11 Φεβρουαρίου 2012

Γραμματική Αρχαίων : ΚΛΙΣΗ ΤΩΝ ΜΕΤΟΧΩΝ

Γραμματική Αρχαίων : ΚΛΙΣΗ ΤΩΝ ΜΕΤΟΧΩΝ

α) Οι μετοχές όλων των χρόνων της μέσης φωνής κλίνονται κατά τα δευτερόκλιτα τρικατάληκτα επίθετα:
λυόμενος, λυομένου, κτλ
λυομένη, λυομένης, κτλ
λυόμενον, λυομένου, κτλ
τιμώμενος, τιμωμένου, κτλ
τιμωμένη, τιμωμένης, κτλ
τιμώμενον, τιμωμένου, κτλ
τιθέμενος, τιθεμένου, κτλ
τιθεμένη, τιθεμένης, κτλ
τιθέμενον,τιθεμένου, κτλ

Όμοια κλίνονται και οι μετοχές των άλλων χρόνων: λεξόμενος -η -ον, σωθησόμενος -η -ον, πραξάμενος -η -ον, πεπραγμένος -η -ον, κτλ.
β) Οι μετοχές αρσενικού και ουδετέρου γένους όλων των χρόνων της ενεργητικής φωνής και των παθητικών αορίστων κλίνονται κατά την γ΄ κλίση:
1. σε -ας, ᾶσα, -αν: (κατά το πᾶς, πᾶσα, πᾶν)
ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ
Ον.
Γεν.
Δοτ.
Αιτ.
Κλητ.
λύσας, λύσασα, λῦσαν
λύσαντος, λυσάσης, λύσαντος
λύσαντι, λυσάσῃ, λύσαντι
λύσαντα, λύσασαν, λῦσαν
λύσας, λύσασα, λῦσαν
ἱστάς, ἱστᾶσα, ἱστὰν
ἱστάντος, ἱστάσης, ἱστάντος
ἱστάντι, ἱστάσῃ, ἱστάντι
ἱστάντα, ἱστάσαν, ἱστάν
ἱστάς, ἱστᾶσα,ἱστὰν
ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ
Ον.
Γεν.
Δοτ.
Αιτ.
Κλητ.
λύσαντες, λύσασαι, λύσαντα
λυσάντων, λυσασῶν, λυσάντων
λύσασι, λυσάσαις, λύσασι
λύσαντας, λυσάσας, λύσαντα
λύσαντες, λύσασαι, λύσαντα
ἱστάντες, ἱστᾶσαι, ἱστάντα
ἱστάντων, ἱστασῶν, ἱστάντων
ἱστᾶσι, ἱστάσαις, ἱστᾶσι
ἱστάντας, ἱστάσας, ἱστάντα
ἱστάντες, ἱστᾶσαι, ἱστάντα
Όμοια κλίνονται οι μετοχές ενεργητικού αορίστου α΄, άσιγμων αορίστων των υγρόληκτων και ενρινόληκτων ρημάτων (ὁ μείνας-ασα-αν, ὁ ἀγγείλας-ασα-αν) και οι μετοχές βάς, βᾶσα, βάν, δράς, δρᾶσα, δράν, κ.ά.
2. σε -είς, -εῖσα, -έν: (κατά το χαρίεις, χαρίεσσα, χαρίεν)
ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ
Ον.
Γεν.
Δοτ.
Αιτ.
Κλητ.
λυθείς, λυθεῖσα, λυθὲν
λυθέντος, λυθείσης, λυθέντος
λυθέντι, λυθείσῃ, λυθέντι
λυθέντα, λυθεῖσαν, λυθὲν
λυθείς, λυθεῖσα, λυθὲν
ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ
Ον.
Γεν.
Δοτ.
Αιτ.
Κλητ.
λυθέντες, λυθεῖσαι, λυθέντα
λυθέντων, λυθεισῶν, λυθέντων
λυθεῖσι, λυθείσαις, λυθεῖσι
λυθέντας, λυθείσας, λυθέντα
λυθέντες, λυθεῖσαι, λυθέντα
Όμοια κλίνονται οι μετοχές α΄και β΄ παθητικού αορίστου (σωθεὶς-εῖσα-έν, ἀπαλλαγεὶς-εῖσα -έν), οι μετοχές τιθεὶς-εῖσα-έν, ἱείς, ἱεῖσα, ἱέν και ῥυείς, ῥυεῖσα, ῥυέν, κ.ά.
3. σε -ούς, -οῦσα, -όν: (κατά το ὁ ὀδούς, τοῦ ὀδόντος) κλίνεται η μετοχή γνοὺς
ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ
Ον.
Γεν.
Δοτ.
Αιτ.
Κλητ.
γνούς, γνοῦσα, γνὸν
γνόντος, γνούσης, γνόντος
γνόντι, γνούσῃ, γνόντι
γνόντα, γνοῦσαν, γνὸν
γνούς, γνοῦσα, γνὸν
ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ
Ον.
Γεν.
Δοτ.
Αιτ.
Κλητ.
γνόντες, γνοῦσαι, γνόντα
γνόντων, γνουσῶν, γνόντων
γνοῦσι, γνούσαις, γνοῦσι
γνόντας, γνούσας, γνόντα
γνόντες, γνοῦσαι, γνόντα
Όμοια κλίνονται οι μετοχές ἁλούς, ἁλοῦσα, ἁλόν (μτχ. αορ. β΄του ρ. ἁλίσκομαι), βιούς, βιοῦσα, βιόν (μτχ. αορ. β΄του ρ. ζῶ).
4. σε -ύς, -ῦσα, -ύν: (κατά το ἱμάς, ἱμάντος) κλίνεται η μετοχή δεικνὺς
ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ
Ον.
Γεν.
Δοτ.
Αιτ.
Κλητ.
δεικνύς, δεικνῦσα, δεικνὺν
δεικνύντος, δεικνύσης, δεικνύντος
δεικνύντι, δεικνύσῃ, δεικνύντι
δεικνύντα, δεικνῦσαν, δεικνὺν
δεικνύς, δεικνῦσα, δεικνὺν
ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ
Ον.
Γεν.
Δοτ.
Αιτ.
Κλητ.
δεικνύντες, δεικνῦσαι, δεικνύντα
δεικνύντων, δεικνυσῶν, δεικνύντων
δεικνῦσι, δεικνύσαις, δεικνῦσι
δεικνύντας, δεικνύσας, δεικνύντα
δεικνύντες, δεικνῦσαι, δεικνύντα
Όμοια κλίνονται οι μετοχές ἀπολλύς, ἀπολλῡσα, ἀπολλὺν (μτχ. ενεστώτα του ρ. ἀπόλλυμι), δύς, δῦσα, δὺν (μτχ. αορ. β΄ του ρ. δύομαι), φύς, φῦσα, φὺν (μτχ. αορ. β΄ του ρ. φύομαι) κ.ά.
5. σε ων, -ουσα, -ον: (κατά το ἄκων, ἄκουσα, ἆκον- ἑκών, ἑκοῦσα, ἑκὸν) κλίνονται οι μετοχές λύων και φυγὼν
ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ
Ον.
Γεν.
Δοτ.
Αιτ.
Κλητ.
λύων, λύουσα, λῦον
λύοντος, λυούσης, λύοντος
λύοντι, λυούσῃ, λύοντι
λύοντα, λύουσαν, λῦον
λύων, λύουσα, λῦον
ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ
Ον.
Γεν.
Δοτ.
Αιτ.
Κλητ.
λύοντες, λύουσαι, λύοντα
λυόντων, λυουσῶν, λυόντων
λύουσι, λυούσαις, λύουσι
λύοντας, λυούσας, λύοντα
λύοντες, λύουσαι, λύοντα
Όμοια κλίνονται οι μετοχές ενεργητικού ενεστώτα και μέλλοντα, η μετοχή ενεστώτα του ρ. εἰμί και οι μετοχές κάθε ενεργητικού αορ. β΄.
6. σε -ῶν, -ῶσα, -ῶν: (κατά το Ξενοφῶν, -ῶντος) κλίνεται η μετοχή τιμῶν
ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ
Ον.
Γεν.
Δοτ.
Αιτ.
Κλητ.
τιμῶν, τιμῶσα, τιμῶν
τιμῶντος, τιμώσης, τιμῶντος
τιμῶντι, τιμώσῃ, τιμῶντι
τιμῶντα, τιμῶσαν, τιμῶν
τιμῶν, τιμῶσα, τιμῶν
ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ
Ον.
Γεν.
Δοτ.
Αιτ.
Κλητ.
τιμῶντες, τιμῶσαι, τιμῶντα
τιμώντων, τιμωσῶν, τιμώντων
