Ποιες έννοιες μας έρχονται στο μυαλό με το θέμα ανθρώπινα δικαιώματα;
H μη παραβίαση των αρχών του ανθρώπου, όπως η δικαιοσύνη, η αυτονομία, η ελευθερία σκέψης, η ελευθερία δράσης στο χώρο και σύναψης ανθρώπινων σχέσεων, η σωματική και ψυχική ακεραιότητα, η ισοτιμία και η ισονομία, η προστασία των προσωπικών δεδομένων, η ελεύθερη έκφραση των ενδιαφερόντων και των αναγκών των άλλων, η αποδοχή της θρησκευτικής διαφοράς και προέλευσης των άλλων.
Σε τι αδικώ εγώ τον μαθητή; Είμαι δίκαιος; Τι με προβληματίζει σχετικά με το αν είμαι δίκαιος εκπαιδευτικός ή όχι; Τι κάνω για να ικανοποιώ την ανάγκη των μαθητών για δικαιοσύνη; Πως διαχειρίζομαι την εξουσία του ρόλου μου;
Το δημοκρατικό σχολείο που οραματίστηκε ο Dewey στηρίζεται στην έννοια της πρωτοβουλίας. Η κύρια αδικία του σχολείου έγκειται στο ότι οι μαθητές δεν οδηγούνται να παίρνουν πρωτοβουλίες, με αποτέλεσμα να μην εκφράζονται ελεύθερα. Το κύριο ερώτημα ποιος θα προσφέρει την εκπαίδευση στους μαθητές είναι αυτό που χρειάζεται επαναδιαπραγμάτευση. Αυτό δεν οφείλει να είναι, όπως και τα άλλα θέματα της εκπαίδευσης δικαίωμα επιλογής; Ένα παιδί δε γνωρίζει καν άλλωστε πώς αξιολογείται και για ποιο λόγο. Γιατί η διαδικασία της αξιολόγησης προϋποθέτει ότι γνωρίζω καλά τον αξιολογούμενο για να είμαι όσο τον δυνατόν πιο δίκαιος. Η διαδικασία αυτή υποβαθμίζεται κυρίως στην β΄/θμια εκπαίδευση, όπου οι εκπαιδευτικοί και οι μαθητές είναι περισσότεροι ανά τμήμα, και άρα ο χρόνος για ουσιαστικές διαπροσωπικές σχέσεις μικρότερος. Άρα χρειάζεται μία αναδιοργάνωση του σχολείου για να γίνει πιο δίκαιο.
Τα σχολικά κτίρια εξάλλου δεν αποπνέουν καθόλου ασφάλεια για τη σωματική ακεραιότητα των μαθητών. Η ψυχική τους υγεία δεν προστατεύεται επίσης καθώς κινδυνεύει από το άγχος της διάκρισης, των εξετάσεων, τον ανταγωνισμό, τη συνεχή κριτική. Η αυτοαντίληψη και η αυτό-εικόνα του μαθητή περνάει από δύσκολες φάσεις αμφισβήτησης. Ο διαχωρισμός ανά καλούς-κακούς μαθητές, ανά χώρα προέλευσης, ανά κοινωνική τάξη, εμφάνιση, εξωσχολικών δράσεων, φύλο είναι διακρίσεις που δεν προάγουν τη δημοκρατική βάση του σχολικού χώρου. Το μετατρέπουν σε ίδρυμα διάκρισης μειονοτήτων περισσότερο ή λιγότερο ευδιάκριτες. Σε αυτή την τελευταία κατηγορία ανήκουν μαθητές ομοφυλόφιλοι, ειδικών αναγκών, ειδικών μαθησιακών δυσκολιών, μαθήτριες εγκυμονούσες, μαθητές εργαζόμενοι, κακοποιημένα παιδιά από την οικογένεια ή τον εκπαιδευτικό. Συχνά τα παιδιά κινδυνεύουν από τα ίδια τα παιδιά (bulling). Η ειρωνεία και ο χλευασμός συχνά περιορίζουν τα δικαιώματα ελευθερίας των άλλων.
Συμπεραίνεται ότι το σχολείο είναι ένας χώρος συγκρουσιακός, στον οποίο τα ανθρώπινα δικαιώματα κάθε άλλο παρά προστατεύονται. Οι εκπαιδευτικοί κάθε άλλο παρά δίκαιοι είναι, καθώς καταλήγουν μέσα σε μια τέτοια σχολική λειτουργία να γίνονται ανεπαρκείς. Αρχικό στάδιο προς τη δημοκρατικότερη βάση του σχολείου είναι η ανοχή προς την ιδιαιτερότητα του άλλου.
