M - Ο Δράκος του Ντίσελντορφ (1931)

tvxs.gr | "M" - Ο δράκος του Ντίσελντορφ από tvxorissinora

Όσο κι αν το άκουσμα του ονόματος Fritz Lang παραπέμπει τους περισσότερους στο φουτουριστικό δυστοπικό παραμύθι «Μετρόπολις», αυτός εδώ ο «Δράκος» θα είναι το αξεπέραστο αριστούργημα του. H πρώτη ομιλούσα ταινία του μεγάλου Γερμανού δημιουργού είναι η ταινία που εισήγαγε το θέμα της εγκληματικής παθολογίας. Μετά από ένα ειδεχθές σεξουαλικό έγκλημα, ένας κατά συρροήν ψυχοπαθής δολοφόνος (ο πρώτος serial killer του παγκόσμιου σινεμά), o Hans Beckert τρομοκρατεί το Βερολίνο. Σκοτώνει νεαρά κορίτσια, ενώ σφυρίζει τον αγαπημένο του σκοπό- τον “Peer Gynt” του Γκρηγκ. Δύο παράλληλες έρευνες διενεργούνται- η μία από την αστυνομία και η άλλη -η περισσότερο αποτελεσματική- από τους ανθρώπους του υποκόσμου. Με αυτήν την αφορμή ο Lang στήνει ένα φρικιαστικό πορτρέτο μιας χώρας έντρομης, που με απόλυτη φυσικότητα έχει ανοίξει την αγκαλιά της στον Χίτλερ. Θαυμάστε την αρχιτεκτονική των χώρων, την ιδιοφυή υπόνοια της βίας εκτός κάδρου, τους εξπρεσιονιστικούς φωτισμούς και τελικά την κορυφαία σκηνή του λαϊκού δικαστηρίου. Στο “Μ” τα πράματα δεν είναι όπως φαίνονται. Από την πρώτη ακόμα σεκάνς, στην οποία μια παρέα παιδιών τραγουδούν ένα μάλλον τρομακτικό παιδικό τραγουδάκι, ο Lang χρησιμοποιεί τον ήχο για να κλονίσει την αυθεντία της εικόνας. Η μικρή μελωδία του Γκρηγκ γίνεται εφιαλτική στα χείλη του Δολοφόνου και ο ήχος -σε βάρος της εικόνας- αποκτά προνόμια. Ο ήχος στην ταινία αυτή παίζει κεντρικό ρόλο, δημιουργώντας ένα απειλητικό σύμπαν που εκτείνεται και εκτός της οθόνης. Ο τίτλος «Μ» βγαίνει από τη λέξη “Mörder” που στα γερμανικά σημαίνει Δολοφόνος. Το φιλμ μεταφέρει εκπληκτικά τον παλμό μίας τυπικής γερμανικής αστικής κοινωνίας, η οποία λίγο πριν το ξέσπασμα του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου, απόλυτα αποστειρωμένη από κάθε προμήνυμα του επερχόμενου ναζιστικού εφιάλτη, βρίσκεται σε κατάσταση συναγερμού. Δεν υπάρχει αμφιβολία, πως ο πρωταγωνιστής Peter Lorre, κυριολεκτικά δημιούργησε σε κινηματογραφικό επίπεδο, με αυτή τη διεισδυτική του σπουδή τον ίδιο τον ρόλο του ψυχοπαθούς serial killer. Ορισμένα από τα χαρακτηριστικά που ο ίδιος κληροδότησε με την ασφυκτικά ρεαλιστική, σχεδόν νατουραλιστική του ερμηνεία, διακρίνονται ευκρινώς σε μετέπειτα αριστουργήματα του είδους, όπως το Ψυχώ. Η περισσότερο ενδιαφέρουσα όμως πλευρά της συγκεκριμένης ταινίας έγκειται στο γεγονός πως ο κεντρικός ήρωας της ταινίας, ο Δράκος, «απασχολεί» σημαντικά μικρό αριθμών πλάνων. Η προσέγγιση γίνεται με μεγάλη φειδώ, σχεδόν «τρομαγμένα». Ο θεατής παίρνει ακριβώς όσα είναι απαραίτητα, προκειμένου να γιγαντωθεί μέσα του η ανησυχία και ο φόβος. Τα κίνητρα, οι μέθοδοι, οι σκέψεις μένουν καλά κρυμμένα πίσω από πολλαπλά σύννεφα επιτηδευμένων σεναριακών υπεκφυγών. Όλα αυτά μέχρι την τελική σκηνή απολογίας του Δράκου, μπροστά στο ιδιόρρυθμο «λαϊκό δικαστήριο», οπού αποκαλύπτεται το εύρος της εσωτερικής του πάλης με την άλλη πλευρά, την Σκοτεινή. Η βουτιά στην νοσηρή του αντίληψη είναι ακαριαία, μη αναστρέψιμη και δίχως ανάσα. Η αλήθεια του τινάζει σαν γυμνό καλώδιο τις συνειδήσεις των ακροατών (εντός και εκτός οθόνης) και ανατρέπει με το αναγκαίο θράσος κάθε ισορροπία καλού και κακού, σωστού και λάθους, σε μία κοινωνία που φαίνεται να βυθίζεται προοδευτικά στην απόλυτη ηθική συσκότιση. Λίγα χρόνια αργότερα ο Lang αυτοεξορίστηκε στη Γαλλία και από εκεί στις ΗΠΑ και το Hollywood, εκδηλώνοντας απροκάλυπτα την αποστροφή του προς το επεκτεινόμενο ναζιστικό καθεστώς.

πηγή