τιμῶσι, τιμώσαις, τιμῶσι
τιμῶντας, τιμώσας, τιμῶντα
τιμῶντες, τιμῶσαι, τιμῶντα
Όμοια κλίνονται οι μετοχές των συνηρημένων ρ. σε –άω.
7. σε -ῶν, -οῦσα, -οῡν: (κατά το πλακοῦς, -οῦντος) κλίνεται η μετοχή δηλῶν
ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ
Ον.
Γεν.
Δοτ.
Αιτ.
Κλητ.
δηλῶν, δηλοῦσα, δηλοῦν
δηλοῦντος, δηλούσης, δηλοῦντος
δηλοῦντι, δηλούσῃ, δηλοῦντι
δηλοῦντα, δηλοῦσαν, δηλοῦν
δηλῶν, δηλοῦσα, δηλοῦν
ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ
Ον.
Γεν.
Δοτ.
Αιτ.
Κλητ.
δηλοῦντες, δηλοῦσαι, δηλοῦντα
δηλούντων, δηλουσῶν, δηλούντων
δηλοῦσι, δηλούσαις, δηλοῦσι
δηλοῦντας, δηλούσας, δηλοῦντα
δηλοῦντες, δηλοῦσαι, δηλοῦντα
Όμοια κλίνονται οι μετοχές των συνηρημένων ρ. σε -έω, σε -όω, οι μετοχές του ενεργητικού μέλλοντα των υγρόληκτων και ενρινόληκτων ρημάτων και των υπερδισύλλαβων σε -ιζω: μενῶν, ἀγγελῶν, κομιῶν, κ.ά.)
8. σε -ώς, -υῖα, -ός: κλίνεται η μετοχή λελυκώς, λελυκυῖα, λελυκὸς
ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ
Ον.
Γεν.
Δοτ.
Αιτ.
Κλητ.
λελυκώς, λελυκυῖα, λελυκὸς
λελυκότος, λελυκυίας, λελυκότος
λελυκότι, λελυκυίᾳ, λελυκότι
λελυκότα, λελυκυῖαν, λελυκὸς
λελυκώς, λελυκυῖα, λελυκὸς
ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ
Ον.
Γεν.
Δοτ.
Αιτ.
Κλητ.
λελυκότες, λελυκυῖαι, λελυκότα
λελυκότων, λελυκυιῶν, λελυκότων
λελυκόσι, λελυκυίαις, λελυκόσι
λελυκότας, λελυκυίας, λελυκότα
λελυκότες, λελυκυῖαι, λελυκότα
Όμοια κλίνονται οι μετοχές ενεργητικού Παρακειμένου και η μετοχή εἰδώς, εἰδυῖα, εἰδός.
9. σε -ώς, -ῶσα, -ώς: κλίνεται η μετοχή ἑστώς, ἑστῶσα, ἑστὼς
ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ
Ον.
Γεν.
Δοτ.
Αιτ.
Κλητ.
ἑστώς, ἑστῶσα, ἑστὼς ή ὸς
ἑστῶτος, ἑστώσης, ἑστῶ(ό)τος
ἑστῶτι, ἑστώσῃ, ἑστῶ(ό)τι
ἑστῶτα, ἑστῶσαν, ἑστὼς ή ὸς
ἑστώς, ἑστῶσα, ἑστὼς ἠ ὸς
ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ
Ον.
Γεν.
Δοτ.
Αιτ.
Κλητ.
ἑστῶτες, ἑστῶσαι, ἑστῶτα
ἑστώτων, ἑστωσῶν, ἑστώτων
ἑστῶσι, ἑστώσαις, ἑστῶσι
ἑστῶτας, ἑστῶσας, ἑστῶτα
ἑστῶτας, ἑστῶσας, ἑστῶτα
Όμοια κλίνεται η μετοχή τεθνεώς, τεθνεῶσα, τεθνεὼς (είναι β΄τύπος μετοχής του παρακειμένου τέθνηκα του ρ. ἀποθνῄσκω).
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ:
Η κλητική του ενικού των τριτόκλιτων μετοχών σχηματίζεται όμοια με την ονομαστική: ὦ λύσας, ὦ λυθείς, ὦ διδούς, ὦ δεικνύς, ὦ λύων, ὦ τιμῶν κ.τ.λ.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

back to top