Πώς μπορώ να διδάξω την ανοχή στους μαθητές; Πώς μπορεί να προσφέρει στήριξη στους μαθητές το σχολείο; Η εκπαιδευτική πολιτική πώς πρέπει να διαμορφώνεται γι’ αυτά τα παιδιά; Δύο επιλογές τίθενται για το θέμα αυτό: να υπάρχει να ένας ειδικός ως ψυχολόγος (πβ. θεσμός counselor Aμερικής, περιπατητικών εκπαιδευτικών Αγγλίας) που να επιβλέπει κάποια σχολεία και η δεύτερη επιλογή είναι να αποφασίζεται αν θα μεταφέρονται ή να αφήνονται τα παιδιά αυτά στα κοινά σχολεία έχοντας τους εκπαιδευτικούς τους ίδιους ως counselors. Αυτό σημαίνει ότι η εκπαίδευση του εκπαιδευτικού πρέπει να συμπεριλαμβάνει school counseling και κάθε σχολείο πρέπει να περιλαμβάνει ένα σύστημα pastoral system care: δηλαδή ένα σύστημα ποιμενικής φροντίδας. Αυτό εφαρμόζεται μέσα στο σχολείο με την αφιέρωση μιας διδακτικής ώρας σε συναντήσεις μεταξύ όλων των εκπαιδευτικών με μαθητές σε μια αναλογία 1 εκπαιδευτικός προς 10 μαθητές ποικίλων ηλικιών. Μέσα σε αυτές τις συναντήσεις συγκροτείται η σφυρηλάτηση των σχέσεων μεταξύ των εμπλεκόμενων στην εκπαίδευση με απώτερο σκοπό την ελευθερία έκφρασης από τους μαθητές και τον περιορισμό της εξουσίας του εκπαιδευτικού.
Στην Ελλάδα οι ελλείψεις σε λειτουργίες επιμόρφωσης κάνουν το ελληνικό σχολείο να μοιάζει τόπος επικράτησης της αδικίας. Η εκπαίδευση των δασκάλων, λοιπόν, πρέπει να γίνεται πάνω στη Διδακτική επάρκεια και στη Συμβουλευτική. Χρειάζεται να έχει προηγηθεί η συμβουλευτική στους ίδιους τους εκπαιδευτικούς ώστε να είναι ικανοί και οι ίδιοι να κάνουν συμβουλευτική στα παιδιά. Παράλληλα, χρειάζεται μια διαφορετική κουλτούρα αξιολόγησης του εκπαιδευτικού έργου: η προοπτική πρέπει να είναι όχι στην αυτοαξιολόγηση της σχολικής μονάδας, αλλά στην αξιολόγηση από άλλα σχολεία μέσω του θεσμού των επισκέψεων σε άλλα σχολεία και μετέπειτα συζήτησης μεταξύ των φορέων για περισσότερο αληθή αποτελέσματα και σωστότερη διαχείριση των προβλημάτων.
Από τα ερωτήματα που προκύπτουν από την παρουσίαση της μελέτης για την διερεύνηση του ερωτήματος κατά πόσο προστατεύονται τα ανθρώπινα δικαιώματα στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, εκείνο που δημιουργεί περισσότερο αμφιβολίες και ανησυχίες είναι το κατά πόσο είμαστε δημοκρατική χώρα. Γιατί αυτό το ερώτημα περιλαμβάνει όλα τα υπόλοιπα. Η μη τήρηση των ψηφισμάτων των διεθνών συμβάσεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι το ένα μέρος του προβλήματος, καθώς, γενικότερα, η Ελλάδα δε βλέπει θετικά την προσέλευση των μεταναστών, έτσι ώστε το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα να μη δείχνει πραγματικό ενδιαφέρον στους μετανάστες αλλά και στους παλιννοστούντες μαθητές. Το πρόβλημα, λοιπόν, του ρατσισμού είναι αυτό που εκτιμάται ως ένας από τους πιο εμφανείς τομείς, όπου αναφαίνεται η καταπάτηση των ανθρώπινων δικαιωμάτων. https://docs.google.com/document/d/1VGTvy7y3iDwLyS3L9aJ_puk2XUuE9UIxqHGYy66twbk/edit
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου