17 Μαΐου 2013

ΙΛΙΑΔΑ, ΡΑΨΩΔΙΑ Α, ΣΤΙΧΟΙ 1-306, 350-431: ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ, ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΑ



ΡΑΨΩΔΙΑ Α
ΣΤΙΧΟΙ 1 – 53

1Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.1-11: Προοίμιο – Επίκληση της Μούσας – Εισαγωγή στην επική αφήγηση.
2Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.12-24: Ο Χρύσης ζητάει την απελευθέρωση της κόρης του.
3Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ. 25-43: Ο Αγαμέμνονας αρνείται και διώχνει το Χρύση – Η προσευχή του Χρύση.
4Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ. 44-53: Ο Απόλλωνας στέλνει λοιμό στους Αχαιούς.

ΒΑΣΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ:
1)      Για να πει την ιστορία του, ο ποιητής χρειάζεται τη βοήθεια της Μούσας.
2)      Ο θυμός του Αχιλλέα έφερε πολλές συμφορές στους Αχαιούς.
3)      Ο θυμός ήταν αποτέλεσμα της έχθρας που έστειλε ο Απόλλωνας ανάμεσα στον Αχιλλέα και στον Αγαμέμνονα, επειδή ο τελευταίος πρόσβαλε τον ιερέα Χρύση και δεν άφησε ελεύθερη την κόρη του.

ΑΝΘΡΩΠΟΜΟΡΦΙΣΜΟΣ ΘΕΩΝ:
1)      Ο ποιητής καλεί τη θεά (τη μούσα) να τον βοηθήσει στην αφήγηση της ιστορίας του.
2)      Ο Χρύσης επικοινωνεί με τον Απόλλωνα και μπορεί να τον πείσει να του κάνει κάποια χάρη.
3)      Ο Απόλλωνας οργίζεται με τον Αγαμέμνονα.
4)      Ο Δίας κάνει τρομερά σχέδια για τους ανθρώπους και φροντίζει  να εκπληρωθεί η βούλησή του με οποιοδήποτε κόστος για τους θνητούς.

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΠΡΟΣΩΠΩΝ:
-          ΑΧΙΛΛΕΑΣ: Παθιασμένος, ευγενικός, άριστος, φιλονικεί με τον Αγαμέμνονας και ο τρομερός θυμός του έχει ολέθριες συνέπειες για τους Αχαιούς.
-          ΑΓΑΜΕΜΝΟΝΑΣ: Σκληρός, ασεβής, εγωιστής, αντιπαθής, που ασκεί με απόλυτο τρόπο την εξουσία που του δίνουν οι τίτλοι του.
-          ΧΡΥΣΗΣ: Θεοσεβής και συμπαθητικός αρχικά, εγωιστής, εκδικητικός, που βάζει πάνω απ’ όλα το δικό του συμφέρον.

ΟΜΟΙΟΤΗΤΕΣ ΙΛΙΑΔΑΣ – ΟΔΥΣΣΕΙΑΣ:
1)      Οι ανθρωπόμορφοι θεοί επεμβαίνουν στις ανθρώπινες υποθέσεις και καθορίζουν την εξέλιξή τους.
2)      Ένα θεϊκό σχέδιο είναι η πρώτη αρχή από την οποία πηγάζουν όλα όσα συμβαίνουν.
3)      Η οργή παίζει σημαντικό ρόλο και στα δύο έπη. Στην Ιλιάδα έχουμε την οργή του Απόλλωνα και του Αχιλλέα, ενώ στην Οδύσσεια την οργή του Ποσειδώνα.

ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΙΛΙΑΔΑΣ – ΟΔΥΣΣΕΙΑΣ:
1)      Σε αντίθεση με την Ιλιάδα, η Οδύσσεια έχει δύο επιμέρους προοίμια: το προοίμιο του ποιητή και το προοίμιο της μούσας. Επίσης, από το προοίμιο της Ιλιάδας λείπει η παράκληση.
2)      Θέμα της Οδύσσειας είναι ο Οδυσσέας και οι περιπέτειές του. Θέμα της Ιλιάδας είναι η οργή και οι συνέπειές της.
3)      Η υπόθεση της Ιλιάδας ξετυλίγεται κατά τη διάρκεια του Τρωικού πολέμου. Η υπόθεση της Οδύσσειας ξετυλίγεται μετά τον Τρωικό πόλεμο.
ΣΤΙΧΟΙ 54 – 306

ΔΟΜΗ:
1Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.54-68: Ο Αχιλλέας συγκαλεί συνέλευση και προτείνει να  συμβουλευτούν μάντη.
2Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ. 69-84: Ο μάντης Κάλχας εκφράζει το φόβο του να μιλήσει και ζητεί προστασία από τον Αχιλλέα.
3Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.85-101: Ο Αχιλλέας διαβεβαιώνει το μάντη πως δεν κινδυνεύει κι εκείνος αποκαλύπτει την αιτία του κακού.
4Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.102-129: ο Αγαμέμνονας κατηγορεί το μάντη.
5Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ. 130-187: Η σύγκρουση του Αγαμέμνονα με τον Αχιλλέα.
6Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.188-244: Ο εξοργισμένος Αχιλλέας σκέφτεται να σκοτώσει τον Αγαμέμνονα – Παρεμβαίνει η Αθηνά και τον συγκρατεί.
7Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.245-303: Η προσπάθεια του Νέστορα να συμφιλιώσει τους δυο ήρωες.

ΒΑΣΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ:
1)      Η συνέλευση.
2)      Οι κατηγορίες του Αγαμέμνονα εναντίον του μάντη Κάλχαντα.
3)      Η σύγκρουση Αχιλλέα και Αγαμέμνονα.
4)      Η αιτία του Τρωικού πολέμου.
5)      Η παρέμβαση της Αθηνάς και ο διάλογός της με τον Αχιλλέα.
6)      Η αποχώρηση του Αχιλλέα από τον πόλεμο και οι προβλέψεις του.
7)      Η αποτυχημένη παρέμβαση του Νέστορα.

ΑΝΘΡΩΠΟΜΟΡΦΙΣΜΟΣ ΘΕΩΝ:
-          Στίχοι 195-196 και 208-209: Η Ήρα αγαπάει εξίσου τον Αγαμέμνονα και τον Αχιλλέα.


ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΘΕΩΝ:
-          Στίχοι 193-222: Η Αθηνά κατεβαίνει από τον Όλυμπο και συνομιλεί με τον Αχιλλέα.

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΠΡΟΣΩΠΩΝ:
-          ΑΓΑΜΕΜΝΟΝΑΣ: Σκληρός, εγωιστής, αλαζόνας, φιλονίκης.
-          ΑΧΙΛΛΕΑΣ: Γενναίος, λογικός, δίκαιος, ανυποχώρητος σε ζητήματα τιμής, συναισθηματικός, ευσεβής, υπερήφανος, εγωιστής.
-          ΝΕΣΤΟΡΑΣ: Λογικός, σοφός, με άψογη επιχειρηματολογία.

ΑΠΟ ΜΗΧΑΝΗΣ ΘΕΟΣ:
-          Η Αθηνά λειτουργεί ως «από μηχανής θεός» αφού παρεμβαίνει στη φιλονικία Αγαμέμνονα – Αχιλλέα, τη στιγμή που ο Αχιλλέας σκέφτεται να σκοτώσει τον αρχιστράτηγο, δίνει δηλαδή λύση σε κρίσιμες στιγμές της πλοκής, τη λύση που δεν μπορούν να δώσουν με αληθοφάνεια οι πρωταγωνιστές του έργου.

