11 Φεβρουαρίου 2012

ΙΣΤΟΡΙΑ Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ - ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ (ΟΡΙΣΜΟΙ ΙΣΤΟΡΙΑΣ)




Μικτή Επιτροπή: Επιτροπή που ιδρύθηκε, λόγω των διωγμών των Ελλήνων του Ιούνιο του 1914 και ρύθμιζε τα σχετικά με την ανταλλαγή Ελλήνων Ορθοδόξων της Τουρκίας και Μουσουλμάνων της Ελλάδας. Η Μικτή Επιτροπή δεν λειτούργησε λόγω της εισόδου της Τουρκίας στο Α' Παγκόσμιο πόλεμο τον Οκτώβριο του 1914.


Τάγματα Εργασίας (αμελέ ταμπουρού) Μέτρο εξόντωσης που εφάρμοσαν οι Τούρκοι εναντίον των μειονοτήτων. Στα τάγματα εργασίας αναγκάζονταν να υπηρετούν άνδρες πάνω από 45 ετών που δεν κατατάσσονταν στο στρατό. Βρίσκονταν στα βάθη της Μ. Ασίας και όσοι υπηρετούσαν σ' αυτά δούλευαν σε λατομεία, ορυχεία, στη διάνοιξη δρόμων και αλλού κάτω από εξοντωτικές συνθήκες. Οι περισσότεροι πέθαιναν από την πείνα, τις κακουχίες και τις αρρώστιες.

Υπηρεσία Ανοικοδομήσεως Ανατολικής Μακεδονίας. Μετά τη λήξη των εχθροπραξιών το 1918 (τέλος του Α' Παγκοσμίου πολέμου) η υπηρεσία αυτή μερίμνησε για την επανεγκατάσταση των Ελλήνων προσφύγων που είχαν φύγει μετά την κατάληψη της Ανατολικής Μακεδονίας από τους Βούλγαρους το 1916.

Σύμφωνο περί αμοιβαίας μεταναστεύσεως μεταξύ Ελλάδας και Βουλγαρίας. Τον Νοέμβριο του 1919 υπογράφηκε η συνθήκη του Νεϊγύ (μεταξύ Αντάντ και νικημένης Βουλγαρίας), που προέβλεπε την παραχώρηση της  Δυτικής Θράκης από τη Βουλγαρία στην Ελλάδα. Στη συνθήκη ήταν συνημμένο και το "Σύμφωνο περί αμοιβαίας μεταναστεύσεως μεταξύ Ελλάδας και Βουλγαρίας". Με βάση αυτό, αναχώρησαν 50000 Βούλγαροι από την Ελλάδα και 30000 Έλληνες από την Βουλγαρία. (Περίπου 20000 Έλληνες είχαν ήδη μεταναστεύσει πριν την υπογραφή της συνθήκης).

Οργανισμός Ιδρύθηκε τον Ιούλιο του 1914 στη Θεσσαλονίκη, με σκοπό την άμεση περίθαλψη και στη συνέχεια την εγκατάσταση των προσφύγων σε εγκαταλελειμμένα τούρκικα και βουλγάρικα χωριά της Κεντρικής και Ανατολικής Μακεδονίας. Μέσω του Οργανισμού παρεχόταν συσσίτιο, προσωρινή στέγη και ιατρική περίθαλψη μέχρι οι πρόσφυγες να βρουν εργασία ή να αποκτήσουν γεωργικό κλήρο.

Ανώτατη Διεύθυνση Περιθάλψεως: Ιδρύθηκε στη Θεσσαλονίκη κατά την περίοδο του Εθνικού Διχασμού (1916-1917) από την κυβέρνηση Βενιζέλου, με σκοπό την περίθαλψη των προσφύγων.
Υπουργείο Περιθάλψεως:  Τον Ιούλιο του 1917 (είχε επικρατήσει ο Βενιζέλος και ο βασιλιάς Κωνσταντίνος είχε εγκαταλείψει την Ελλάδα) ιδρύθηκε το Υπουργείο Περιθάλψεως. Για πρώτη φορά θεσμοθετήθηκε η περίθαλψη και για τις οικογένειες των εφέδρων που βρίσκονταν στο μέτωπο καθώς και για τις οικογένειες των θυμάτων του πολέμου.
Πατριαρχική Επιτροπή: Συστάθηκε τον Οκτώβριο του 1918 στην Κωνσταντινούπολη, με σκοπό την οργάνωση του επαναπατρισμού των εκτοπισμένων, με τη βοήθεια του Πατριαρχείου και της Ελληνικής Κυβέρνησης.

