11 Φεβρουαρίου 2012

Λατινικά Γ’ Λυκείου : Η ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΩΝ ΧΡΟΝΩΝ (Consecutio temporum)

Λατινικά Γ’ Λυκείου : Η ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΩΝ ΧΡΟΝΩΝ (Consecutio temporum)
Αν μία δευτερεύουσα (ή αλλιώς εξαρτημένη) πρόταση εκφέρεται με υποτακτική, η εξάρτησή της από τον χρόνο της κύριας πρότασης είναι αποφασιστικής σημασίας. Δηλαδή ο χρόνος της υποτακτικής της δευτερεύουσας πρότασης καθορίζεται από το αν ο χρόνος του ρήματος της κύριας πρότασης είναι αρκτικός ή ιστορικός.

Eikona 1

Η υποτακτική ανάλογα με τον χρόνο στον οποίο βρίσκεται, όπως και η οριστική, εκφράζει:
- το σύγχρονο,
- το προτερόχρονο είτε
- το υστερόχρονο
Παρουσιάζουμε αναλυτικά την ακολουθία των χρόνων, ανάλογα με τον χρόνο του ρήματος της κύριας πρότασης:
I) Μετά από ρήμα εξάρτησης σε αρκτικό χρόνο, η υποτακτική του Ενεστώτα εκφράζει τοσύγχρονο, η υποτακτική Παρακειμένου το προτερόχρονο και η υποτακτική Ενεστώτα της ενεργητικής περιφραστικής συζυγίας το υστερόχρονο
π.χ.
Rogat quid faciam = ρωτά τι κάνω (σύγχρονο στο παρόν)
Rogat quid fecerim = ρωτά τι έκανα (προτερόχρονο στο παρόν)
Rogat quid facturus sim = ρωτά τι πρόκειται να κάνω/ τι θα κάνω ( υστερόχρονο στο παρόν).

ΙΙ) Μετά από ρήμα εξάρτησης σε ιστορικό χρόνο, η υποτακτική του Παρατατικού εκφράζει τοσύγχρονο, η υποτακτική του Υπερσυντελίκου το προτερόχρονο και η υποτακτική Παρατατικού της ενεργητικής περιφραστικής συζυγίας το υστερόχρονο.
π.χ.
Rogavit quid facerem = ρώτησε τι έκανα (σύγχρονο στο παρελθόν) Rogavit quid fecissem = ρώτησε τι είχα κάνει (προτερόχρονο στο παρελθόν) Rogavit quid facturus essem = ρώτησε τι επρόκειτο να κάνω / τι θα έκανα (υστερόχρονο στο παρελθόν)

Σχηματικά η ακολουθία των χρόνων έχει ως εξής:
Eikona 2
Eikona 3
Αξιοπρόσεκτες παρατηρήσεις
  • Δευτερεύουσες προτάσεις που κανονικά εκφέρονται με οριστική, μπορούν να την τρέψουν σε υποτακτική είτε λόγω έλξης(37,46) είτε γιατί βρίσκονται σε πλάγιο λόγο
    π.χ. Ex quo fit, ut laudandus is sit, qui pro re publica cadat (46)
    praeterea praecepit ut … emitteret, in quo ipse futurus esset (48)
  • Εκφέρονται πάντα με υποτακτική οι ακόλουθες δευτερεύουσες:
    -Πλάγιες ερωτηματικές
    -Βουλητικές
    -Ενδοιαστικές
    -Προτάσεις του quin, quominus
    -Τελικές
    -Συμπερασματικές (επιρρηματικές και ουσιαστικές)
  • Από τις παραπάνω δευτερεύουσες προτάσεις κανονική ακολουθία χρόνων κάνουν μόνο οι πλάγιες ερωτηματικές.
    Οι υπόλοιπες προτάσεις εκφέρονται πάντα ή με υποτακτική Ενεστώτα (αν εξαρτώνται από ρήμα αρκτικού χρόνου) ή με υποτακτική Παρατατικού (αν εξαρτώνται από ρήμα ιστορικού χρόνου). Παρουσιάζουν, δηλαδή, ιδιομορφία στην ακολουθία των χρόνων, γιατί η βούληση (ο φόβος, ο σκοπός, η πρόθεση, το αποτέλεσμα) είναι ιδωμένη τη στιγμή που εμφανίζεται στο μυαλό του ομιλητή και όχι τη στιγμή της πιθανής πραγματοποίησής της (συγχρονισμός της κύριας με τη δευτερεύουσα πρόταση)

http://www.study4exams.gr/latin/course/view.php?id=150

Δεν υπάρχουν σχόλια:

back to top