ΕΝΤΥΠΩΣΕΙΣ ΕΞ ΕΛΛΑΔΟΣ (ΕΦ. ΝΕΟΝ ΑΣΤΥ, ΣΤΑΪΓΓΕΡ, 1903)

Πόσα πράγματα ἒχουν ἀλλάξει στὴν Ἑλλάδα καὶ πόσα ἒχουν παραμείνει ἲδια… ἢ καὶ χειρότερα; Ἂς διαβάσουμε τὶς ἐντυπώσεις Γερμανοῦ δημοσιογράφου ποὺ ἐπισκέφτηκε τὴν χώρα μας... τὸ 1903!


Νέον Ἂστυ, ἀρ. φύλ. 445, 04.03.1903




ΕΝΤΥΠΩΣΕΙΣ ΕΞ ΕΛΛΑΔΟΣ
Ο ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΘΗΣΑΥΡΟΣ
Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ
ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ


[Ἀπὸ τὰς ἐντυπώσεις τοῦ Γερμανοῦ δημοσιογράφου Στάϊγγερ μεταφέρομεν καὶ τὰ ἑξῆς:]


Οἱ σύγχρονοι Ἕλληνες εἶνε κληρονόμοι ὄχι μόνον μεγάλου ὀνόματος ἀλλὰ καὶμεγάλων ἔργων. Ἔχει καὶ τὴν ἀμέσως ὑλικὴν ὄψιν της ἡ μεγάλη κληρονομία. Καθ’ ὅλα μάλιστα τὰ φαινόμενα, ὁ κρυμμένος αὐτὸς θησαυρὸς δὲν ἐξηντλήθη μὲ τὰς ἀρχαιολογικὰςἀνασκαφὰς καὶ προτοῦ ἀποδώσῃ ἀπὸ τὰ σπλάγχνα της ἡ ἔνδοξος γῆ ὅ,τι μεγαλοφυὲς κρύπτῃ ἤρχισε νὰ συνεισφέρῃ καὶ ἡ θάλασσα, καὶ παρουσίασεν ὁ πυθμὴν τῶνἈντικυθήρων τὰ ἀριστουργήματα τῆς ἀρχαίας τέχνης.
Ἡ Ἑλλὰς ὑπὸ τὴν ἔποψιν ταύτην εἶνε ἡ πλουσιωτέρα κληρονόμος ὅλων τῶν χωρῶν τῆς γῆς. Κρῖμα ὅτι δὲν ἦτο ὀλιγώτερον σπάταλος καὶ ὅτι δὲν κατώρθωσε νὰ κερδίση ὅ,τι εἶχεν εἰς τὴν διάθεσίν της.


Καὶ εἰς τὰς ἀνασκαφὰς ἀναφαίνεται πάλιν ἡ ἐπίδρασις τῆς Γερμανικῆς ἐπιστήμης. Τὰς σπουδαιοτέρας τῶν ἀρχαιολογικῶν ἀνασκαφῶν ἐνήργησαν Γερμανοὶ ἀρχαιολόγοι. Ἀπὸ τῆςἈκροπόλεως καὶ τῆς Ὀλυμπίας μέχρι τῆς Δήλου καὶ τῆς Αἰγίνης αἱ ἀνασκαφαὶ ἐνηργήθησανὑπὸ τὴν διεύθυνσιν Γερμανῶν ἀρχαιολόγων δοξασθέντων ἀπὸ τὰς ἐργασίας αὐτάς. Σήμερον ἀκόμη ἐξακολουθεῖ εἰς τὴν Ἑλλάδα ἡ γερμανικὴ ἐπιστήμη τὸ ἀποκαλυπτικὸνἔργον της, ἔχουσα ἀντιπρόσωπον σοφὸν ἀρχαιολόγον, τὸν κ. Δαῖρπφελδ. (Σμ. Βέβαια, πανταχοῦ παρόντες… σὰν τὰ ἀγαθὰ μερμύγκια, ἒσκαβαν καὶ κουβαλοῦσαν τοὺς ἀρχαίους «σπόρους» στὶς φωλιές τους! )
Ὀκτὼ ἢ δέκα ἀκόμη εἶνε τὰ ἐνδεικνυόμενα μέρη πρὸς ἐνέργειαν νέων ἀνασκαφῶν. Δὲν γεννᾶται ὅμως καμμία ἀμφιβολία, ὅτι καὶ ὁλόκληρον τὸν εἰκοστὸν αἰῶνα δὲν θὰἐξαντληθοῦν οἱ θησαυροὶ αὐτοὶ τοῦ ἑλληνικοῦ ἐδάφους.


