11 Φεβρουαρίου 2012

ΛΑΤΙΝΙΚΑ Γ’ ΛΥΚΕΙΟΥ : ΘΕΩΡΙΑ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΩΝ ΦΑΙΝΟΜΕΝΩΝ

ΛΑΤΙΝΙΚΑ Γ’ ΛΥΚΕΙΟΥ : ΘΕΩΡΙΑ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΩΝ ΦΑΙΝΟΜΕΝΩΝ
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΣΕ ΠΑΘΗΤΙΚΗ
Για να μετατρέψουμε μια πρόταση από την Ενεργητική Φωνή στην Παθητική ακολουθούμε την εξής διαδικασία:
1) Το αντικείμενο του ρήματος διατηρεί το γένος και τον αριθμό αλλά γράφεται σε πτώση ονομαστική σαν υποκείμενο στη νέα πρόταση.
2) Το υποκείμενο του ρήματος διατηρεί το γένος και τον αριθμό αλλά γράφεται με τη μορφή ποιητικού αιτίου στην καινούρια σύνταξη. Δηλώνεται με αb ή α και αφαιρετική.
3) Το ρήμα διατηρεί το χρόνο και την έγκλιση αλλά γράφεται στον αντίστοιχο τύπο της Μέσης Φωνής σε αριθμό και πρόσωπο τέτοιο ώστε να συμφωνεί με το νέο υποκείμενο (βλ. 1).
* Οι προσδιορισμοί του υποκειμένου ή του αντικειμένου (παράθεση, επεξήγηση, επιθετικός προσδιορισμός) ακολουθούν τις αντίστοιχες αλλαγές των όρων.
Π.χ.: Poeta scriptitat epistulam
→Epistula scriptitatur a poeta
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΠΑΘΗΤΙΚΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΣΕ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ
Για να μετατρέψουμε μια πρόταση από την Παθητική Φωνή στην Ενεργητική ακολουθούμε την εξής διαδικασία:
1) Το ποιητικό άιτιο γίνεται υποκείμενο στη νέα πρόταση, δηλαδή διατηρεί το γένος και τον αριθμό αλλά γράφεται σε πτώση ονομαστική.
2) Το υποκείμενο γίνεται αντικείμενο σε πτώση ανάλογη με αυτή που συντάσσεται και το ρήμα.
3) Το ρήμα διατηρεί το χρόνο και την έγκλιση αλλά γράφεται σε Ενεργητική Φωνή και σε αριθμό και πτώση ανάλογα με το νέο υποκείμενο.
Π.χ.: Brenus exulatur a Romanis
→romani exultant Brenum
ΑΦΑΙΡΕΤΙΚΗ ΑΠΟΛΥΤΗ
Είναι το αντίστοιχο της γενικής και αιτιατικής απόλυτης από την αρχαία ελληνική. Όταν το υποκείμενο της μετοχής δεν έχει κανένα άλλο συντακτικό ρόλο μέσα στην πρόταση τότε μετοχή και υποκείμενο στα λατινικά μπαίνουν σε πτώση αφαιρετική, η οποία ονομάζεται αφαιρετική απόλυτη.
Τα είδη αφαιρετικής απόλυτης είναι:
Α) Η γνήσια αφαιρετική απόλυτη: Είναι η απλή μορφή όπως ακριβώς αναφέρθηκε παραπάνω.
Π.χ.: Χρον.μτχ Υ Υ Ρ Α
Deletis legionibus Galli everterunt urbem
αφαιρετική απόλυτη
Β) Νόθος ή ατελής ή ιδιόμορφη: Όταν πρέπει να χρησιμοποιηθεί μετοχή του ρήματος sum σε αφαιρετική πτώση μαζί με το υποκείμενο της και το κατηγορούμενο του υποκειμένου η μετοχή παραλείπεται εντελώς. Υπάρχει μόνο το υποκείμενό της και μια λέξη που φανερώνει ιδιότητα-γνώρισμα (πρώην κατηγορούμενο) που λέγεται κατηγορηματικός προσδιορισμός. Ποτέ δεν εννοούμε τη μετοχή που παραλείπεται.
Π.χ.: Οντος του Βρένου αρχηγου οι Γαλαται ειλον την πόλιν
Breno duce Galli everterunt urbem
Υ κτγ. Πρ.
ΣΥΜΠΤΥΞΗ ΔΥΟ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΜΕ ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΤΟΥ ΡΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΜΙΑΣ ΣΕ ΑΦΑΙΡΕΤΙΚΗ ΑΠΟΛΥΤΗ
Όταν μας δίνονται δύο προτάσεις και επομένως δύο ρήματα, μπορούν να συμπτυχθούν, δηλαδή να διατηρηθεί το ρήμα μόνο της μιας πρότασης και το ρήμα της άλλης να μετατραπεί σε αφαιρετική απόλυτη.
Υπάρχουν δύο περιπτώσεις με την εξής διαδικασία:
Α) Όταν το ρήμα που συμπτύσσεται σε μετοχή έχει αντικείμενο
1) Το αντικείμενο του ρήματος διατηρεί το γένος και τον αριθμό, γράφεται σε πτώση
αφαιρετική και χρησιμεύει σαν υποκείμενο της μετοχής που θα σχηματίσουμε.
2) Το ρήμα της πρότασης που συμπτύσσεται μετατρέπεται σε μετοχή:
- εάν είναι Ενεστώτας ή Παρατατικός γίνεται μετοχή Ενεστώτα
- εάν είναι απλός ή συντελεσμένος Μέλλοντας γίνεται μετοχή Μέλλοντα
- εάν είναι Παρακείμενος ή Υπερσυντέλικος γίνεται μετοχή Παρακείμενου
Η μετοχή αυτή γράφεται πάντα σε πτώση αφαιρετική και συμφωνεί κατά γένος και
αριθμό με το νέο υποκείμενό της (βλ. Α1).
3) Το υποκείμενο του ρήματος γίνεται ποιητικό αίτιο με αb ή α και αφαιρειτκή το
οποίο όμως παραλείπεται εάν το ποιητικό αίτιο φανερώνει πρόσωπο που είναι το ίδιο με το υποκείμενο του ρήματος της πρότασης που δε συμπτύσσεται.
Π.χ.: Arria conduxit naviculam et Arria secuta est navem
Navicula conducta ab Arria, Arria secuta est navem

