα το δεξί από το αριστερό, να αναγνωρίσει κάποιες λέξεις, ενώ δείχνει να έχει τάση να εναλλάσσει τα γράμματα και τους αριθμούς (πχ. συγχέει το 36 με το 63).
Δυσκολίες συντονισμού στο περπάτημα, στα αθλήματα και σε δραστηριότητες, όπως το να κρατά κανείς ένα μολύβι ή να δέσει τα κορδόνια των παπουτσιών του.
Τάση να χάνει εύκολα ή να τοποθετεί σε λάθος μέρος τις σχολικές εργασίες του, τα βιβλία του και άλλα αντικείμενα.
Δυσκολία στο να αντιληφθεί πλήρως την έννοια του χρόνου και σύγχυση σε έννοιες, όπως «χθες», «σήμερα», «αύριο».
Οι μαθησιακές δυσκολίες δεν έχουν επιπτώσεις μόνο στη σχολική επίδοση, αλλά και στη συναισθηματική κατάσταση και την κοινωνική ζωή του παιδιού ή του εφήβου.

Το παιδί με μαθησιακές δυσκολίες νιώθει πολύ άβολα, γιατί δυσκολεύεται να τα καταφέρει, νιώθει μειονεκτικά και απογοητεύεται συστηματικά, καθώς, όσο κι αν προσπαθεί, δεν καταφέρνει να έχει καλή επίδοση στο σχολείο.
Το παιδί με μαθησιακές δυσκολίες συγκρίνει τον εαυτό του με τους άλλους- πράγμα φυσιολογικό σε αυτήν την ηλικία- και βγαίνει, τις περισσότερες φορές, χαμένο. Νιώθει πως δεν έχει ικανότητες, απομονώνεται, ντρέπεται και μπορεί να αρχίσει να φέρεται αντιδραστικά και επιθετικά, όχι γιατί είναι «κακό», αλλά γιατί είναι απογοητευμένο και θυμωμένο. Από την άλλη, μπορεί μερικές φορές να καταλήγει σ' αυτές τις συμπεριφορές για να μεταμφιέσει τη δυσκολία του. Είναι, πιθανόν, προτιμότερο να θεωρείται «ενοχλητικό» και «ταραξίας», παρά «μειονεκτικό» και «χαζό».
Έτσι, το παιδί ή ο έφηβος που ήδη δυσκολεύεται να διαχειριστεί τα προβλήματα των μαθησιακών δυσκολιών, επιφορτίζεται με ακόμα μεγαλύτερα. Η αυτοπεποίθηση του κλονίζεται, νιώθει μοναξιά και χάνει κάθε εμπιστοσύνη στις δυνατότητές του συνολικότερα. Το περιβάλλον στο σχολείο δεν είναι πάντα βοηθητικό, καθώς, συχνά, τα άλλα παιδιά μπορεί να κοροϊδεύουν ένα παιδί που εμφανίζει μαθησιακά προβλήματα ή να το απομονώνουν.
Τα παιδιά που αντιμετωπίζουν μαθησιακές δυσκολίες μπορεί να μεταφέρουν την ενοχλητική-αντιδραστική συμπεριφορά και στο σπίτι. Να ενοχλούν τα αδέλφια τους, να μπλέκονται στα πόδια των γονιών τους, να είναι υπερκινητικά και ανήσυχα.
Είναι πιθανόν να εκδηλώσουν φοβίες, σωματικά συμπτώματα, υπερβολικό άγχος.
Τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες μπορεί να εγκαταλείψουν πρόωρα το σχολείο.
Τα παιδιά και οι έφηβοι που αντιμετωπίζουν μαθησιακά προβλήματα έχουν, πολλές φορές, να αντιμετωπίσουν, όχι τόσο το ίδιο το πρόβλημα, όσο την άγνοια ή την ελλιπή ευαισθητοποίηση από το περιβάλλον τους. Μπορεί, έτσι, να δημιουργηθεί ένας φαύλος κύκλος που θα τα ακολουθεί, μεγεθύνοντας τις δυσκολίες τους.

Οι μαθησιακές δυσκολίες αντιμετωπίζονται;

Οι μαθησιακές δυσκολίες αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά, αρκεί να γίνει έγκαιρη διάγνωση και να μη θεωρηθούν τα συμπτώματα ως ένδειξη άλλων προβλημάτων. Οι ευαισθητοποιημένοι δάσκαλοι χρειάζεται να ενημερώνουν τους γονείς και εκείνοι, από την πλευρά τους, να απευθύνονται στους ειδικούς, που θα βοηθήσουν τα παιδιά να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες τους και να αξιοποιήσουν τις δυνατότητες τους, ακόμα και αν αυτές είναι κρυμμένες.