Ύπατη Αρμοστεία Σμύρνης:  Η πολιτική διοίκηση της Σμύρνης και της ευρύτερης περιοχής της, η οποία ανατέθηκε στην Ελλάδα με τη συνθήκη των Σεβρών το 1920. Ύπατος Αρμοστής ήταν ο Αριστείδης Στεργιάδης.
Υπηρεσία Παλιννοστήσεως και Περιθάλψεως: Ιδρύθηκε στα πλαίσια της Ύπατης Αρμοστείας Σμύρνης. Βοηθούσε όσους επέστρεφαν να αποκατασταθούν στα σπίτια τους και τις στις ασχολίες τους.
Κοινωνία των Εθνών (ΚΤΕ): Με πρωτοβουλία των νικητριών δυνάμεων (Αντάντ) του Α' Παγκοσμίου πολέμου δημιουργήθηκε ένας διεθνής οργανισμός που είχε ως στόχο την ειρηνική επίλυση των διαφορών μεταξύ κρατών και την αποτροπή ενός νέου πολέμου. Υπήρξε πρόδρομος του Ο.Η.Ε. 
Ταμείο Περιθάλψεως Προσφύγων: Υπηρεσία που ιδρύθηκε το Νοέμβριο του 1922 και λειτούργησε μέχρι το 1925. Σκοπός της λειτουργίας του ήταν η αποκατάσταση των προσφύγων και ασχολήθηκε με την ανέγερση ξύλινων παραπηγμάτων για τη στέγασή τους.
Μικτή Επιτροπή Ανταλλαγής: Ιδρύθηκε με βάση το άρθρο 11 της Σύμβασης της Λοζάνης με έδρα την Κωνσταντινούπολη. Την αποτελούσαν έντεκα μέλη (4 Έλληνες, 4 Τούρκοι και 3 μέλη - πολίτες ουδέτερων κατά τον Α' Παγκόσμιο πόλεμο κρατών), με αρμοδιότητα τον καθορισμό του τρόπου μεταναστεύσεως των πληθυσμών και της εκτίμησης της ακίνητης περιουσίας των ανταλλαξίμων.
Επιτροπή Αποκαταστάσεως Προσφύγων (ΕΑΠ): Με πρωτοβουλία της ΚΤΕ, το Σεπτέμβριο του 1923 ιδρύθηκε ένας αυτόνομος οργανισμός με πλήρη νομική υπόσταση, η Επιτροπή Αποκαταστάσεως Προσφύγων (ΕΑΠ), με έδρα την Αθήνα. Βασική αποστολή της ήταν να εξασφαλίσει στους πρόσφυγες παραγωγική απασχόληση και οριστική στέγαση. Η ΕΑΠ λειτούργησε μέχρι το τέλος του 1930. Με ειδική σύμβαση μεταβίβασε στο Ελληνικό Δημόσιο την περιουσία της, καθώς και τις υποχρεώσεις που είχε αναλάβει απέναντι στους Πρόσφυγες.
Γενική Διεύθυνση Ανταλλαγής Πληθυσμών: Συστάθηκε το 1924 για να βοηθήσει το έργο της ελληνικής αντιπροσωπείας στη Μικτή Επιτροπή, για την εκτίμηση των περιουσιών που είχαν εγκαταλείψει οι πρόσφυγες στους τόπους προέλευσής τους.
Γραφεία Ανταλλαγής Πληθυσμών: Ιδρύθηκαν κατά τόπους για την αποτελεσματικότερη λειτουργία της Γενικής Διεύθυνσης Ανταλλαγής Πληθυσμών. Η προσωρινή εκτίμηση των περιουσιών έγινε με βάση τις δηλώσεις που υποβλήθηκαν σ' αυτά από τους πρόσφυγες.
Ανώτατο Συμβούλιο: Το συμβούλιο που αναθεωρούσε τις δηλώσεις που είχαν υποβληθεί από τους πρόσφυγες, αν αυτές ήταν ανακριβείς.

Αμειψισπορά: Η εναλλαγή καλλιέργειας στο ίδιο έδαφος (π.χ. τον ένα χρόνο σιτηρά, τον επόμενο ψυχανθή) για να εξασφαλίζονται καλύτερες γεωργικές αποδόσεις.