Η ΦΙΛΟΝΙΚΙΑ ΑΓΑΜΕΜΝΟΝΑ ΚΑΙ ΑΧΙΛΛΕΑ:
1)      Στίχοι 106-120: Εισαγωγή.
2)      Στίχοι 121-147: Χαλαρή αντιπαράθεση.
3)      Στίχοι 148-171: Απότομη ένταση και μετατροπή της αντιπαράθεσης σε ανοιχτή πλέον σύγκρουση, αποκάλυψη μιας υποβόσκουσας γενικότερης αντιπαλότητας.
4)      Στίχοι 172-187: Κορύφωση της σύγκρουσης.
5)      Στίχοι 188-222: Μετεωρισμός της σύγκρουσης, εσωτερική πάλη του Αχιλλέα, παρέμβαση της Αθηνάς.
6)      Στίχοι 223-244: Πτώση σε καθαρά λεκτική αντιπαράθεση, επικύρωση με τον όρκο του Αχιλλέα.
7)      Στίχοι 245-284: Διακοπή της αντιπαράθεσης.
8)      Στίχοι 285-303: Χαλάρωση και κλείσιμο.

ΣΤΙΧΟΙ 350 – 431

ΔΟΜΗ:
1Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.349-412: Ο Αχιλλέας παραπονιέται στη Θέτιδα.
2Η ΕΝΟΤΗΤΑ: στ.413-431: Η Θέτις παρηγορεί το γιο της και υπόσχεται να μεσολαβήσει στο Δία.

ΒΑΣΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ:
1)      Η προσευχή – παράπονο του Αχιλλέα.
2)      Η επέμβαση της Θέτιδας.
3)      Η επιλεκτική αναδιήγηση των γεγονότων.
4)      Το άλλο πρόσωπο του Αχιλλέα.
5)      Η υπόσχεση και η προτροπή της Θέτιδας.




ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ
ΚΕΙΜΕΝΟ
ΙΛΙΑ∆Α Ραψωδία Α στ. 131-161
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
1. α) Ποιο το κεντρικό θέµα της Ιλιάδας; β) Γιατί δε µπορούµε να πάρουµε την Ιλιάδα ως ιστορική πηγή;

2. Να γραφεί το νόηµα σε 10-15 γραµµές.

3. α) Να βρεθούν τα πραγµατολογικά στοιχεία του κειµένου.
β) Να βρεθούν τα ιδεολογικά στοιχεία του κειµένου.

4. α) Να χαρακτηρίσετε τα διαλεγόµενα πρόσωπα απ’ τα λόγια τους. β) «λησµονηµένα τα ‘χεις» (Στίχος 161). Τι λησµόνησε ο Αγαµέµνονας; Τι θέλει να πάρει απ’ τον Αχιλλέα;



ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ
Α. Κείµενο, Οµήρου Ιλιάδα, ραψωδία Α στ. 189-223
Β. Ερωτήσεις
1.α. Μπορεί να χρησιµοποιηθεί η Ιλιάδα ως ιστορική πηγή; Να αιτιολογήσετε την άποψή σας.
β. Ποιο είναι το θέµα της Ιλιάδας;

2. Να αποδώσετε το περιεχόµενο του κειµένου που σας δίνεται µε συντοµία (10 γραµµές).

3. α. Να χωρίσετε το κείµενο σε ενότητες και να δώσετε πλαγιότιτλους σε κάθε ενότητα.
β. Να βρείτε σε ποιους στίχους του κειµένου υπάρχει προοικονοµία και να γράψετε ποια γεγονότα προοικονοµούνται.

4.α. Να χαρακτηρίσετε τον Αχιλλέα από τα λόγια του και τη συµπεριφορά του. β. «…γι΄ αυτήν την ύβριν» (στ.215) Για ποιους λόγους θεωρείτε ότι οΑγαµέµνονας διαπράττει ύβρη;



ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ
ΚΕΙΜΕΝΟ: ΙΛΙΑ∆Α, ΡΑΨ Α΄, στιχ.248-275.
1) Ποιο είναι το θέµα και ποιο το περιεχόµενο του Ιλιαδικού έπους; Ποια είναι η πρωτοτυπία που χρησιµοποιεί ο ποιητής στη δοµή του υλικού;