***


Οἱ Ἕλληνες εἶνε καλοὶ οἰκοκυραῖοι, ἀλλὰ δὲν εἶνε καλοὶ πολιτικοί. Ἡ ἀρετή των εἶνεἡ τιμιότης, προτέρημα ἀρνητικὸν ὅμως διαμφισβητηθὲν καὶ αὐτὸ τοὐλάχιστον εἰςὡρισμένας τινὰς περιστάσεις. (Σμ. Ἡ ἀρετή των εἶνε ἡ τιμιότης;;;; Αὐτὸ ἒχει σίγουρα ἀλλάξει…)
Τὸ πολίτευμα εἶνε συνταγματικόν, ἐκτείνονται ὅμως ἐπὶ τοσοῦτον αἱ συνταγματικαὶἐλευθερίαι ὥστε τὸ ἑλληνικὸν σύνταγμα εἶνε τὸ μεταίχμιον τῆς ἀκράτου δημοκρατίας καὶ τοῦσυνταγματικοῦ πολιτεύματος τῶν χωρῶν τῆς ἠπειρωτικῆς Εὐρώπης.


Μία μόνον Βουλὴ ὑπάρχει ἐντὸς τῆς ὁποίας δὲν δύναται οὐδ’ ἐπὶ ὥραν νὰἐργασθῇ κυβέρνησις χωρὶς ἰσχυρὰν πλειονοψηφίαν. (Σμ. ......) Τὸ σερβικὸν σύνταγμα ἀναγνωρίζει τοὐλάχιστον εἰς τὸν βασιλέα τὸ δικαίωμα διορισμοῦ ἀριθμοῦ τινος βουλευτῶν. Καμμία παρομοία διάταξις δὲν ὑπάρχει εἰς τὸ ἑλληνικὸν Σύνταγμα. Ἀπεναντίαςὁ Βασιλεὺς εἶνε ὑποχρεωμένος νὰ καλῇ εἰς τὴν ἀρχὴν τὸ πλειονοψηφοῦν κόμμα, τὸ δικαίωμα δὲ τῆς παύσεως τῶν ὑπουργῶν τὸ ὁποῖον ἔχει εἶνε τυπικὸν ὄχι μόνον διότι ὑποχρεοῦται ταχέως νὰ καλέσῃ εἰς ἐκλογὰς τὸν λαόν, ἀλλὰ καὶ διότι τὰ ἱστορικὰ προηγούμενα πείθουν, ὅτι συχνὴ χρῆσις τοιούτου δικαιώματος θὰἐπροκάλει πολλὴν δυσπιστίαν καὶ δυσαρέσκειαν εἰς τὸν δῆμον. Ἐκ τούτου καὶ ὁμέγας ἀγὼν διὰ πλείστων θυσιῶν τῶν ἡγετῶν τῶν κομμάτων πρὸς συντήρησιν αὐτῶν. Ἡ πολιτικὴ ἔφερεν εἰς κρίσιμον σημεῖον τὴν Ἑλλάδα, βραδέως δὲἀνεγνωρίσθη ὑπὸ τῆς νηφούσης μερίδος τῆς Κοινῆς γνώμης, ὅτι αἱ ἐλευθερίαι δὲν δίδονται ἀλλὰ κατακτῶνται. (Σμ. Θυσίες τῶν ἡγετῶν τῶν κομμάτων πρὸς συντήρησιν αὐτῶν;;; Γίνονταν αὐτὰ στὴν Ἑλλάδα; Τστστσ ντροπή! Νὰ μὴν χρηματίζονται οἱ πολιτικοί; Νὰ μὴν βγάζουν κρυφά τὰ χρήματά τους εἰς τὰς Ἐλβετίας; Πῶς ζοῦσαν τότε;)