Τάγματα Εργασίας
(αμελέ ταμπουρού)

Μικτή Επιτροπή

Σύμφωνο περί αμοιβαίας μεταναστεύσεως μεταξύ Ελλάδας και Βουλγαρίας.
Υπηρεσία Ανοικοδομήσεως Ανατολικής Μακεδονίας.
Ανώτατη Διεύθυνση Περιθάλψεως

Οργανισμός

Πατριαρχική Επιτροπή
Υπουργείο Περιθάλψεως
Υπηρεσία Παλιννοστήσεως
και Περιθάλψεως
Ύπατη Αρμοστεία Σμύρνης
Ταμείο Περιθάλψεως Προσφύγων
Κοινωνία των Εθνών (ΚΤΕ)
Επιτροπή Αποκαταστάσεως Προσφύγων (ΕΑΠ)
Μικτή Επιτροπή Ανταλλαγής
Γραφεία Ανταλλαγής Πληθυσμών
Γενική Διεύθυνση Ανταλλαγής Πληθυσμών
Αμειψισπορά
Ανώτατο Συμβούλιο






Χειραφέτιση: Η πορεία προς την πολιτική συνειδητοποιηση των Ελλήνων για την ανάγκη ύπαρξης κοινοβουλευτισμού.
Συνέρχεσθαι και συνεταιρίζεσθαι: Το δικαίωμα να συγκεντρώνονται και να δημιουργούν πολιτικούς συνεταιρισμούς - κόμματα.
Γερουσία: Πολιτικό σώμα που λειτούργησε ως δεύτερη βουλή. Προβλέφθηκε από το σύνταγμα του 1844 και τα μέλη της θα εκλέγονταν από το βασιλιά και θα διατηρούσαν το αξίωμά τους ισόβια.
Επιτροπές της Βουλής: που συγκροτούνται από βουλευτές διαφορετικών κομμάτων για να εξετάζουν και να επεξεργάζονται τα σχέδια νόμων με στόχο την προώθηση και επίλυση συγκεκριμένων ζητημάτων, π.χ. παιδεία, υγεία κλπ.
Ναπαίοι: Οι οπαδοί του ρωσικού κόμματος. Πήραν το όνομά τους από τον γέρο- Νάππα από την Κέρκυρα, μια γραφική μορφή του κόμματος.
Πραιτωριανοί: Επίλεκτο σώμα του ρωμαϊκού στρατού. Είχαν ως κύριο έργο τους την ασφάλεια του αυτοκράτορα. Παρενέβαιναν ποικιλότροπα στα πολιτικά πράγματα της Ρώμης. Ρύθμιζαν την αυτοκρατορική εξουσία και αρκετές φορές προκάλεσαν πολιτικές κρίσεις. Διαλύθηκαν από τον Μ. Κωνσταντίνο.
Σφαιρίδιο: Μικρή σφαίρα από μολύβι, που χρησιμοποιούσαν οι ψηφοφόροι αντί για ψηφοδέλτιο. Για τελευταία φορά σφαιρίδια χρησιμοποιήθηκαν στις εκλογές της 1ης Νοεμβρίου του 1920. Οι εκφράσεις "έφαγε μαύρο" και "το έριξε δαγκωτό" σχετίζονται με τη χρήση των σφαιριδίων  κατά τη διαδικασία της ψηφοφορίας.
Αρχή της δεδηλωμένης: Η ιδέα ανήκε στον Χαρίλαο Τρικούπη, ο οποίος υποστήριξε ότι μόνη λύση στο πρόβλημα της πολιτικής αστάθειας ήταν η συγκρότηση δύο μεγάλων κομμάτων εξουσίας, σύμφωνα με το πρότυπο της Αγγλίας. Ο βασιλιάς έπρεπε να αναθέτει την εντολή σχηματισμού της κυβέρνησης μόνο σε πολιτικό ο οποίος είχε σαφώς τη "δεδηλωμένη" εμπιστοσύνη της πλειοψηφίας των βουλευτών. Αυτό θα στερούσε από τα κόμματα μειοψηφίας τη δυνατότητα να σχηματίζουν κυβέρνηση, θα τα ωθούσε σε συνένωση με τα μεγάλα και θα είχε ως αποτέλεσμα σταθερότερες κυβερνήσεις πλειοψηφίας. Ο βασιλιάς υπό την πίεση της αντιπολίτευσης και του επαναστατικού αναβρασμού του λαού, υιοθέτησε τελικά την άποψη του Τρικούπη.
Κράτος δικαίου: Είναι ένα κράτος στο οποίο η οργάνωση και η λειτουργία όλων των θεσμών και των τομέων της κρατικής εξουσίας ρυθμίζονται με κανόνες του θετικού δικαίου, δηλαδή με νόμους που το ίδιο το κράτος έχει θεσπίσει.
