14 Φεβρουαρίου 2012

Λουκιανός: Ίριδος και Ποσειδώνος (σατιρικοί/ ενάλιοι/ θαλασσινοί διάλογοι)

Ερυθρόμορφο αγγείο,
μέσου του 5ου αιώνα π.Χ.
Σικελία




ΙΡΙΔΟΣ ΚΑΙ ΠΟΣΕΙΔΩΝΟΣ
Ίρις→ ακόλουθος και αγγελιοφόρος των Ολυμπίων Θεών. Ο δρόμος που χάραζε στον ουρανό ήταν επτάχρωμος, όταν πετούσε για να φέρει από τη Στύγα, σε χρυσή υδροχόη, το νερό που χρειάζονταν για τον όρκο των θεών. Γι΄αυτό μέχρι σήμερα μιλούμε για τα χρώματα της ίριδας και το κεντρικό σημείο του ματιού μας λέγεται ίριδα.
Ο Αναξιμένης (585-528 π.Χ) υποστήριξε πρώτος, ότι το ουράνιο τόξο δεν είναι αποτέλεσμα θεϊκής ενέργειας.
Ο Αναξαγόρας (500-428 π.Χ.) αργότερα αμφισβήτησε την ύπαρξη του Δία,γιατί συνέπεσε να πέσει κεραυνός και στον ναό του. Γι΄αυτή την ασέβεια του, αν και δάσκαλος και φίλος του Περικλή και του Ευριπίδη εξορίστηκε στη Λάμψακο του Πόντου χωρίς ποτέ να επιστρέψει.
ΙΡΙΣ. Το νησί, Ποσειδώνα, που πάει αποδώ κι΄απεκεί και που έχει ξεκολλήσει από ύφαλο* της Σικελίας και τυχαίνει να πλέει ακόμα κάτω από τη θάλασσα, ο Ζεύς λέει, να το σταματήσεις αμέσως και να το ανεβάσεις πάνω από το νερό και να το κάνεις να φανεί καταμεσής του Αιγαίου και να το στηρίξεις πολύ καλά, γιατί του χρειάζεται.
ΠΟΣΕΙΔΩΝ. Θα γίνουν αυτά, Ίρι, σε τι όμως θα του χρησιμέψει αν το νησί αυτό βγει πάνω από το νερό και δεν πλέει πια;
ΙΡΙΣ. Πρέπει να γεννήσει πάνω σ΄αυτό το νησί η Λητώ, γιατί άρχισαν κιόλας οι ωδίνες.
ΠΟΣΕΙΔ. Μα δεν της φτάνει ο ουρανός για να γεννήσει; Κι΄αν δεν τη χωρεί ο ουρανός, η γη όλη δεν θα ήταν κατάλληλη για να υποδεχθεί τα γεννητούρια της;
ΙΡΙΣ. Όχι, Ποσειδώνα, γιατί η Ήρα με όρκο μεγάλο ανάγκασε τη γη να μη δώσει πουθενά τόπο στη Λητώ για να γεννήσει, και μόνο αυτό το νησί δεν ορκίστηκε γιατί δεν φαίνονταν. {Ανώμοτός* εστι γάρ η νήσος και αφανής}
ΠΟΣΕΙΔΩΝ. Κατάλαβα. Στάσου, νησί, και ανέβα πάλι από τον πυθμένα για να μην υποφέρεις πλέον, μείνε ακίνητο και δέξου πανευτυχισμένο, του αδελφού μου τα δυό παιδιά* που είναι οι ομορφότεροι θεοί. Και εσείς Τρίτωνες, περάσατε τη Λητώ επάνω στο νησί αυτό και ας γίνει γενική γαλήνη. Τον δράκοντα που την τρελλαίνει φοβίζοντάς την, άμα γεννηθούν τα παιδιά αμέσως θα τον ακολουθήσουν κατά πόδας τιμω-ρώντας τον για όσα έκανε στη μητέρα τους. Εσύ δε, Ίρις, πήγαινε και πες στο Δία πως όλα είναι σε καλό δρόμο. Η Δήλος δεν κινείται, ας έρθει η Λητώ και ας γεννήσει.
* Ανώμοτος από το όμνυμι=ορκίζομαι. Τα παράγωγα του όμνυμι της οδύνης και του ονόματος στις συνθέσεις του εκτείνονται δηλ.μετατρέπουν το βραχύ φωνήεντο σε μακρό, έτσι έχουμε τα επώδυνος, ανώδυνος, επώνυμος, επωνυμία.
* Ύφαλος,γεωλογικό φαινόμενο ως έπαρμα του θαλάσσιου βυθού που δεν φτάνει μέχρι την επιφάνεια του νερού τουλάχιστον κατά την πλημμυρίδα της παλίρροιας.Οι αχαρτογράφητοι σήμερα ύφαλοι είναι κυρίως αμμώδεις και κινητοί που επηρεάζονται έντονα από τα κύματα και τον άνεμο. Άρα ο μύθος δεν είναι και τόσο εξωπραγματικός.
* Πρόκειται για τον Απόλλωνα και την Άρτεμη.
Επιλεκτικές Ιχνηλατήσεις: Ενάλιοι (Θαλασσινοί) Διάλογοι- Λουκιανού

Δεν υπάρχουν σχόλια:

back to top