Β) Όταν το ρήμα που συμπτύσσεται σε μετοχή δεν έχει αντικείμενο
1) Το υποκείμενο του ρήματος διατηρεί τον αριθμό αλλά γράφεται σε πτώση αφαιρετική σαν υποκείμενο της μετοχής που θα σχηματίσουμε.
2) Το ρήμα γίνεται μετοχή ακολουθεί την ίδια ακριβώς διαδικασία όπως στο Α2 μόνο
που συμφωνεί κατά γένος, αριθμό και πτώση με το Β1.
ΣΥΜΠΤΥΞΗ ΔΥΟ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΜΕ ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΤΟΥ ΡΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΜΙΑΣ ΣΕ ΙΔΙΟΜΟΡΦΗ ΑΦΑΙΡΕΤΙΚΗ ΑΠΟΛΥΤΗ
1) Παραλείπουμε εντελώς το ρήμα της πρότασης που συμπτύσσουμε σε αφαιρετική απόλυτη και είναι πάντα κάποιος τύπος του sum.
2) Το υποκείμενο του ρήματος διατηρεί το γένος και τον αριθμό αλλά γράφεται
σε αφαιρετική πτώση.
3) Το κατηγορούμενο διατηρεί το γένος και τον αριθμό. Γράφεται σε πτώση αφαιρετική σαν κατηγορηματικός προσδιορισμός στη νέα πρόταση.
4) Οι προσδιορισμοί που υπάρχουν δίπλα στο υποκείμενο και το κατηγορούμενο (παράθεση, επεξήγηση κ.λ.π) ακολουθούν την αλλαγή των αντίστοιχων όρων.
Πηγή : www.koutrozi.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

back to top