Ταξικά κόμματα: Είναι τα κόμματα που εκπροσωπούν κατά κύριο λόγο ή αποκλειστικά τα συμφέροντα μια κοινωνικής τάξης.
Ομάδα των Ιαπώνων: Το μοναδικό νέο στοιχείο έως το 1909 ήταν η εμφάνιση της κοινοβουλευτικής ομάδας των Ιαπώνων, πολιτικού μορφώματος υπό τον Δημήτριο Γούναρη, που ιδρύθηκε το 1906. Επίκεντρο της κριτικής του ήταν η αδυναμία του πολιτικού συστήματος να προσαρμοστεί στις εξελίξεις της κοινωνίας. η ομάδα δεν μπόρεσε να επιβιώσει και διαλύθηκε το 1908. Ονομάστηκαν έτσι από τον διευθυντή της εφημερίδας Ακρόπολις, Βλάση Γαβριηλίδη, λόγω της μαχητικότητας και της αποφασιστικότητας που επεδείκνυαν.
Στρατιωτικός Σύνδεσμος: Μυστική ένωση στρατιωτικών, με αιτήματα που αφορούσαν μεταρρυθμίσεις στο στρατό, την διοίκηση, τη δικαιοσύνη, την εκπαίδευση και τη δημοσιονομική πολιτική. Ο Στρατιωτικός Σύνδεσμος δεν εγκαθίδρυσε δικτατορία, αλλά προώθησε τα αιτήματά του μέσω της βουλής. Στις 15 Μαρτίου 1910 διαλύθηκε έχοντας επιτύχει τις επιδιώξεις του.
Κοινωνιολογική εταιρεία:  Ομάδα με σοσιαλιστικές ιδέες η οποία ξεκίνησε από μερικούς διανοούμενους ως αριστερός μεταρρυθμιστικός σύνδεσμος, με στόχο να προπαγανδίσει πολιτικές θέσεις και στη συνέχεια να ιδρύσει κόμμα. επιζητούσε για όλα τα μέλη της κοινωνίας ισότητα ευκαιριών, κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής και διανομή των αγαθών ανάλογα με τις ανάγκες του καθενός, πράγμα που θα μπορούσε να υλοποιηθεί με τη σταδιακή αναμόρφωση της οικονομίας και τη συνταγματική μεταβολή.
Λαϊκό Κόμμα: Ιδρύεται στα μέσα του 1910 από τους Κοινωνιολόγους, με αρχηγό τον Αλέξανδρο Παπαναστασίου. Βασικές προγραμματικές του δηλώσεις ήταν η αναμόρφωση του πολιτικού συστήματος και η επιβολή αρχών κοινωνικής δικαιοσύνης. Στις δεύτερες εκλογές του 1910 εξελέγησαν 7 υποψήφιοι του κόμματος, οι οποίοι παρείχαν κριτική υποστήριξη στους Φιλελευθέρους.
Εθνικός Διχασμός: Η διαμάχη μεταξύ Βενιζέλου και βασιλιά Κωνσταντίνου για τη στάση που θα κρατούσε η Ελλάδα στα πλαίσια του Α' Παγκοσμίου πολέμου 1914-1918. Ο Βενιζέλος επιθυμούσε τη συμμετοχή της Ελλάδας στην Αντάντ, ενώ ο γερμανόφιλος Κωνσταντίνος ήθελε ουδετερότητα. Ο Εθνικός Διχασμός οξύνθηκε τη διετία 1915-1917 και χώρισε την Ελλάδα σε δύο κράτη και τους Έλληνες σε δύο παρατάξεις.
Σ.Ε.Κ.Ε. Αυστηρά οργανωμένο κόμμα που ιδρύθηκε το 1918 από συνέδριο σοσιαλιστών. Βασικές  θέσεις του προγράμματός του ήταν δημοκρατία, παροχή εκλογικού δικαιώματος στις γυναίκες, αναλογικό εκλογικό σύστημα, εθνικοποίηση των μεγάλων πλουτοπαραγωγικών πηγών. Σχετικά με την εξωτερική πολιτική, ζητούσε ειρήνη, χωρίς προσάρτηση εδαφών, βασισμένη στο δικαίωμα αυτοδιάθεσης των λαών. Τα προβλήματα που αφορούσαν διαμφισβητούμενα εδάφη, θα λύνονταν με δημοψηφίσματα. Το 1924 μετονομάστηκε σε Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδος (ΚΚΕ).