2) Να αποδοθεί σύντοµα το περιεχόµενο των στίχων που σας δίνονται (10 περίπου σειρές)

3) α. Να χωρίσετε το απόσπασµα που σας δίνεται σε ενότητες και να δώσετε έναν πλαγιότιτλο σε κάθε µία.
β. Ποιες αφηγηµατικές τεχνικές χρησιµοποιεί ο ποιητής και γιατί;

4) α. Να χαρακτηρίσετε το Νέστορα και να δικαιολογήσετε το χαρακτηρισµό σας, µέσα από το απόσπασµα. β. Με ποια επιχειρήματα προσπαθεί ο Νέστορας να κατευνάσει τα οξυμμένα πνεύματα των δύο αντιπάλων;



ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ
Α΄ Κείµενο: Οµήρου Ιλιάδα , ραψωδία Α΄στ.353-396.

Β΄ Ερωτήσεις
1. Σε ποια σκηνή- γεγονός αναφέρεται η ενότητα αυτή; (τόπος,πρόσωπα). Ποια σηµασία έχει ο διάλογος στην εξέλιξη του µύθου;

2. α) Μελετώντας τους λόγους του Αχιλλέα τι συµπεραίνετε για την αξία της «τιµής» στην οµηρική κοινωνία; β) Ποια εικόνα παρουσιάζει ο Αχιλλέας στη συνάντηση του µε τη µητέρα του;

3. Να συγκρίνετε την προσευχή του Αχιλλέα µε την προσευχή του Χρύση και του Τηλέµαχου στα παράλληλα κείµενα που σας δίνονται. Να σηµειώσετε τις οµοιότητες και να δικαιολογήσετε τις διαφορές. Τι παρατηρείτε;

4. Τα δύο έπη του Οµήρου ποιες διαφορές παρουσιάζουν µεταξύ τους;





ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ
ΚΕΙΜΕΝΟ: «Οµήρου ΙΛΙΑ∆Α» Α στ. 394-421

Β. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ:
1. Να συσχετίσετε το θέµα της Ιλιάδας µε το περιεχόµενο και την ονοµασία του έπους.

2. Ποιο είναι το αίτηµα του Αχιλλέα και γιατί η Θέτιδα είναι το πιο κατάλληλο πρόσωπο για να το µεταφέρει στο ∆ία;

3. α) Να διακρίνετε το απόσπασµα σε θεµατικές ενότητες δίνοντας ένα σύντοµο τίτλο για την καθεµία.
β) Να αντιστοιχίσετε τα χωρία της στήλης Α µε τα στοιχεία τεχνικής στη στήλη Β.
Α 
1. ότι τον µαυροσύννεφον Κρονίδην….. 
2. συχνά στο σπίτι του πατρός…….δεν έδεσαν τον ∆ία 
3. στους Τρώας ίσως βοηθός θελήσει αυτός να γίνει, και ακρόγιαλα στους Αχαιούς να κλείσει προς τες πρύµνες 
4. να σφάζονται για να χαρούν το βασιλιά τους όλοι 
5. αφού δεν θέλ’ η µοίρα σου πολύν καιρόν να ζήσεις 
6. αλλ’ είσαι και ολιγόζωος και πίκρες ποτισµένος 
Β
α. µεταφορά
β. προοικονοµία
γ. τυπικό επίθετο
δ. προσωποποίηση
ε. ειρωνεία
στ. επιβράδυνση

4. α) Πώς παρουσιάζεται το ήθος του Αχιλλέα µέσα από τα λόγια του; β) Στις σχέσεις θεών και ανθρώπων της οµηρικής κοινωνίας (αλλά και στις µεταξύ των θεών σχέσεις) ισχύει η αρχή της προσφοράς και της ανταπόδοσης. Ποια εφαρµογή βρίσκει αυτή η αρχή στην περίπτωση του αιτήματος του Αχιλλέα;


