Ψηφιακή Παιδεία

Γυναίκες στην κατεστραμμένη πόλη Grosny. © UNHCR/T.Bolstad

Η ανεύρεση ασύλου σε μια ασφαλή χώρα ξυπνά νέες ελπίδες στους ανθρώπους που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τη χώρα τους: Το ξεκίνημα μιας καινούργιας ζωής στην ελευθερία, καινούργιες ευκαιρίες, καινούργια δουλειά. Ωστόσο στην πραγματικότητα η ένταξη δεν είναι εύκολη διαδικασία.

«Δυο νύκτες έπρεπε να κοιμηθώ έξω, δεν ήταν συνηθισμένο για μένα.» αναφέρει η Asset Magomadova*. Η φωνή της είναι χαμηλή και τρέμει, ενώ φαίνεται να κάνει υπεράνθρωπες προσπάθειες να συγκρατήσει τα δάκρυά της.

Η πενηντάχρονη γυναίκα από την Τσετσενία δεν ήταν συνηθισμένη να ζει κάτω από τέτοιες συνθήκες. Αντίθετα, στην πατρίδα της ήταν παιδίατρος και παράλληλα δούλευε σε ανθρωπιστική οργάνωση. Η βία στην Τσετσενία και η φυγή της από την πατρίδα της, ανάτρεψαν τα πάντα στη ζωή της. Στη χώρα ασύλου δουλεύει τώρα ως καθαρίστρια.

Πρόσφυγας από την γέννηση

Η κύρια Magomadova γεννήθηκε στην προσφυγιά. Οι γονείς της εκτοπίστηκαν στο Καζακστάν τη δεκαετία του 1950, και η μικρή Asset γεννήθηκε μακριά από την πατρίδα της. Μετά την επιστροφή τους στην Τσετσενία φάνηκε ότι η ζωή κυλούσε κανονικά. Η Asset Magomadova μεγάλωσε στην πρωτεύουσα Grosny, πήγε στο σχολείο, έκανε ιατρική εκπαίδευση και δούλευε στις πρώτες βοήθειες. Ταυτόχρονα σπούδαζε στο πανεπιστήμιο και μετά το τέλος των σπουδών της δούλευε ως γιατρός. Μητέρα τεσσάρων παιδιών, βοηθούσε παράλληλα εθελοντικά ανθρωπιστική οργάνωση, με την οποία ταξίδευε σε όλη τη χώρα για να προσφέρει τις υπηρεσίες της σε νοσοκομεία και χωριά.

Η γυναίκα αυτή με πολλές θυσίες κατάφερε να επιτύχει στη ζωή της. Ωστόσο η βία που ξέσπασε στην πατρίδα της την ανάγκασε να φύγει. Όπως χιλιάδες άλλοι άνθρωποι στην Τσετσενία τράπηκε σε φυγή το 1999 και πήγε στην γειτονική Ιγκουσέτια μαζί με την οικογένειά της. Εκεί είχαν χτισθεί καταυλισμοί για τους νεοαφιχθέντες πρόσφυγες. «Η κατάσταση στους καταυλισμούς ήταν άθλια, αλλά τουλάχιστον είχαμε μία στέγη πάνω από το κεφάλι μας», αναφέρει η κα Magomadova.

Ο φόβος όμως την καταδίωκε και στην Ινγκουσέτια. «Δούλευα για ανθρωπιστική οργάνωση και μάλλον γι' αυτό ενοχλήθηκαν οι Ρώσοι από μένα» υποπτεύεται η γυναίκα. «Ακόμα σήμερα ταράσσομαι όταν ακούω Ρωσικά. Ακόμα ζω με το φόβο».

Δύο μέρες χωρίς στέγη

Το 2003 βρήκε καταφύγιο στην Αυστρία όπου αναγνωρίστηκε ως πρόσφυγας. Στην αρχή έμενε στο καταυλισμό προσφύγων στο Traiskirchen, αφού πέρασε δύο μέρες στο δρόμο. «Αυτό δεν μου έτυχε πουθενά αλλού,» λέει και διώχνει τα δάκρυά της για να συνεχίσει την ιστορία της. Τελικά η κα Magomadova κατάφερε να βρει ένα ταπεινό διαμέρισμα με τον άνδρα και τα παιδιά της στην Βιέννη.

Ο πατέρας της οικογένειας παλιά δούλευε ως τεχνικός, αλλά τώρα είναι 60 χρονών και αφυπηρέτησε. «Για αυτό χρειάζομαι οπωσδήποτε δουλειά,» διηγείται η Asset Magomadova. Η αναζήτηση δουλειάς όμως είναι πάρα πολύ δύσκολη υπόθεση, παρόλο που η κα Magomadova μιλά Ρωσικά, Τσετσενικά, Αγγλικά και κάνει μαθήματα γερμανικής γλώσσας. Η κ. Magomadova δουλεύει ως καθαρίστρια 40 ώρες την εβδομάδα για λιγότερα από 500 ευρώ.

«Κανένας δεν προσλαμβάνει μια 50χρονη»

Η Asset Magomadova δεν ελπίζει εδώ και καιρό ότι θα μπορέσει ποτέ να εξασκήσει το επάγγελμά της. «Είμαι ήδη 50 χρονών, και κανένας δεν προσλαμβάνει μια πενηντάχρονη», αναφέρει. Τουλάχιστον μια δουλειά ως νοσοκόμα ή στην φροντίδα ηλικιωμένων θα την ικανοποιούσε. Δεν ακούγεται όμως και πολύ αισιόδοξη. «Με κάλεσαν σε αρκετές συνεντεύξεις, αλλά μέχρι σήμερα δεν πήρα καμία θετική απάντηση» και προσθέτει με πίκρα: «Δεν γνωρίζω κανένα που θα μπορούσε να με βοηθήσει. Όλοι οι φίλοι μου είναι στην Τσετσενία ή στην Ιγκουσέτια.»

Παρόλα αυτά η Asset Magomadova βλέπει το μέλλον της οικογένειάς της στην Αυστρία. Θέλει τα παιδιά της να σπουδάσουν εκεί και να ζήσουν μία καλύτερη ζωή από αυτή που είχαν στην πατρίδα τους. Η πατρίδα φαίνεται πιο μακρινή από ποτέ, παρόλο που έφυγαν πριν από λίγα χρόνια μόνο. Η επιστροφή δεν είναι δυνατή. «Ξεχνώ ήδη τις λέξεις στα Τσετσενικά,» αναφέρει η Asset Magomadova. Μία από τις κόρες της είναι ακόμα στην Ινγκουσέτια. «Ελπίζω να μπορέσει να έρθει σύντομα εδώ, αφού εκεί η κατάσταση είναι πάρα πολύ επικίνδυνη», λέει με περισσή ανησυχία. Γνωρίζει καλά για ποιες καταστάσεις μιλά.

*Το όνομα έχει αλλάξει για σκοπούς προστασίας.