Πηγές και περισσότερες πληροφορίες:

http://www.specialeducation.gr/modules.php?op=
modload&name=News&file=article&sid=141&mode=thread&order=0&thold=0
http://www.childmentalhealth.gr/Wce7ab7d57ff35.htm

Ε.Ψ.Υ.Π.Ε Γραμμή Σύνδεσμος για την Ψυχοκοινωνική Υγεία του Παιδιού
και του Εφήβου: 801 801 1177
Σχολικός Εκφοβισμός

Ο σχολικός εκφοβισμός είναι οι διάφορες άσχημες συμπεριφορές από ορισμένα παιδιά, με σκοπό να πληγώσουν, να εκβιάσουν ή να απομονώσουν συμμαθητές τους. Είναι ένα φαινόμενο που έχει πάρει ανησυχητικές διαστάσεις σε όλον τον κόσμο και συνήθως, προκαλεί μεγάλη δυστυχία στα παιδιά που πέφτουν θύματά του. Τα παιδιά που ασκούν τον εκφοβισμό είναι, συνήθως, συναισθηματικά παραμελλημένα και τραυματισμένα από το περιβάλλον τους.

Οι συμπεριφορές του σχολικού εκφοβισμού είναι:

Τα χτυπήματα, οι κλωτσιές, τα σπρωξίματα και γενικά οι σωματικές επιθέσεις, χωρίς τα θύματα να συμμετέχουν και χωρίς αυτό να γίνεται στα πλαίσια του παιχνιδιού.
Το βρίσιμο, η υποτίμηση, η κοροϊδία, ο σαρκασμός, η ειρωνεία και γενικότερα οι προσβολές ρατσιστικού περιεχομένου (για την καταγωγή, το ύψος, το βάρος, τις επιδόσεις στα μαθήματα, το ντύσιμο).
Η σκόπιμη απομόνωση του παιδιού θύματος.
Η απειλή και ο εκβιασμός για πράγματα ή χρήματα. Επίσης, ο εκβιασμός που σκοπό έχει να μην κάνουν παρέα με άλλα παιδιά και να πάνε με το μέρος μιας συγκεκριμένης ομάδας.
Το παιδί που θυματοποιείται από συμμαθητές του μπορεί να παρουσιάσει πολλά προβλήματα ψυχολογικά, αλλά και συμπεριφοράς. Μπορεί να γίνει το ίδιο επιθετικό και να εκφοβίζει άλλα παιδιά ή τα αδέλφια του, να μη θέλει να πάει σχολείο, να αρχίσει να τραυλίζει και να έχει εφιάλτες. Επιστρέφει από το σχολείο χτυπημένο, με σκισμένα ρούχα, του λείπουν πράγματα ή/και χρήματα. Επίσης, μπορεί να τρομάζει κάθε φορά που λαμβάνει μήνυμα στο κινητό του και γενικά να παρουσιάζει «παράλογη» συμπεριφορά.

Οι γονείς που παρατηρούν αυτού του είδους τις αλλαγές στο παιδί τους πρέπει να ευαισθητοποιηθούν. Είναι σημαντικό να ακούσουν προσεχτικά τα γεγονότα και, αν χρειαστεί, να κρατήσουν σημειώσεις, σχετικά με το τι συνέβη και πότε συνέβη. Πρέπει να δείξουν στο παιδί ότι υπάρχει διαφορά μεταξύ του «να καρφώνεις κάποιον» και του να αναφέρεις ένα πρόβλημα. Η αναφορά του προβλήματος αφορά στην προστασία όλων των μαθητών. Αν οι γονείς διαπιστώσουν ότι το παιδί τους είναι θύμα σχολικού εκφοβισμού, είναι απαραίτητο να μιλήσουν στο δάσκαλο του παιδιού ή στο διευθυντή του σχολείου. Αν ο εκφοβισμός περιλαμβάνει εγκληματική συμπεριφορά (πχ. σεξουαλική επίθεση ή χρήση όπλου) ή συμβαίνει εκτός της σχολικής κοινότητας, πρέπει να ειδοποιηθεί η αστυνομία.