Πεδινοί: Μία από τις δύο μεγάλες παρατάξεις που συγκροτήθηκαν στην εθνοσυνέλευση μετά τις εκλογές του Νοεμβρίου 1862. Οι πεδινοί είχαν ως ηγέτη τον Δημήτριο Βούλγαρη, ο οποίος υπονόμευε τους κοινοβουλευτικούς θεσμούς. Με παρεμβάσεις στο στρατό επιχείρησε τη δημιουργία σώματος "πραιτωριανών" για να εξασφαλίσει την παραμονή του στην εξουσία. Ο Βούλγαρης έβρισκε οπαδούς ανάμεσα σε εκείνους που είχαν διοριστεί στο στρατό ή στο δημόσιο παράνομα και φοβούνταν μη χάσουν τη θέση τους, σε ανέργους πτυχιούχους και μικροκαλλιεργητές.
Ορεινοί: Μία από τις δύο μεγάλες παρατάξεις που συγκροτήθηκαν στην εθνοσυνέλευση μετά τις εκλογές του Νοεμβρίου 1862. Απαρτίστηκαν από διάφορες ομάδες υπό τον Δ. Γρίβα και τον Κ. Κανάρη, με κοινό στόχο την αντίσταση στην πολιτική των πεδινών. Βρήκαν υποστηρικτές μεταξύ των μικροκαλλιεργητών, των κτηνοτρόφων, των εμπόρων  και των πλοιοκτητών.
Εθνικόν Κομιτάτον: Πολιτικός σχηματισμός υπό τον Επαμεινώνδα Δεληγιώργη, που υποστήριζε την ανάπτυξη του κοινοβουλευτισμού και τον εκσυγχρονισμό της χώρας.
Εκλεκτικοί: ετερόκλητη παράταξη εξεχόντων πολιτικών, λογίων και αξιωματικών, με μετριοπαθείς θέσεις, η οποίο προσπαούσε να μεσολαβεί μεταξύ των άλλων παρατάξεων και να υποστηρίζει σταθερές κυβερνήσεις.
Επανάσταση του 1862: Τον Φεβρουάριο του 1862 η δυσαρέσκεια μεγάλων τμημάτων του πληθυσμού λόγω της οικονομικής δυσπραγίας  και της δυσλειτουργίας του πολιτικού συστήματος κατέληξε σε επανάσταση με αίτημα την απομάκρυνση του βασιλιά.  Στην επανάσταση συμμετείχαν, κατά κύριο λόγω, αξιωματικοί, άνεργοι απόφοιτοι πανεπιστημίου που δεν ήθελαν να εργαστούν στους κλάδους της αγροτικής και βιοτεχνικής παραγωγής και αισθάνονταν κοινωνικά αδικημένοι και πολλά άτομα ανώτερων κοινωνικών στρωμάτων, τα οποία απαιτούσαν ενεργότερη συμμετοχή στα πολιτικά πράγματα. Στις 12 Οκτωβρίου 1862, ο Όθων αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη χώρα.
Σοσιαλφημοκρατία: Κομματική τάση η οποία επιζητεί το συνδυασμό των αρχών του σοσιαλισμού με εκείνες της δημοκρατίας.
Προσωποπαγές κόμμα: κόμμα που την πολιτική του την καθορίζει κυρίως ο ηγέτης του, ο οποίος συνήθως είναι χαρισματικός. Ένα τέτοιο κόμμα προωθεί κατά κύριο λόγο τα συμφέροντα των ηγετών του. (ο Βενιζέλος και ο Τρικούπης).
"Ανόρθωση"  Γενικό σύνθημα των ανεξάρτητων πολιτικών που συμμετείχαν στις εκλογές της 8ης Αυγούστου 1910. Με την "ανόρθωση", ανάλογα με την περιοχή που ήταν υποψήφιοι και τον πληθυσμό στον οποίο απευθύνονταν, εννοούσαν είτε την υλοποίηση των αιτημάτων των συντεχνιών, όπως εκφράστηκαν στα συλλαλητήρια του 1909, είτε την επίλυση του αγροτικού ζητήματος με την παροχή γής στους ακτήμονες.
Κόμμα Φιλελευθέρων: Το πολιτικό κόμμα που ιδρύθηκε από τον Ελευθέριο Βενιζέλο και μέλη της Εθνοσυνέλευσης στις 22 Αυγούστου 1910. Ονομαζόταν και βενιζελικό κόμμα από το όνομα του ηγέτη του και ήταν προσωποπαγές.