***


Ἡ πρωτεύουσα τῆς Ἑλλάδος εἶνε ἡ καλλιτέρα πόλις τῆς Ἀνατολῆς ἀλλὰ θὰ ἦτο πάντοτε καλλιτέρα ἐὰν ὑπῆρχε ὄμμα ἄρχοντος κατὰ τὴν γερμανικὴν παροιμίαν. Οὔτε τὸ Παρίσι, οὔτε τὸ Λονδῖνον, οὔτε τὸ Βερολῖνον θὰ ἦσαν ὅπως εἶνε σήμερον ἐὰν ἡ ἐπέκτασις καὶ ὁἐξωραϊσμός των ἀφήνοντο εἰς τὴν τύχην. Ὑπάρχει εἰς τὰς Ἀθήνας σχέδιον πόλεως, ἀλλ’ ἡσύνταξίς του ἔγινε καὶ ἔμεινεν ἀκαδημαϊκή. Δὲν ὑπάρχει εἰς τὸν δῆμον ἐπιτροπὴ τοῦἐξωραϊσμοῦ καὶ ἐπιτροπὴ τοῦ σχεδίου καὶ εἶνε ὅλως τυχαία ἡ κατὰ ταύτην ἢ ἐκείνην τὴν διεύθυνσιν ἐπέκτασις τῆς πόλεως. Ἀλλὰ τὸ ζήτημα τῆς ἐπεκτάσεως κατὰ ταύτην ἢ ἐκείνην τὴν διεύθυνσιν, ἰδίως διὰ πόλιν ὡς αἱ Ἀθῆναι, ἀπέχουσαν μόλις πέντε ἕως ἓξ χιλιόμετρα τῆς θαλάσσης, σχετίζεται μὲ τὸ μέλλον τῆς πόλεως καὶ δὲν εἶνε ζήτημα ὑγιεινῆς μόνον, ἀλλ’ αὐτὸ τοῦτο πολιτικῆς. Τὸ Βερολῖνον ἔλαβε τὴν πρὸς βορρᾶν ἐπέκτασιν, διότι ἡ Κυβέρνησιςἐσύστησεν εἰς τὸ μέρος τοῦτο δημόσια καταστήματα καὶ ἠνάγκασε τὸν δῆμον νὰ τὰἐξωραΐσῃ.
Καὶ ὅμως αἱ Ἀθῆναι καὶ ὡς ἐκ τῆς ἱστορίας καὶ ὡς ἐκ τῆς γεωγραφικῆς θέσεωςἔχουν μέλλον καὶ τὴν ταχυτέραν ἀνάπτυξίν των ἠμπορεῖ νὰ ὑποβοηθήσῃσημαντικῶς ἡ ἀρχή. Ἀλλ’ οἱ Ἀθηναῖοι κτίζουν τὰ σπίτια των ὅπως τὰ πετεινὰ τοῦοὐρανοῦ τὰς φωλεάς των.


***


Διὰ τὴν ποικιλίαν τῶν ἐπεισοδίων καὶ τῶν ἐντυπώσεών μου ἐξ Ἑλλάδος ἐπεσκέφθην καὶτὰ ἑλληνικὰ δικαστήρια (Σμ. Ὢχ...!) ὡς μάρτυς διὰ μίαν κλοπὴν ἡ ὁποία ἔγεινεν εἰς τὸξενοδοχεῖόν μου. Τὸ κλητήριόν μου ὥριζε τὴν 9ην πρωινὴν ὥραν. Μετέβην λεπτά τιναἐνωρίτερον. Ματαία πρόβλεψις. Ἔμεινα ὅλον τὸ πρωὶ χωρὶς νὰ ἐξετασθῶ. Μὲπροσεκάλεσαν τὸ ἀπόγευμα εἰς τὰς 3, ἡ ἐξέτασίς μου ὅμως μόλις τὴν 5ην ὥραν ἔγεινεν.Ἔχασα πέντε ὥρας εἰς τὸ δικαστήριον. Κανεὶς δὲν ἐθεώρησε τὸ πρᾶγμα παράδοξον. Πόσον ἀπαιτητικὴ ἡ Δικαιοσύνη εἰς τὴν Ἑλλάδα καὶ πόσον φθηνὸς ὁχρόνος! (Σμ. Γιὰ 5 ὣρες μόνο μιλᾶς; Ἐδῶ μία ὑπόθεσις ἀναβάλλεται πολλάκις... καὶ τραβολογιῶνται χρόνια, ρῶτα καὶ ἐμένα τὴν καψερή!)


Ἡ φωτογραφία εἶναι ἀπὸ holargos.blogspot.com
Ἡ ἐφημερὶς εἶναι ἀπὸ τὴν ψηφιοθήκη τοῦ Α.Π.Θ.
πηγή