Θυμήσου:

Δε φταις εσύ γι' αυτές τις συμπεριφορές.
Αντέδρασε χωρίς θυμό και με αυτοπεποίθηση. Μην πιστεύεις αυτά που λένε για σένα και προσπάθησε να διατηρήσεις τη μοναδικότητά σου.
Μίλησε σε κάποιον μεγαλύτερο και ζήτα βοήθεια.
Αν σου έχουν στείλει απειλητικό μήνυμα (sms, email) μην το σβήσεις. Ίσως χρειαστεί ως αποδεικτικό στοιχείο.
Ακόμα και αν δεν έχεις υποστεί εσύ εκφοβισμό προσπάθησε να επεμβαίνεις και να στηρίζεις τα παιδιά που υποφέρουν και να καταγγέλλεις τέτοια περιστατικά.
Αν εσύ εκφοβίζεις:

Ίσως νιώθεις ότι έτσι δείχνεις την δύναμή σου και την εξουσία σου πάνω στους άλλους.
Ίσως νομίζεις ότι με αυτόν τον τρόπο προκαλείς το θαυμασμό.
Ίσως έτσι νομίζεις ότι προστατεύεις τον εαυτό σου.
Ίσως νομίζεις ότι αυτό είναι «μαγκιά».
Ίσως όμως:

Νιώθεις άσχημα που γίνεσαι επιθετικός.
Νιώθεις πολύ θυμωμένος.
Έχεις κάποια προβλήματα με την οικογένειά σου, με τους γονείς ή με τα αδέρφια σου.
Αντιμετωπίζεις δυσκολίες στο σχολείο ή με τους φίλους σου.
Σου έχει συμβεί κάτι που σε έχει στεναχωρήσει πολύ.
Έχεις υπάρξει θύμα βίας ο ίδιος.
Νιώθεις ότι μόνο όταν γίνεσαι επιθετικός θα σε προσέξουν οι άλλοι ή μόνον έτσι δε θα τους φοβάσαι.
Νιώθεις πως οι άλλοι δεν μπορούν να σε καταλάβουν.
Φοβάσαι ότι μπορεί εύκολα να γίνεις θύμα των άλλων, αν δε γίνεις ο ίδιος επιθετικός.
Αν νιώθεις έτσι, τότε μπορείς:

Να μιλήσεις στους γονείς γι' αυτό που σου συμβαίνει.
Να μιλήσεις σε κάποιον ενήλικο που εμπιστεύεσαι, αν φοβάσαι ότι οι γονείς δε θα σε καταλάβουν ή συνηθίζουν να σε τιμωρούν αυστηρά.
Να πλησιάσεις ένα δάσκαλο που ξεχωρίζεις.
Να επικοινωνήσεις με κάποιον ειδικό που μπορεί να σε βοηθήσει (μπορείς να απευθυνθείς σε ειδικές υπηρεσίες ή στον ψυχολόγο του σχολείου σου).
Η επιθετική συμπεριφορά δε σημαίνει ότι είσαι ένας κακός άνθρωπος.

Μπορεί να είσαι πολύ θυμωμένος, πληγωμένος, φοβισμένος ή μπερδεμένος. Μπορεί να νομίζεις ότι είναι ο μόνος τρόπος να «είσαι» με τους άλλους.

Η επιθετικότητα και η βίαιη συμπεριφορά, όμως, δε θα λύσουν τα προβλήματά σου, δε θα σε ανακουφίσουν, ούτε θα σε προστατεύσουν από τις δυσκολίες σου.

Η βία δεν είναι «μαγκιά». Μπορεί, όμως, να γίνει αφορμή να μιλήσεις για όσα σε προβληματίζουν και να πλησιάσεις τους άλλους, με έναν τρόπο που να σου ταιριάζει καλύτερα.
Πηγές και περισσότερες πληροφορίες:

http://www.obrela.gr/ekstrateia_sxolikos_ekfobismos.htm

http://www.edu.gov.on.ca/eng/parents/bullyingGuide_GR.pdf

http://www.stressteen.stress.gr

http://iamnotscared.pixel-online.org
Ιστοσελίδα της ευρωπαϊκής Δράσης I am not scared,
στην οποία συμμετέχει η Ανώτατη Σχολή Παιδαγωγικής Εκπαίδευσης
και Κατάρτισης (ΑΣΠΑΙΤΕ) και χρηματοδοτείται από την ΕΕ
στο πλαίσιο του διακρατικού προγράμματος
«Lifelong Learning Programme»

Δεν υπάρχουν σχόλια:

back to top