ΑΡΧΑΙΕΣ ΘΕΑΤΡΙΚΕΣ ΜΑΣΚΕΣ

*Mία χαριτωμένη περιγραφή από τους μαθητές του 11ου δημοτικού σχολείου καβάλας

ΓΕΝΝΗΘΗΚΑ πριν από δυόμισι χιλιάδες χρόνια σ'ένα εργαστήρι. Είμαι μια θεατρική μάσκα. Πώς γεννήθηκα; Διαβάστε παρακάτω πώς γίνονταν τότε οι μάσκες:

Ο τεχνίτης έφτιαχνε τη μάσκα πάνω στο πρόσωπο του ηθοποιού. Πρώτο πράγμα που έκανε ήταν να αλείψει το πρόσωπο του ηθοποιού1 με λάδι. Έπειτα έκοβε λεπτές λουρίδες από βαμβακερό ύφασμα, τις τύλιγε γύρω από το κεφάλι του άνδρα καλύπτοντας μ'αυτές σχεδόν ολόκληρο το πρόσωπο, εκτός από τα ρουθούνια και το στόμα. Μετά συνέχιζε προσθέτοντας κι άλλες λουρίδες από ύφασμα βουτηγμένες σε αλευρόκολλα. Αυτές τις τοποθετούσε στο πρόσωπο "χιαστί".

Στη συνέχεια έκοβε τις υφασμάτινες λουρίδες που συγκρατούσαν τη μάσκα πίσω από το κεφάλι του ηθοποιού και σχημάτιζε τα μάγουλα και τα άλλα χαρακτηριστικά του προσώπου χρησιμοποιώντας πάλι κομμάτια υφάσματος και άπλωνε επάνω τους γύψο για να φαίνονται λεία. Στο τέλος επικάλυπτε όλη τη μάσκα με ένα λεπτό στρώμα κόλλας. Περίμενε να στεγνώσει και μετά την έβαφε.Υπάρχουν βέβαια και μάσκες που κατασκευάζονταν από ξύλο, φελό ή ακόμη και λεπτό μέταλλο.

Εγώ καταλάβατε τι είδους μάσκα είμαι; Είμαι μια αστεία, ξεκαρδιστική μάσκα, χαμογελαστή με μακριά μαλλιά και στρογγυλά μάτια. Μια μάσκα δηλαδή για κωμωδία. Υπήρχαν όμως και άλλες μάσκες για τραγωδία που ήταν λυπημένες. Συνήθως οι μάσκες ήταν μεγαλύτερες από το κανονικό, ακόμη και σε τερατώδεις διαστάσεις, για να μπορεί να καταλαβαίνει τον κάθε ρόλο ακόμη και κάποιος που καθόταν στην τελευταία σειρά καθισμάτων στο θέατρο.

Με φορούσαν οι ηθοποιοί που εκείνη την εποχή ήταν μόνο άνδρες. Οι γυναίκες απαγορεύονταν να παίξουν-μπορούσαν μόνο να παρακολουθούν. Οι θεατές κάθονταν στο κοίλο, ο χορός ήταν στην ορχήστρα. Πίσω από την ορχήστρα ήταν η σκηνή που έπαιζαν οι υποκριτές (έτσι λέγονταν τότε οι ηθοποιοί) και πίσω από τη σκηνή υπήρχε ένας θάλαμος σαν καμαρίνι όπου οι ηθοποιοί πήγαινα και άλλαζαν ρούχα για τις ανάγκες του ρόλου τους.
Τρείς μεγάλοι τραγωδοί, ο Αισχύλος, ο Σοφοκλής και ο Ευριπίδης έγραψαν σπουδαίες τραγωδίες ενώ ο Αριστοφάνης έγραψε κωμωδίες. Απ'ότι άκουσα μάλιστα στο Μουσείο όπου βρίσκομαι σήμερα και έρχονται επισκέπτες, αυτές οι αρχαίες κωμωδίες και τραγωδίες, παίζονται ακόμη και σήμερα και με μεγάλη επιτυχία μάλιστα!

Ένα από τα θέατρα στα οποία παίζονται είναι το θέατρο της Επιδαύρου. Σώθηκε και διατηρείται σχεδόν ανέπαφο επειδή καλύφθηκε όλα αυτά τα χρόνια με χώμα και έτσι δεν έπαθε φθορές. Είναι ένα θαυμάσιο θέατρο με δύο διαζώματα και εξαιρετική ακουστικότητα.

Η πόλη στην οποία άνθισε το θέατρο ήταν η Αθήνα και κυρίως στα χρόνια του Περικλή, του σπουδαιότερου ηγέτη της ο οποίος στήριξε και ενίσχυσε το θέατρο λέγοντας πως είναι "το σχολείο του λαού", γι'αυτό και η πόλη πλήρωνε στους φτωχούς τα εισιτήριά τους ενώ όλα τα έξοδα της παράστασης τα αναλάμβανε ο χορηγός, ένας πλούσιος πολίτης.

Αλλά και εδώ, στην Καβάλα, στο αρχαίο θέατρο των Φιλίππων, άκουσα πως τα καλοκαίρια παίζονται τραγωδίες και κωμωδίες όπως η Λυσιστράτη και η Ειρήνη (που είναι και η αδυναμία μου!). Σήμερα βέβαια οι ηθοποιοί δε φορούν μάσκες και μπορούν να παίζουν και γυναίκες.
Πέρασα ωραίες στιγμές βλέποντας το πλήθος των θεατών στην παράσταση να γελούν αλλά και να προβληματίζονται και χαιρόμουν που πρόσφερα κι εγώ κάτι στο "σχολείο του λαού".

Κάποτε όμως πάλιωσα και πετάχτηκα σε μια γωνιά. Τα χρόνια πέρασαν και κοντά είκοσι πέντε αιώνες κύλισαν όταν ένιωσα ένα βουρτσάκι να με αγγίζει και να με καθαρίζει από τα χώματα. Με μετέφεραν στο Μουσείο, όπου εκεί χαίρομαι που ξαναβλέπω ανθρώπους να χαμογελούν βλέποντας το αστείο μου πρόσωπο.
πηγή