ΡΑΨΩΔΙΑ Α στ. 392-421.
 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ
«…αλλ’ από τώρ’απ’την σκηνήν την κόρην του Βρισέως,
Δώρο σ’εμέ των Αχαιών, οι κήρυκες μου επήραν·
Και, αν δύνασαι, προστάτευσε συ το καλό παιδί σου·
Ανέβα ευθύς στον Όλυμπο και πρόσπεσε στον Δία,                                                  395
αν χάριν του ‘καμες ποτέ με λόγον ή με έργον·
συχνά στο σπίτι του πατρός σ’ άκουσα να καυχάσαι
ότι τον μαυροσύννεφον Κρονίδην εσύ μόνη
των αθανάτων έσωσες απ’όλεθρον αχρείον,
όταν οι άλλοι Ολύμπιοι επήγαν να τον δέσουν,                                                         400
η Ήρα με την Αθηνάν και ο Ποσειδών ακόμη,
και συ, θεά, τον λύτρωσες που φώναξες αμέσως
τον μέγαν εκατόγχειρον στες κορυφές του Ολύμπου·
απ’τους θεούς Βριάρεως, και απ’τους θνητούς Αιγαίων
λέγεται και στην δύναμιν περνά και τον πατέρα·                                                       405
μ’έπαρσιν κάθισεν αυτός στο πλάγι του Κρονίδη,
και από τον φόβον του οι θεοί δεν έδεσαν τον Δία.
Τα γόνατά του αγκάλιασε και τούτα ενθύμισέ του,
στους Τρώας ίσως βοηθός θελήσει αυτός να γίνει,
και ακρόγιαλα τους Αχαιούς να κλείσει προς τες πρύμνες                                        410
να σφάζονται για να χαρούν τον βασιλιά τους όλοι.
Να μάθει και ο κραταιός Ατρείδης Αγαμέμνων
πόσο ετυφλώθη ν’αψηφά των Αχαιών τον πρώτον».
Και δάκρυα χύνοντας πολλά του απάντησεν η Θέτις:
«Υιέ μου, τι σ’ανάσταινα τον πικρογεννημένον;                                                       415
Άλυπος καν και αδάκρυτος να κάθοσουν στες πρύμνες,
Αφού δεν θέλ’η μοίρα σου πολύν καιρόν να ζήσεις·
αλλ΄είσαι και ολιγόζωος και πίκρες ποτισμένος
σαν κανείς άλλος· άμοιρα στο σπίτι σ’εγεννούσα·
κι εγώ τον λόγον σου να ειπώ του βροντοφόρου Δία,                                               420
στον χιονισμένον Όλυμπον θα υπάγω, αν θα μ’ακούσει· 

  
Β. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ:


1. Ποιο είναι το θέμα και ποιο το περιεχόμενο του ιλιαδικού έπους; Ποιο από τα δύο κυριαρχεί στη σκηνή που σας δίνεται;
4 μονάδες

2. Ποιο είναι το αίτημα του Αχιλλέα και για ποιους λόγους η Θέτιδα είναι η πιο κατάλληλη θεότητα για να το μεταφέρει στο Δία; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας.
4 μονάδες

3. α) Να χωρίσετε το απόσπασμα που σας δίνεται σε ενότητες και να δώσετε έναν πλαγιότιτλο σε καθεμιά.
3 μονάδες

 β) Να επισημάνετε τα χωρία της ενότητας, όπου χρησιμοποιείται από τον ποιητή η προοικονομία. Ποια γεγονότα παρουσιάζονται;

3 μονάδες

4. α) Πώς παρουσιάζεται το ήθος του Αχιλλέα μέσα από τα λόγια του;
3 μονάδες


β) Να επισημάνετε τους στίχους που αναφέρονται στους θεσμούς της «προσφοράς-ανταπόδοσης» και της «ικεσίας» και να γράψετε ποιος ήταν ο ρόλος τους στην ομηρική κοινωνία. Να στηρίξετε την απάντηση σας με στοιχεία από το κείμενο που σας δίνεται.

3 μονάδες

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)
back to top