Συνέρχεσθαι και συνεταιρίζεσθαι
Χειραφέτιση
Επιτροπές της Βουλής
Γερουσία
Πραιτωριανοί
Ναπαίοι
Αρχή της δεδηλωμένης
Σφαιρίδιο
Ταξικά κόμματα
Κράτος δικαίου
Στρατιωτικός Σύνδεσμος
Ομάδα των Ιαπώνων
Λαϊκό Κόμμα
Κοινωνιολογική εταιρεία
Σ.Ε.Κ.Ε.
Εθνικός Διχασμός
Ορεινοί
Πεδινοί
Εκλεκτικοί
Εθνικόν Κομιτάτον
Σοσιαλφημοκρατία
Επανάσταση του 1862
"Ανόρθωση"
Προσωποπαγές κόμμα

Κόμμα Φιλελευθέρων














Εθνικός Διχασμός: Η διαμάχη μεταξύ Βενιζέλου και βασιλιά Κωνσταντίνου για τη στάση που θα κρατούσε η Ελλάδα στα πλαίσια του Α' Παγκοσμίου πολέμου 1914-1918. Ο Βενιζέλος επιθυμούσε τη συμμετοχή της Ελλάδας στην Αντάντ, ενώ ο γερμανόφιλος Κωνσταντίνος ήθελε ουδετερότητα. Ο Εθνικός Διχασμός οξύνθηκε τη διετία 1915-1917 και χώρισε την Ελλάδα σε δύο κράτη και τους Έλληνες σε δύο παρατάξεις.
Αγροτική μεταρρύθμιση: Η αλλαγή στο καθεστώς ιδιοκτησίας  της γης. Η κατάργηση δηλαδή των μεγάλων ιδιοκτησιών και η κατάτμηση των αξιοποιήσιμων εδαφών σε μικρές παραγωγικές μονάδες, οικογενειακού χαρακτήρα, που ανταποκρίνονται καλύτερα στις νέες παραγωγικές και κοινωνικές συνθήκες.

Φεντερασιόν: Η μεγάλη πολυεθνική εργατική οργάνωση της Θεσσαλονίκης, με πρωτεργάτες σοσιαλιστές από την ανοικτή σε νέες ιδέες εβραϊκή κοινότητα της πόλης, που αποτέλεσε σημαντικό δίαυλο για τη διάδοση σοσιαλιστικής και εργατικής ιδεολογίας στη χώρα.
ΓΣΕΕ: Η Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδας ιδρύθηκε προς το τέλος του Α' Παγκοσμίου πολέμου και συμπεριέλαβε κλαδικά και τοπικά σωματεία και το Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα Ελλάδος (ΣΕΚΕ). Ήταν αποτέλεσμα της ταχύτατης ωρίμανσης του εργατικού και σοσιαλιστικού κινήματος ως συνέπεια των πιέσεων που δέχτηκε η ελληνική κοινωνία, της εμπλοκής της διεθνείς υποθέσεις και του αντίκτυπου της ρωσικής επανάστασης στη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου πολέμου.

Βενιζελισμός: Στην περίοδο 1910-1922 κατά την οποίο η Ελλάδα βρισκόταν σε συνεχή πολεμική ετοιμότητα, εμφανίστηκε μια νέα πολιτική αντίληψη, που εκφράστηκε με τον Ελ. Βενιζέλο και ονομάστηκε "βενιζελισμός". Στον οικονομικό τομέα φαίνεται ότι ο βενιζελισμός θεωρούσε το ελληνικό κράτος ως μοχλό έκφρασης και ανάπτυξης του ελληνισμού. Το ελληνικό κράτος δηλαδή έπρεπε να επιδιώξει την ενσωμάτωση του εκτός συνόρων ελληνισμού και με ενιαία εθνική και κρατική υπόσταση, να διεκδικήσει την θέση του στον τότε σύγχρονο κόσμο. Αυτό προϋπέθετε όχι μόνο θεσμικό εκσυγχρονισμό, που θα καθιστούσε το κράτος αποτελεσματικό και αξιόπιστο, αλλά και γενικότερη προσήλωση στην ιδέα της ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων του έθνους.
Κυβέρνηση Εθνικής Άμυνας: Συγκροτείται το 1916 μέσα στο κλίμα του Εθνικού Διχασμού στη Θεσσαλονίκη από βενιζελικούς αξιωματικούς και πολιτικούς με σκποό τη συμμετοχή της Ελλάδας στον πόλεμο στο πλευρό της Αντάντ.

