11 Φεβρουαρίου 2012

Τονισμός σύνθετης προστακτικής


  1. Όταν έχουμε σύνθετη προστακτική ο τόνος ανεβαίνει εφ’ όσον το επιτρέπει η λήγουσα, (με λήγουσα μακρόχρονη (η, ω, ου, ει) απαγορεύεται να τονιστεί η παραλήγουσα –ΑΝΤΙΘΕΤΑ με λήγουσα βραχύχρονη (-ε, -ον, -αι, θι) η προπαραλήγουσα πρέπει να τονιστεί)
ΠΡΟΣΟΧΗ στην τελευταία συλλαβή της πρόθεσης!
(ρ) φέρε – σύμφερε
(ρ) βάλε -παράβαλε
(ρ) δός -παράδος – ἔκδος
(ρ) λαβέ à κατάλαβε, όχι καταλάβε,
όχι καταλαβέ
(ρ) γενοῦ – παραγενοῦ
(ρ) ποίει -παραποίει
(ρ) ἔς -ἄφες
(ρ) ἔνεγκε -εἰσένεγκε
2. όταν έχουμε μονοσύλλαβη προστακτική μέσης φωνής, τότε με μονοσύλλαβη πρόθεση ο τόνος μένει εκεί που είναι ενώ με δισύλλαβη πρόθεση ο τόνος ανεβαίνει στην τελευταία συλλαβή πρόθεσης
Θοῦ (προστ. Β’ αορ. Τίθεμαι)
Θοῦ   -  συν θοῦ       –    παρά θου
Θοῦ – τίθεμαι
Δοῦ -δίδομαι
Σχοῦ – έχομαι
Σποῦ – έπομαι
Τονισμός της προστακτικής, σύνθετης με προθέσεις
α) όταν η προστακτική ενός ρήματος είναι σύνθετη με πρόθεση, τότε ανεβάζει τον τόνο στην τελευταία συλλαβή της πρόθεσης, εφόσον το επιτρέπει η λήγουσα (όταν η λήγουσα είναι μακρόχρονη, η προπαραλήγουσα δεν τονίζεται)
πχ        λαβέ -παράλαβε, ἰδέ -κάτιδε, ἐλθέ – ἄπελθε, λυσαι – διάλυσαι,
δός à ἀπόδος, θές – σύνθες, ἕς – ἄφες
Σημ. Τέλος στην σύνθετη προστακτική ανεβαίνει ο τόνος, όταν η κατάληξη του ρήματος είναι: -ε, -σον, -σαι, -αι, -θι (γνῶθι, στῆθι, ἲθι, ἲσθι)
Αλλά
γενοῦ-παραγενοῦ                                ο τόνος δεν μπορεί να ανέβει γιατί
τίθει – συντίθει                                                          δεν το επιτρέπει η λήγουσα
δίδου – προσδίδου
β) Όταν η προστακτική είναι μονοσύλλαβη μέσης φωνής (σχοῦ, δοῦ, θοῦ, σποῦ, οὖ) τότε ανεβάζει τον τόνο μόνον εφόσον είναι σύνθετη με δισύλλαβη πρόθεση όταν είναι σύνθετη με πρόθεση μονοσύλλαβη ή δισύλλαβη που έπαθε έκθλιψη, τότε διατηρεί τον τόνο στη λήγουσα.
Πχ       σχοῦ – παράσχου -προσχοῦ
θοῦ -ἐπίθου -συνθοῦ
δοῦ -ἀπόδου – προσδοῦ
σποῦ – ἐπίσπου – συσποῦ
Ασκήσεις
Να γραφεί το β’ ενικό προστακτικής αορίστου των ρημάτων:
ἐνέβαλον, διεῖδον, ἀφεῖλον, συνεθέμην, προσέθηκα, παρέδωκα, παρεδόμην, προσέσχον, ἀπέστην, συνεστησάμην, ἀπεφηνάμην, συνεγενόμην, ἐνέλιπον, ἐνέμεινα, διησθόμην, συνίστημι, συνέγραψα, συνεφώνησα, ἐξέλεξα, ἐπεσκεύασα, ἐνεχείρισα, εἰσήνεγκον.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

back to top