Διχοτόμηση της δραχμής:  Τον Μάρτιο 1922 αποφασίστηκε η διχοτόμηση της δραχμής. Το μισό τμήμα, το αριστερό εξακολουθούσε να κυκλοφορεί στο 50% της αξίας του και το άλλο μισό, το δεξιό εκχωρήθηκε στο κράτος ως υποχρεωτικό δανεισμός με αντάλλαγμα ομόλογα 20ετούς διάρκειας. Η προσπάθεια αυτή ήταν επιτυχής, το κράτος απέκτησε 1200000000 δρχ και το πείραμα επαναλήφθηκε το 1926, αλλά δεν μπόρεσε να προλάβει τη μικρασιατική καταστροφή.
ΟΥΛΕΝ: Το πολεοδομικό συγκρότημα της Αθήνας, για παράδειγμα, ξεπέρασε, με την έλευση των προσφύγων το 1000000 κατοίκους και, φυσικά, δεν μπορούσε πλεόν να υδρεύεται με το χρονολογούμενο από τους ρωμαϊκούς χρόνους Αδριάνεια Υδραγωγείο. Τη λύση του ζητήματος ανέλαβε το 1925 η αμερικάνικη εταιρεία ΟΥΛΕΝ, με την κατασκευή του φράγματος και της τεχνητής λίμνης του Μαραθώνα.




ΠΑΟΥΕΡ: Βρετανική εταιρεία που, την ίδια περίπου εποχή με την ΟΥΛΕΝ, ανέλαβε την εγκατάσταση μονάδων παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος στην πρωτεύουσα αλλά και τη δημιουργία σύγχρονου δικτύου αστικών συγκοινωνιών, βασισμένοι σε ηλεκτροκίνητα τραμ και λεωφορεία.
Κρατικός Παρεμβατισμός: Οικονομική αντίληψη-πρακτική σύμφωνα με την οποία το κράτος παρεμβαίνει και ρυθμίζει την οικονομική δραστηριότητα. Δημιουργούνται συνθήκες κλειστής οικονομίας. ΤΟ κράτος για να αποτρέψει τις εισαγωγές επιβάλλει δασμολογικό προστατευτισμό (τελωνειακούς δασμούς) στα εισαγόμενα προϊόντα, ενώ παράλληλα προσπαθεί να ενισχύσει την εγχώρια παραγωγή με εξαγωγές.

Κλήριγκ: Στο εξωτερικό εμπόριο κυριάρχησε προοδευτικά η μέθοδος του διακανονισμού "κλήριγκ". Οι διεθνείς συναλλαγές δεν γίνονταν, δηλαδή, με βάση το μετατρέψιμο συνάλλαγμα αλλά με βάση διακρατικές συμφωνίες που κοστολογούσαν τα προς ανταλλαγή προϊόντα και φρόντιζαν να ισοσκελίσουν την αξία των εισαγωγών με την αντίστοιχη των εξαγωγών, στο πλαίσιο ειδικών λογαριασμών. Για μια χώρα όπως η Ελλάδα, όπου οι συναλλαγές με το εξωτερικό ήταν έντονα ελλειμματικές, η διαδικασία αυτή, πέρα από τα αρνητικά, είχε και θετικά στοιχεία.





Αγροτική μεταρρύθμιση
Εθνικός Διχασμός

ΓΣΕΕ
Φεντερασιόν

Κυβέρνηση Εθνικής Άμυνας
Βενιζελισμός

ΟΥΛΕΝ
Διχοτόμηση της δραχμής


Κρατικός Παρεμβατισμός


ΠΑΟΥΕΡ


Κλήριγκ








Δεν υπάρχουν σχόλια:

back to top